De Tweede Kamer stemde deze week voor een flinke verruiming van het geboorteverlof voor vaders. Tegelijk bleken regering en coalitie niet bereid om een rouwverlof in te voeren.

De SGP vindt het belangrijk dat ouders en kinderen voldoende tijd voor elkaar kunnen hebben. Het leven is immers meer dan geld verdienen en carrière maken. Dat besef leeft juist sterk rond het moment van de geboorte. Ouders dragen een bijzondere verantwoordelijkheid voor de verzorging en opvoeding van de kinderen die ze krijgen. Het ontvangen van nieuw leven is bij uitstek het moment om (opnieuw) stil te staan bij wat écht belangrijk is en samen keuzes te maken. Een goede verlofregeling na de geboorte is dan ook geen overbodige luxe. Twee dagen vaderschapsverlof is wel wat schamel.

Belangrijker dan de dagen na de bevalling zijn de maanden en jaren die erop volgen. Kinderen moeten dan voldoende op hun ouders kunnen rekenen. Het regeringsvoorstel voor een betaald verlof van vijf weken lijkt zo bezien een hoopvol signaal voor meer balans tussen arbeid en zorg.

Helaas blijkt dat niet het geval. Integendeel. Deze verlofweken zijn niet bedoeld om meer zorg te geven aan de kinderen, maar om meer bij te dragen aan de arbeidsmarkt. Vaders die kort na de geboorte meer thuis zijn, bieden de moeders daarna meer ruimte om te gaan werken. De paradox is dus dat ouders eventjes meer bij hun kinderen zijn, om per saldo minder bij hun kinderen te zijn. Het aanvullend geboorteverlof is de springplank naar de tweeverdienerseconomie.

Genderneutrale burgers

Er zit nóg een adder onder het gras. Dat is dat deze regering genderneutrale burgers wil kweken. Met dit wetsvoorstel en de bijbehorende publiekscampagne wil de regering het gedrag van ouders veranderen. In theorie is het uitgangspunt dat ouders zelf bepalen wat de ideale verdeling van arbeid en zorg is. Maar in de praktijk is het kabinet minder liberaal: mannen en vrouwen moeten op het gebied van arbeid en inkomen gelijk zijn.

De regering wil af van het Nederlandse anderhalfverdienersmodel. Dit model zou in stand gehouden worden door de ongelijke verdeling van zorgtaken. Het blijft natuurlijk een vervelende hindernis dat moeders door het baren van kinderen enige tijd uit de roulatie zijn. Het wetsvoorstel moet die biologische kloof tussen vaders en moeders verkleinen. De SGP zit daar bepaald niet op te wachten. Als het kabinet een oneerlijke kloof wil verkleinen, raad ik aan om die tussen eenverdieners en tweeverdieners aan te pakken!

Rouwregeling

Het ontvangen van kinderen is niet iedereen gegeven. Daarentegen krijgt wel iedereen te maken met het wegvallen van geliefden. De dood kruist ieders pad. Het getuigt van realisme wanneer de wetgever niet alleen naar de zonzijde van het leven kijkt, maar ook naar de schaduwzijde. Het overlijden van een dierbare raakt mensen diep. De schok is vaak nog stukken groter als mensen op jonge leeftijd overlijden.

In 2011 bleek uit onderzoek in opdracht van het ministerie van Sociale Zaken dat mensen die iemand in hun nabije omgeving verliezen gemiddeld vijf maanden verzuimen. Veel nabestaanden belanden op die manier in de Ziektewet, terwijl rouw geen ziekte is. Zowel voor werknemers als voor werkgevers zou het beter zijn als er een regeling komt voor rouwsituaties.

De Wet arbeid en zorg heeft nu geen aandacht voor mensen die rouwen om het overlijden van een geliefde. Voor het verzorgen van familieleden en vrienden kunnen werknemers zorgverlof opnemen. Vervolgens biedt het zogeheten calamiteitenverlof het recht om kort te verzuimen als iemand op sterven ligt en bij de begrafenis. Dan gaat de wet weer over tot de orde van de dag. Dit doet geen recht aan de werkelijkheid. Van een wetgever die het geboorteverlof royaal verlengt mag verwacht worden dat hij ook iets regelt om het verwerken van een overlijden te ondersteunen. De overheid is er niet alleen voor hen die feestvieren, maar zeker ook voor degenen die rouw dragen.

Evenwichtig

De overheid moet belangen van verschillende groepen zorgvuldig afwegen. Geboorteverlof moet allereerst het gezin dienen, niet de arbeidsmarkt. En verlof moet er zijn voor lief en leef. Ook behoeft de positie van werkgevers meer aandacht, zeker die van kleine bedrijven. De kosten van het geboorteverlof worden nu eenzijdig op hun bord geschoven. De SGP heeft een evenwichtiger alternatief. Met een korter aanvullend geboorteverlof houden we ruimte om een rouwverlof in te voeren en om werkgevers te ontzien. Daarmee is iederéén beter af.

De auteur is Tweede Kamerlid voor de SGP.