„Juist nu de euro niet onder druk staat, moeten we ons voorbereiden op mogelijke faillissementen van zwakke Zuid-Europese landen als Spanje, Italië en Griekenland”, stelt SGP-Europarlementariër Bert-Jan Ruissen.
Als gevolg van de coro-nacrisis kunnen zich gemakkelijk zulke situaties voordoen, meent hij. De SGP vindt dat er serieus moet worden gekeken naar alternatieven voor de euro, zo luidt de voor meerderlei uitleg vatbare Europa-paragraaf in het verkiezingsprogramma dat deze maand werd gepubliceerd. Wil de SGP terug naar de gulden? Wil de SGP uit de Europese Unie? „De tekst in het verkiezingsprogramma is de bestendige SGP-lijn”, benadrukt Ruissen in een toelichtend vraaggesprek.
„We bedoelen niet dat Nederland zich op eigen houtje terugtrekt uit de eurozone. Het ligt niet voor de hand om als Nederland terug te vallen op de gulden. Een dergelijke stap is een kunstmatige oplossing, feitelijk was de gulden al voordat de euro bestond gekoppeld aan de Duitse mark”, aldus het EP-lid.
Nexit
Ook uittreding uit de Europese Unie, een nexit, is niet de koers die Ruissen voorstaat. Wat hij wel wil? „We moeten in Europa toe naar een flexibelere unie. Lidstaten moeten, wat ons betreft, desgewenst de eurozone kunnen verlaten terwijl zij tegelijkertijd lid van de Europese Unie blijven. In de praktijk kan dit, denk aan Denemarken. De Denen hebben een eigen munt én toegang tot de Europese interne markt.”
De belangrijkste reden om zulke alternatieven te onderzoeken is dat Europa steeds meer verandert in een politieke unie, aldus Ruissen. „De euro functioneert als een vliegwiel naar toenemende Europese integratie. Verdere integratie zoals gezamenlijke Europese schulden en Europese belastingen moeten we echt niet willen.”
Daarnaast heeft de Europarlementariër sterke twijfels bij de houdbaarheid van de eurozone in de huidige vorm. „De economische verschillen tussen landen met de euro als betaalmiddel nemen toe. Het dreigt de kant op te gaan waarin Zuid-Europese landen aan het infuus liggen van Noord-Europese landen.”
Daarom pleit de SGP in aanloop naar de Tweede Kamerverkiezingen voor onafhankelijk onderzoek om alternatieven voor de euro in beeld te brengen. Bang voor wantrouwen van de kapitaalmarkten, waardoor de euro meteen onder druk komt als de overheid alternatieven voor de euro zou onderzoeken, is Ruissen niet. „Het is natuurlijk wel van belang een vertrouwenwekkende aanpak te kiezen.”
Los van het gewenste overheidsonderzoek is de SGP-eurofractie bezig een visiedocument op te stellen waarin in de eerste plaats een uittredingsoptie voor zwakke eurolanden aan bod komt. Ook het opsplitsen van de eurozone in een euro voor Noord- en een euro voor Zuid-Europa behoort wat de SGP betreft tot de mogelijkheden.
Griekenlandcrisis
De Griekenlandcrisis is voor de SGP een belangrijk moment geweest in de discussie over de munt. Ruissen: „Achteraf is het de vraag of er goed aan is gedaan om Griekenland bij de euro te houden. Kort door de bocht zou je kunnen zeggen dat Griekenland bijna kapot is bezuinigd door de strenge Europese voorwaarden aan het steunpakket.”
Om een situatie als de Griekenlandcrisis te voorkomen, blijft de SGP er voorstander van dat Zuid-Europese landen de Europese begrotingsregels naleven en er geen buitensporige overheidstekorten op nahouden. „Het heeft de Europese Commissie in de achterliggende jaren ontbroken aan politieke wil om de begrotingsregels strikt te handhaven. Handhaving van de begrotingsregels is een manier om de euro toekomstbestendig te houden, maar de bezuinigingen kunnen ook desastreuze gevolgen hebben. Daarom is uittreding uit de eurozone in sommige situaties mogelijk verstandiger, ook voor Spanje en Italië.”