Slechts een klein aantal bedrijven in Nederland is actief op dit gebied. Het gaat onder meer om ASML en ASMI. Sinds september 2023 gelden nieuwe Nederlandse restricties voor de export van bepaalde chipmachines van ASML uit Veldhoven. De nieuwe exportcontrolemaatregel wordt op 1 april van kracht.

„We zien meer veiligheidsrisico’s bij ongecontroleerde export van deze specifieke apparatuur”, aldus minister Klever over de reden achter de aanscherping. De betreffende apparatuur kan gecombineerd met andere technologieën zorgen dat een land geavanceerde halfgeleiders kan maken die weer belangrijk zijn voor militaire toepassingen.

Vorige maatregelen waren voornamelijk gericht tegen China. Dat gebeurde onder druk van de Amerikaanse regering. Die maakt zich grote zorgen over de economische en militaire slagkracht van Beijing. De VS beperkten maandag nog de export van chips die gebruikt worden voor kunstmatige intelligentie.

„De halfgeleiderindustrie is internationaal. Nederland speelt daarin een unieke rol. Het is belangrijk dat we de chipindustrie niet onnodig verstoren. Bij de uitbreiding van de exportcontrolemaatregel zijn we dan ook zo precies mogelijk te werk gegaan”, laat Klever weten in een verklaring.

De aanscherping van de exportregels voor hoogwaardige apparatuur ligt in lijn met een wijziging van het exportbeleid voor chiptechnologie van de Verenigde Staten op 2 december. Naast beperkingen op de export naar China van chips die belangrijk zijn voor AI-toepassingen, ging het ook om software en apparatuur voor het maken van halfgeleiders.

ASML zei in december dat de Amerikaanse maatregelen impact hebben op de verkopen. Ze dragen er waarschijnlijk mede aan bij dat de omzet in China ongeveer een vijfde bedraagt van de jaaromzet van 2025, waar China in het tweede en derde kwartaal van vorig jaar nog goed was voor bijna de helft van alle omzet. Een woordvoerster meldt nu dat de Nederlandse aanscherping waarschijnlijk geen extra effect zal hebben op de verkoopcijfers van ASML.