Hoe zou een stad eruit zien zonder het maatschappelijk werk van kerken of andere religieuze organisaties? Zou het gemist worden of kan de samenleving prima zonder?

De waarde van zogeheten levensbeschouwelijke organisaties (lbo’s) valt niet in euro’s uit te drukken. Toch doet het donderdag gepresenteerde rapport ”Omvang en karakter van de maatschappelijke activiteiten van levensbeschouwelijke organisaties in Rotterdam” een poging.

Het onderzoek, uitgevoerd door het Verwey-Jonker Instituut in samenwerking met diverse platforms, brengt de sociale functie en maatschappelijke impact van lbo’s in Rotterdam in kaart. Hiervoor is informatie verzameld bij 176 Rotterdamse lbo’s. De studie is een vervolg op het onderzoek ”Tel je zegeningen” uit 2008. Daarin werden alleen kerken onderzocht; de nieuwe studie richt zich op alle lbo’s, zoals ook moskeeën of humanistische organisaties.

Vrijwilligers

Naar schatting telt de stad zo’n 445 lbo’s. Het onderzoek laat zien dat deze organisaties met hun beroepskrachten en vrijwilligers een „substantiële waarde voor de Rotterdamse samenleving creëren.”

Gemiddeld besteden vrijwilligers per lbo zo’n 27.000 uur per jaar aan maatschappelijke activiteiten. De vervangingswaarde voor zo’n lbo –wat het de maatschappij kost als beroepskrachten deze activiteiten zouden moeten uitvoeren– ligt rond de 465.000 euro. Voor alle lbo’s in de stad komt deze waarde uit op zo’n 195 tot 220 miljoen euro. De marktwaarde van de lbo’s –wat het zou kosten als burgers zelf deze ondersteuning zouden moeten inkopen– ligt op 330 tot 365 miljoen euro.

Overheid

„De lbo’s in de stad hebben grote waarde, maar niet iedereen bij de overheid ziet dat”, zegt de Rotterdamse wethouder Michiel Grauss (CU). „Soms moet je mensen helpen daar de ogen voor te openen, en dit rapport is een mooie manier om dat te doen.”

Het uitvoeren van het onderzoek was een afspraak in het coalitieakkoord, op verzoek van de CU-SGP-fractie. „De fractie heeft één zetel, maar die was cruciaal voor een meerderheid. Daardoor konden bij de onderhandeling dingen worden ingebracht die de fractie van groot belang acht, waaronder herhaling van het onderzoek uit 2008.”

De uitkomsten van de studie zijn besproken in het college en gedeeld met de gemeenteraad. Grauss hoopt dat de resultaten ertoe bijdragen lbo’s blijvend te betrekken bij overleggen rond welzijnswerk in de stad. „Lbo’s zijn de ogen en oren in de samenleving. Veel mensen –juist de meest kwetsbaren– zijn bang voor de overheid. Denk aan daklozen of mensen die getroffen zijn door de toeslagenaffaire. Bij hen leeft grote weerstand tegen de overheid. Lbo’s vormen vaak gemeenschappen waar mensen nog wél vertrouwen in hebben. Sommige kerken zijn al eeuwen zo in deze stad aanwezig. Andere lbo’s zijn nieuwer, maar spreken bijvoorbeeld weer de taal van mensen die uit andere landen kwamen. Juist bij deze lbo’s kunnen de meest kwetsbaren hun verhaal kwijt. De stad mag heel dankbaar zijn voor deze organisaties, die werken vanuit het hart.”