Het was een tot woensdag in Nederland onbekend fenomeen: onderhandelaars die vakantie nemen terwijl ze proberen een kabinet te formeren. De onderhandelaars van VVD, CDA, D66 en CU doen het. De komende drie weken wordt er niet officieel geformeerd. Hoewel sommigen er anders over zullen denken, is het niet onverstandig dat de onderhandelaars even een pauze inlassen. Vooral de vertegenwoordigers van VVD, CDA en D66 zijn al sinds de campagne voor de verkiezingen van 15 maart onafgebroken in touw. Het kan niet anders of de vermoeidheid slaat dan op een gegeven moment toe. Met als gevolg dat je niet meer scherp bent als onderhandelaar.

Eigenlijk hadden ze de hoop om woensdag een doorbraak te bereiken in de onderhandelingen, zodat ze op vakantie konden gaan met in hun achterhoofd de gedachte dat het wel goed zou komen. Maar dat lukte niet, gaf informateur Zalm tijdens een persconferentie toe. Wel zei hij „goede hoop” te hebben dat er toch een kabinet geformeerd zou kunnen worden door de vier onderhandelende partijen.

„Goede hoop.” Dat is de uitdrukking waarop media en burgers de komende drie weken kunnen kauwen. Het is meer dan „hoop”, maar veel minder dan „het gaat lukken.”

Zalm vertelde rustig hoe de zaken ervoor staan. En aan het einde was er toch weer die gulle lach van de voormalige minister van Financiën toen hij vertelde dat hij de enige is die de komende tijd op z’n post blijft. „Ik heb lekker even het rijk alleen”, meldde hij.

Het is niet uitgesloten dat die mededeling belangrijker is dan de kwalificatie „goede hoop” die hij gaf aan de onderhandelingen. Want informateur Zalm geniet groot vertrouwen bij de vier partijen. Waarschijnlijk gaat Zalm de komende weken in alle rust berekeningen maken en teksten schrijven. Vooral het eerste is z’n specialiteit. Maar ook als het gaat om het op papier zetten van afspraken over andere zaken dan financiële, staat hij z’n mannetje. Het is niet ondenkbaar dat, juist nu de vier partijen hem drie weken lang niet op de vingers kijken, compromiskoning Zalm tot ongekende prozaïsche hoogten kan stijgen. Ook over niet-materiele zaken. Want dat zijn juist de onderwerpen die het moeilijkst liggen, vooral tussen D66 en CU.

Wolligheid en dus onduidelijkheid kan echter ook een grote bedreiging zijn voor een eventueel kabinet van VVD, CDA, D66 en CU. Omdat de coalitie steunt op een meerderheid van slechts één zetel, moet voor iedereen volstrekt duidelijk zijn wat er is afgesproken. Zodat er niet, bij de eerste de beste hobbel, parlementsleden uit de boot vallen en zo het kabinet opblazen.

Aan de andere kant was het niet voor niets dat de CU-leider Segers woensdag benadrukte dat het vertrouwen tussen de onderhandelingspartners is gegroeid. Dat is zeker niet minder belangrijk dan duidelijke afspraken, omdat een regering gaandeweg de rit altijd geconfronteerd wordt met zaken die niet zijn afgesproken. En dan komt het aan op vertrouwen.