De Amerikaanse aanval van donderdagnacht in Syrië is een vergelding voor het gebruik van dodelijk gifgas bij een aanval dinsdag op Khan Sheikhoun. De Amerikanen houden Assad verantwoordelijk voor de gruwelijke dood van vele tientallen mensen.

De Syrische luchtmacht heeft –volgens Amerikaanse inlichtingen– gebruikgemaakt van de vliegbasis Shayrat. De basis moet na de aanval met zestig kruisraketten gatenkaas zijn.

Bij het uitvoeren van vergeldingsacties in Syrië hebben de Verenigde Staten verschillende opties. Op de Middellandse Zee en in de Perzische Golf opereert een omvangrijke Amerikaanse vloot oorlogsschepen. Verder beschikken de VS over een groot aantal jachtvliegtuigen op verschillende luchtmachtbases in de regio.

Bij de aanval van afgelopen nacht hebben de Amerikanen gekozen voor inzet van 59 kruisraketten, afgevuurd vanaf de USS Porter en de USS Ross, twee torpedobootjagers (destroyers) in de Middellandse Zee. Daarbij zijn start- en landingsbanen, munitieopslagplaatsen, brandstofstanks en het luchtverdedigingssysteem van Shayrat onder vuur genomen.

Tomahawk

De Tomahawk-kruisraket van de Amerikaanse fabrikant Raytheon doet zijn intrede in de jaren 80. In diverse varianten. Voor inzet vanaf zee, vanaf land en vanuit de lucht.

De Tomahawk is een strategische en tactische langeafstandsraket, die dankzij gps-geleiding op grote afstand precisiebombardementen kan uitvoeren. Het kruisvluchtwapen kan worden uitgerust met conventionele lading, maar ook met kernkoppen. Voor de Tomahawk is bijvoorbeeld een W80 waterstofbom van 5 tot 200 kiloton beschikbaar.

De jager USS Merrill lanceert de allereerste Tomahawk in 1980. Niet veel later volgt een test vanaf de onderzeeboot USS Guitarro. In 1983 krijgt de kruisraket de status ”operationeel”. Sindsdien is het wapensysteem ingrijpend gemoderniseerd. Krachtiger, slimmer en zuiniger.

De kruisraket vliegt –lanceersnelheid 1200 km/u; kruissnelheid 880 km/u– via een voorgeprogrammeerde vluchtroute regelrecht op zijn doel af. Een navigatiesysteem herkent daarbij contouren in het landschap en past automatisch koers en hoogte aan. De Tomahawks vliegen op geringe hoogte om zo lang mogelijk onontdekt te blijven.

Gemoderniseerde Tomahawks kunnen via satellieten onderweg worden geherprogrammeerd naar vijftien voorgeprogrammeerde, alternatieve doelen. Bovendien kan een kruisraket boven een doel rondvliegen en camerabeelden via een satellietverbinding verzenden.

Prijskaartje

Inzet is prijzig. Aan elke Tomahawk hangt een prijskaartje van bijna 1 miljoen euro. Daarmee kan echter een precisieaanval op minder dan 80 meter nauwkeurig worden uitgevoerd vanaf 2500 kilometer afstand. De gemiddelde trefzekerheid van de Tomahawk zou op 85 procent liggen.

De eerste aanval met kruisraketten dateert uit 1991. Tijdens de Operatie Desert Storm in Irak hebben de Amerikanen in totaal 287 kruisraketten afgevuurd. Ook bij Operatie Desert Fox in Irak (1998) en Operatie Allied Force in Servië (1999) zijn honderden Tomahawks afgevuurd. Met conventionele lading.