Op mijn mobiel verscheen een icoontje van een rood bolletje met pinnige uitsteeksels. Ik herkende het direct, want dat plaatje zit inmiddels in ons collectieve bewustzijn als het coronavirus.
Uit nieuwsgierigheid had ik de CoronaMelder-app gedownload. Wekenlang bleef de melder stil, nu was het raak. In de app kreeg ik datum en tijdstip door: op die en die dag was ik langer dan 15 minuten in de buurt geweest van iemand die inmiddels corona bleek te hebben. Advies: voorlopig thuisblijven. Quarantaine dus, of zo iets, totdat ik zeker zou weten dat ik geen corona had.
In dit geval kon ik precies afleiden met wie en in welke vorm dat contact geweest was. Dat maakte dat ik weinig gemotiveerd was om het quarantaineadvies op te volgen, want ik wist vrijwel zeker dat het zeer weinig nut zou hebben. Maar wie ben ik om quarantaineadviezen naast me neer te leggen terwijl ik wellicht richting anderen helemaal niet zo soepel zou zijn?
Nu is thuiswerken voor iemand die bij de RMU werkt geen probleem. Maar niet iedereen heeft het zo makkelijk. In veel beroepen is thuiswerken vanwege de aard van het werk niet mogelijk. Neem de automonteur, de schilder of de buschauffeur. Weer anderen hebben weliswaar een baan waarin thuiswerken kan, maar zij krijgen om wat voor reden dan ook daar geen toestemming voor.
Arbeidsconflict
Bij de RMU hebben we al heel veel vragen gehad van werknemers die via de app het advies hadden ontvangen om thuis te blijven, maar die toch moesten komen werken. Wat moeten ze dan doen? De richtlijnen en adviezen zijn duidelijk, en maatschappelijk gezien wordt een ieder geacht zich daaraan te houden. Maar als je werkgever je opdraagt om toch te komen, dan kun je het maatschappelijk gelijk wel aan je zijde hebben, maar is dat je een arbeidsconflict waard? Er zijn er bij die zich ziek gemeld hebben.
Aan de andere kant: ik begrijp werkgevers ook heel goed. Ook van hen krijgen we vragen. Wat als je zoveelste werknemer een melding uit de app heeft gekregen, en thuis moet blijven? Hoe ga je dat trekken, organisatorisch en financieel?
Sommige werkgevers hebben hun werknemers al verboden om de app te downloaden, of hen opgedragen hem uit te zetten. Laat ik daarover helder zijn: dat mag een werkgever niet doen, dat bepaalt de werknemer zelf.
Quarantaineverlet
Maar vooral wil ik een appel doen op ondernemers om, als het in redelijkheid kan, mee te werken aan het opvolgen van de adviezen, ook als die quarantaine heel vervelend uitkomt. Of mee te denken in het vinden van een oplossing. Tegelijkertijd vind ik dat de overheid ook wel wat duidelijker mag zijn in het stellen van regels. Een stelsel van ”dringende” adviezen met allerlei uitzonderingen, maakt het heel lastig om in concrete situaties beslissingen te nemen.
Dan de kosten. Vroeger kenden we in de bouw en in de landbouw het vorstverlet. Bij onwerkbaar weer werden de kosten van het verzuim voor een deel gedragen door de bedrijfsverenigingen. Wellicht is het een goed idee om na te denken over invoering van een quarantaineverlet, bekostigd uit het algemeen werkloosheidsfonds.
De auteur is coördinator arbeidsvoorwaardenbeleid bij de reformatorische vakorganisatie RMU. Reageren? sociaal@refdag.nl