Door een combinatie van oorlog, armoede en droogte dreigt voor miljoenen mensen in de Hoorn van Afrika, Noordoost-Nigeria en Jemen de honger. In Nederland is er woensdag een nationale hulpactie.
Wat is er aan de hand?
In totaal hebben volgens de Verenigde Naties 20 miljoen mensen voedselhulp nodig. In een beperkt deel van Zuid-Sudan is inmiddels officieel een hongersnood uitgeroepen, waaronder 100.000 mensen lijden. In Zuid-Sudan is burgeroorlog de grootste oorzaak van de crisis. Ook in Noordoost-Nigeria, Somalië en Jemen spelen conflicten een belangrijke rol.
Wanneer is er officieel sprake van een hongersnood?
Er wordt officieel van hongersnood gesproken als ten minste 30 procent van de kinderen jonger dan 5 jaar ondervoed is en er dagelijks ten minste 2 op de 10.000 mensen door voedseltekort omkomen. De toestand in delen van Zuid-Sudan voldoet aan deze door de VN opgestelde criteria. De laatste keer dat er officieel een hongersnood werd uitgeroepen was in 2011 voor het zuidwesten van Somalië. Toen kwamen daar zo’n kwart miljoen mensen van honger om.
Hoe zinvol is het om in conflictgebieden hulp te verlenen?
Conflicten maken het heel moeilijk om hulp te verlenen. Zo werden er afgelopen weekend in Zuid-Sudan nog zes hulpverleners in een hinderlaag vermoord, toen ze met de auto op weg waren van de hoofdstad Juba naar de stad Pibor. Honger lijkt in het land bovendien niet slechts een gevolg van de oorlog te zijn, maar een doel van de strijdende partijen. In de staat Unity, waar de hongersnood is uitgeroepen, wonen veel Nuers: de bevolkingsgroep van de gewezen vicepresident Riek Machar. De Zuid-Sudanese regering wordt gedomineerd door rivaliserende Dinka’s.
Milities verwoesten in Unity al jarenlang huizen, graanopslagplaatsen en waterputten. Het is de tactiek van de verschroeide aarde.
Hulpverleners kunnen uiteraard geen oorlogen oplossen, maar wel, voor zover mogelijk, onschuldige slachtoffers ervan proberen te helpen. Ook in Jemen, Noordoost-Nigeria en Somalië kunnen hulpverleners echter niet altijd veilig hun werk doen.
Wat is het doel van de hulpactie?
Het verlenen van noodhulp die erop gericht is levens te redden. Volgens de VN-ondersecretaris-generaal voor humanitaire zaken, Stephen O’Brien, is er voor de maand juli 4,4 miljard euro nodig om de 20 miljoen getroffen mensen van voedsel te voorzien.
De achterliggende problemen van de (dreigende) honger zijn niet met geld alleen op te lossen en vaak uitermate complex.
Naast de Giro555-actie voert ook het christelijke noodhulpcluster (Dorcas, Red een Kind, Tear, Woord en Daad en ZOA) actie. Wat is het verschil?
Het doel van beide acties is hetzelfde en van concurrentie is dan ook geen sprake, onderstreepte woordvoerder Tineke Koelewijn van ZOA vanmorgen in het Nederlands Dagblad. Ze gaf als advies: „Kies voor organisaties waarmee je je verbonden voelt. Het is belangrijk dat je vertrouwen hebt in de organisatie waaraan je geeft.”
In een land als Zuid-Sudan, waar de kerk een belangrijke rol speelt en overal aanwezig is, hebben christelijke organisaties vaak wel het voordeel nauw met de kerken te kunnen samenwerken.