Israëlische aanvallen op Syrië: opmaat naar groter conflict?
Israël zou binnen twee weken drie luchtaanvallen in Syrië hebben uitgevoerd. Nu zijn Israëlische acties in het buurland niet ongewoon. Maar de vraag is of er een groter conflict op komst is.
Geregeld valt Israël doelen in het zuiden van Syrië aan om te voorkomen dat Iran en zijn bondgenoten daar een front opbouwen. Het gaat om aanvallen op militaire posities van Iran of van pro-Iraanse milities. En er vallen slachtoffers. Volgens het Syrische Observatorium voor de Mensenrechten in Groot-Brittannië zijn er bij de laatste luchtaanval donderdag negentien pro-Iraanse strijders gedood.
Israël zwijgt meestal over de aanvallen. Maar het gaf vorige week toe dat het een serie luchtaanvallen op de Iraanse Quds-legermacht en het Syrische leger had uitgevoerd. Die kwam als respons op het plaatsen van explosieven aan de grens met Israël.
Israël heeft namelijk drie rode lijnen. Als Iran of milities in Syrië die overschrijden, komt het leger in actie. Ten eerste: het wil voorkomen dat Iran of pro-Iraanse groepen Syrië gebruiken als basis voor aanvallen op Israël. Ten tweede: het staat geen aanvallen toe op zijn strijdkrachten, burgers of grondgebied. Ten derde: het wil niet dat Iran via Syrië geavanceerde wapens levert aan Hezbollah.
Op zich lijken het allemaal verschijnselen die zich al jarenlang voordoen. Iran probeert een militaire presentie op te bouwen in Syrië; Israël werkt dat tegen.
Of is er nu meer aan de hand? Een zegsman van het Iraanse ministerie van Buitenlandse Zaken, Saeed Khatibzadeh, zei zondag dat Iran Syrië slechts advies geeft. Wie dat verstoort, kan „een verpletterend antwoord” verwachten. Volgens hem is „het zionistische regime” zich daar goed van bewust en is het daarom erg voorzichtig geworden.
Zo voorzichtig is Israël echter blijkbaar ook weer niet, want nadat de Iraanse woordvoerder dit had gezegd, zouden er nog twee aanvallen zijn gekomen. Het is daarom niet uitgesloten dat Iran of een pro-Iraanse militie een aanval op Israël gaat uitvoeren.
Een andere nieuwe ontwikkeling is dat de Amerikaanse president Donald Trump eerder deze maand hoge adviseurs bij zich heeft geroepen om te praten over een aanval op Iran. Een dergelijke aanval heeft onmiddellijke consequenties voor Israël. Israël kan dan namelijk een rakettenregen verwachten van Hezbollah in Libanon en van pro-Iraanse milities in Syrië.
De vergadering had plaats nadat het atoomagentschap van de VN had gezegd dat de Iraanse voorraad verrijkt uranium inmiddels twaalf keer zo groot is als de nucleaire deal toestaat, die Iran in 2015 met de internationale gemeenschap sloot. De adviseurs zouden Trump het idee uit het hoofd hebben gepraat. Een conflict kan namelijk escaleren in de laatste weken van zijn presidentschap.
Reserve-brigadegeneraal Assaf Orion van het Instituut voor Nationale Veiligheidsstudies van de Universiteit van Tel Aviv, zei woensdag dat hij de kans op een aanval op Iran klein acht. Maar, voegde hij eraan toe „alles is mogelijk.” Hij vermoedt dat het vooral gaat om het geven van „signalen” aan Iran. „Ik zie niet veel aanwijzingen dat Israël zich op een noodtoestand voorbereidt.”
De aanslag op de Iraanse atoomgeleerde Mohsen Fakhrizadeh vrijdag liet overigens zien dat de spanningen heel snel op kunnen lopen.
