Willem Balke werd geboren op 10 april 1933 in Baarn. Hij groeide op in de gemeente van ds. I. Kievit, die door zijn vader als ouderling werd gediend. Baarn, het Baarns gymnasium en de prediking van ds. Kievit hebben hem gevormd en zijn leven lang begeleid. Balke had altijd iets van een heer van stand, was een erudiet man, met een grote muzikale belangstelling ook, en zeer toegewijd aan de Nederlandse Hervormde Kerk. Met ds. Kievit verbond hem ook een grote liefde voor de persoon en het werk van Johannes Calvijn.

Balke studeerde theologie in Utrecht en werd in 1958 hervormd predikant in Langerak. Daarna stond hij in Bodegraven (1962), Den Ham (1975), ’s-Graveland (1986) en Werkhoven (1993). Landelijke bekendheid kreeg hij in eerste instantie door het geschrift ”De eigen wijs”, een pamflet over de toekomst van de hervormd-gereformeerde richting dat hij samen met zijn collega-predikanten S. Meijers en M. J. G. van der Velden schreef.

Samen met zijn vrouw Jannetje Bomas kreeg Willem Balke vier kinderen. Hij was sinds 2014 weduwnaar. De laatste jaren van zijn leven woonde hij in Château Bleu in Den Haag, aan de rand van het Haagse Bos, naast paleis Huis ten Bosch, met zijn eigenzinnige Franse jachthond.

Balke promoveerde in 1973 op een nog altijd gezaghebbend proefschrift over de relatie tussen Calvijn en de doperse radicalen. Hij was zonder meer professorabel, maar moest tot 1991 wachten op een hoogleraarschap aan de Universiteit van Amsterdam en aan de Karelsuniversiteit in Praag. Na zijn emeritaat (in 1998) was hij van 2001 tot 2003 hoogleraar in de geschiedenis van de Reformatie aan de Vrije Universiteit in Amsterdam. In 2004 koos hij voor de Protestantse Kerk in Nederland, maar in trouw aan „de gereformeerde belijdenis van de Hervormde Kerk” bleef hij zich gewoon hervormd noemen. Zijn grootvader was nog ouderling bij Ph. J. Hoedemaker geweest.

Wie hem bezocht, werd hartelijk ontvangen in zijn pastorie of later in zijn Haagse appartement. Hij was een zeer aimabel mens. De vele wanden met boeken getuigden van zijn grote belezenheid. Balke was een vruchtbaar scribent. Zijn vele artikelen zijn in enkele bundels verzameld. Die artikelen concentreerden zich op de zestiende-eeuwse Reformatie en het negentiende-eeuwse Réveil. Hij was eveneens betrokken bij de uitgaven van de verzamelde werken van de hervormde theologen O. Noordmans en K. H. Miskotte. Met grote liefde en zorg werkte hij aan de uitgave van de geschriften van zijn eigen dominee I. Kievit (”Vreugde bij de Bron”, 2014). Tot op het laatst was hij betrokken bij de editie van de geautoriseerde geschriften van zijn oude vriend ds. L. Kievit (1918-1990), die later dit jaar zullen verschijnen.

„Ik spreek niet graag over mijzelf”, zei zijn leermeester Calvijn, en Balke herhaalde deze woorden in een interview met het Reformatorisch Dagblad, ter gelegenheid van zijn 60-jarig ambtsjubileum (oktober 2018). De nieuwsgierigheid naar persoonlijke zaken achtte hij te getuigen van een „gebrek aan beschaving.” Hij was een vroom man, en bescheiden over zichzelf. „Als je terugkijkt, zeg je: Ik deed dingen die ik nooit had moeten doen en dingen die ik wel had moeten doen, liet ik na. Dus er is geen reden om eigen roem te zoeken.” Zijn verdiensten als bestuurder en geleerde staan buiten kijf, en zijn geschriften –waarin hij zijn sympathieën nooit verhulde– zullen nog lang worden bestudeerd. Maar in genoemd interview zei hij over zijn eigen werk: „Och, je laat wat na, maar er is ook heel veel dat tot stof vergaat. Dat moeten we overlaten aan God.”