„En gij, Bethlehem Efratha!”; profetische verwachting wordt er vervuld. Een engel kondigde het Kind aan: „En zij zal een Zoon baren, en gij zult Zijn naam heten Jezus; want Hij zal Zijn volk zalig maken van hun zonden.” Hiermee is geen woord te veel gezegd. Het eerste kraambezoek ging jubelend de staldeur weer uit. Er is alle reden om dit hoogtepunt in de heilsgeschiedenis te markeren. De middenstand van Bethlehem heeft daar zo zijn ideeën bij. Kerst is er ieder jaar weer een ware happening. De nederige geboorte van de Zaligmaker is verworden tot een kaskraker van formaat.

Hoe anders is het in 2020. Normaal is het vanaf Jeruzalem misschien 20 minuten rijden naar hartje Bethlehem. Vanwege het coronavirus gelden er echter de nodige beperkingen. Zo is een belangrijke toegangsweg afgesloten voor rijdend verkeer.

Er zijn echter vele wegen die leiden naar de ‘kribbe’. Ik neem de route door de velden van Efratha. Wie bij deze naam allerlei romantische gevoelens krijgt, zal even aan de werkelijkheid moeten wennen. Efratha is betwist gebied. Er ligt een grote Joodse nederzetting. Bovendien doorkruist het zogenaamde ”veiligheidshek” de velden.

En dan staat er ook nog dat felrode bord. Een bezoek aan Bethlehem en omgeving is levensgevaarlijk voor Israëlische staatsburgers, zo ongeveer luidt de tekst. De geboorteplaats van de Messias is verboden gebied voor Joden…

Herberg

Op weg naar de Geboortekerk passeer ik de ‘toeristische’ herdersvelden. Normaal beleeft deze religieuze hotspot toptijden in december. Nu zit de poort hermetisch op slot; geen herder te zien. De naburige souvenirshop ”Boaz Field” wordt verbouwd. Enkele Arabische werkers kijken me meewarig aan. „Allah is groot”, schreeuwt er een. Op het Geboorteplein in het centrum van de stad valt ook weinig te beleven. Een man maakt met zijn telefoon een foto van zijn tweelingdochters –met kerstmutsen– bij de reusachtige kerstboom. Taxichauffeurs wachten tevergeefs op klandizie.

Zelfs de Geboortekerk –gebouwd op de grot waar Jezus zou zijn geboren– lijkt haar glans te hebben verloren. Vaak staat er een lange rij toeristen te dringen bij het lage toegangspoortje. Vandaag is het eeuwenoude gebouw gesloten. Hetzelfde geldt voor de meeste hotels in de omgeving. Er is opnieuw geen plaats in de herberg.

Kerst in Bethlehem anno 2020. De ‘herders’ zitten werkeloos thuis; de geboortegrot is gesloten; de handel ingestort. Treur echter niet. Het heil geschiedt! Het Kind is bevorderd tot Koning. „Komt laten wij aanbidden!”

De auteur werkt in Israël namens het Centrum voor Israëlstudies. Dit artikel is de tweede aflevering in een serie over Bijbelse plaatsen en de heilsfeiten.