Recept: Joods vlechtbrood (”zoete challa”)
Het is een van de bekendste producten uit de Joodse keuken: het witte vlechtbrood dat elke sabbat wordt gegeten. Wat dat betreft dekt dit recept niet de lading van het kookboek dat de Amsterdamse Esther Erwteman maakte (zie ook pagina 36-39). In dat boek met de titel ”NOSH” –wat iets als ”lekker eten, knabbelen, snoepen” betekent– laat ze juist zien hoeveel variatie er is. Ze deelt recepten voor de sabbattafel (hoewel wat daarop thuishoort volgens haar voor iedereen verschillend is). Invloeden van over de hele wereld zijn terug te vinden in het boek. Van Amerikaanse ”roggelach” (een soort croissant met een vulling van chocola en kaneel) en Syrische feestrijst tot de ”Jeruzalem-borekas” (hartige bladerdeeghapjes) die Erwteman vaak at tijdens haar driejarig verblijf in die stad. Typische smaken uit het Midden-Oosten komen ook regelmatig terug: van labneh en kikkererwten tot harissa en baba ganoush.
En daarnaast: de maker van dit kookboek zette een stevig persoonlijk stempel op het boek. In de ondertitel staat niet voor niets ”mijn Joodse keuken”. De beroemde Joodse penicilline (kippensoep) maakt ze bijvoorbeeld op basis van geraspte groenten met groenecurrypasta als smaakmaker.
Maar terug naar de challe (die Erwteman zelf met het Hebreeuwse ”challa” aanduidt): het recept hier is dat voor een zoete challe, die traditioneel eens per jaar gegeten wordt: in september tijdens het Joods Nieuwjaar (Rosj Hasjana).
Challe met honing (”Zoete challa”)
Ingrediënten (voor 2 broden): 10 g gedroogde gist, 60 g kristalsuiker, 240 ml warm water, 600 g bloem, 10 g zout, 30 ml zonnebloemolie, 20 ml + 1 el honing, 1 ei, 1 eigeel, sesamzaad om te bestrooien.
Bereiding
Doe de gist en de suiker in een kom en doe de helft van het water erbij. Roer goed met een vork, zodat er geen klontjes in zitten. Laat het mengsel staan tot het bubbelt. Doe de bloem in een andere kom en voeg dan het zout toe. Meng het gist-/suikermengsel met 300 gram van de bloem. Begin met mengen met een vork en voeg dan de rest van het water, de olie, honing en het ei langzaam toe.
Leg het deeg op je werkblad. Het is een wat plakkerig deeg, maar door goed te kneden kun je er uiteindelijk een bal van vormen. Voeg langzaam, terwijl je aan het kneden bent, bloem toe. Hoe beter je kneedt, hoe luchtiger je brood wordt. Wanneer het deeg heel elastisch is en niet meer plakt heb je genoeg gekneed (ong. 10 minuten).
Wrijf de bal in met wat olie, leg in een kom, dek die af en zet weg op een warme plek. Laat het deeg zo lang mogelijk rijzen, maar in ieder geval 60 minuten (tot dubbel volume).
Verwarm de oven voor op 180 graden. Kneed het deeg nog eenmaal door (niet te veel, dan kneed je de gluten weer weg). Verdeel het in zes gelijke bollen. Maak van elke bol een streng en maak twee vlechtbroden van drie strengen. Leg ze op bakpapier op de bakplaat.
Kluts het eigeel met de eetlepel honing en wat water en bestrijk hiermee de challes (”challot”, aldus het recept). Strooi er wat sesamzaad over; als je van zout brood houdt kun je nu nog wat grof zout toevoegen. Zet ook een bakje met water in de oven. Zo krijg je een lekkere, krokante korst.
Bak ongeveer 30 tot 35 minuten. De broden zijn klaar wanneer ze hol klinken als je op de onderkant klopt.
