Er komt een investeringsfonds van 25 miljard euro, waarvan 7,5 miljard snel beschikbaar wordt gesteld uit EU-fondsen, aldus Europees Commissievoorzitter Ursula von der Leyen. De regels voor staatssteun en begrotingstekorten zullen flexibel moeten worden toegepast, staat in een verklaring van de ‘elektronische top’.

Vooral het midden- en kleinbedrijf en sectoren die het meest geraakt zijn, krijgen de aandacht. „We zullen alle middelen inzetten om ervoor te zorgen dat de Europese economie deze storm kan weerstaan”, sprak Von der Leyen.

De EU-ministers van Gezondheid en Binnenlandse Zaken zullen dagelijks via videocalls overleggen, ook met de Europese Commissie.

Maatregelen die overheden nemen moeten „proportioneel” zijn, gebaseerd op wetenschap en medisch advies. De Europese Commissie kreeg de opdracht verder te werken aan het tegengaan van tekorten aan medische hulpmiddelen, met name beademingsapparatuur en mondkapjes. Landen moeten de handel hierin niet blokkeren, staat in de verklaring.

Eurogroepvoorzitter Mário Centeno, ECB-topvrouw Christine Lagarde en EU-buitenlandchef Josep Borrell namen ook deel aan de e-top. Lagarde vreest voor een nieuwe financiële crisis als overheden geen actie ondernemen om de verspreiding van het nieuwe coronavirus in te dammen. Persbureau Bloomberg meldde woensdag op basis van ingewijden dat ze dit dinsdag heeft gezegd. Volgens Lagarde zou Europa zonder gecoördineerde ingrepen een scenario tegemoet zien „dat velen van ons zal herinneren aan de grote financiële crisis van 2008”, aldus de bronnen. Maar met de juiste respons zouden de effecten van de schok waarschijnlijk tijdelijk zijn.

Op de financiële markten wordt er al min of meer rekening mee gehouden dat de ECB met steunmaatregelen komt. Veel economen verwachten dat de ECB rentetarieven zal verlagen of mogelijk zijn opkoopprogramma van obligaties uitbreidt. Meerdere centrale banken gingen de laatste tijd tot actie over. Beleggers verwerkten woensdagmorgen een verrassende renteverlaging door de Britse centrale bank, met een half procentpunt verlaagd naar 0,25 procent, om de negatieve economische gevolgen van het coronavirus te verzachten.

De Italiaanse regering wil volgens Bloomberg het begrotingstekort oprekken tot net geen 3 procent van het bruto binnenlands product (bbp), dat is net binnen de grens die de eurolanden onderling hebben afgesproken. Zo’n verhoging zou betekenen dat Italië tot 16 miljard euro te besteden heeft om de economische gevolgen van de uitbraak van het coronavirus in te dammen. Het land trok eerder al 7,5 miljard euro uit.

Regels luchtvaart

De Europese regels voor het gebruik van start- en landingstijden (slots) op luchthavens worden tijdelijk versoepeld. Dat kondigde voorzitter Ursula von der Leyen van de Europese Commissie dinsdag aan. De capaciteit op luchthavens wordt verdeeld door zogenoemde slotcoördinators. Luchtvaartmaatschappijen zijn verplicht minstens 80 procent van aan hen toegewezen slots ook echt te gebruiken. Als ze dat niet doen kunnen ze die in het volgende jaar verliezen. Veel maatschappijen vliegen om die reden nu met beperkt gevulde vliegtuigen.