Een regeringswoordvoerder liet maandag weten dat Ankara onder meer problemen heeft met de ”openeinderegeling”. Dat wil zeggen dat Turkije niet automatisch EU-lid wordt na afloop van jarenlange onderhandelingen.

Verder wil de Turkse regering ook verduidelijking over de aanbeveling ten aanzien van Turkse migranten. De Commissie heeft gesuggereerd dat de huidige EU-landen hun grenzen onbeperkt kunnen sluiten voor migrerende Turkse werknemers. De Europese regeringsleiders beslissen in december over Turkijes verzoek om onderhandelingen over toetreding tot de EU te beginnen.

Groot-Brittannië heeft maandag op een zitting van de EU-ministerraad gezegd er vertrouwen in te hebben dat de besprekingen met Turkije volgend jaar kunnen beginnen. Londen stelt zich daarmee op tegenover enkele EU-lidstaten die hebben laten blijken dat zij gereserveerd staan over het noemen van een streefdatum voor de start van het overleg.

De Britse minister van Europese Zaken, Dennis MacShane, noemde „de sfeer aan tafel zeer positief” voor Turkije en zei er „vertrouwen in te hebben” dat de EU-leiders op hun eindejaarstop op 17 en 18 december groen licht zullen geven voor het beginnen van de onderhandelingen met Turkije in 2005.

Oostenrijk zocht tijdens het beraad juist steun van andere lidstaten voor nader onderzoek van de gevolgen van de toetreding. De Oostenrijkse gezant Gregor Worschnagg, die de zieke minister van Buitenlandse Zaken Benita Ferrero-Waldner verving, zei dat de kwestie van de Turkse toetreding „grondig en openlijk” moet worden besproken.

Het Oostenrijkse verzoek voor meer onderzoek naar de gevolgen van Turkse aansluiting werd niet gehonoreerd. Voorzitter Nederland kondigde echter aan op 2 november een speciaal ministerieel debat in te lassen over de kwestie Turkije.

Oostenrijk wil explicieter dan in de verklaring van de Europese Commissie van vorige week woensdag verwoord zien dat de toetreding van Ankara afhankelijk is van voortgang op economisch en politiek gebied. Ook wil Oostenrijk de mogelijkheid openlaten dat Turkije geen volwaardig lid wordt.

De Turkse ambassadeur in Frankrijk, Uluc Ozulker, zegt in een maandag gepubliceerd interview met de krant Le Parisien dat er „geen enkel probleem” zou zijn „als Turkije christelijk” was geweest. „Maar, voilá, wij zijn een moslimland”, aldus Ozulker. „Het werkelijke motief voor deze terughoudendheid, speciaal in Frankrijk, is religie”, aldus de ambassadeur.

Onder druk van haar eigen parlementsleden heeft de Franse regering maandag ingestemd met een parlementair debat over de Turkse kandidatuur voor het lidmaatschap van de Europese Unie.

Premier Jean-Pierre Raffarin heeft de Nationale Assemblee verzocht het debat voor donderdagmiddag en -avond op de agenda te zetten. Leden van de UMP van president Jacques Chirac en van andere partijen hadden aangedrongen op een debat voordat de regeringsleiders van de EU op 17 december over het openen van toetredingsonderhandelingen met Turkije beslissen.

Cyprus dreigt met een veto de onderhandelingen over toetreding van Turkije te blokkeren. President Tassos Papadopoulos zei maandag te beseffen dat het inzetten van een veto door een klein land als Cyprus geen sinecure is. Uit bronnen rond het ministerie van Buitenlandse Zaken in Nicosia verluidde het maandag dat Cyprus van Turkije erkenning eist van de republiek Cyprus, zeker nu die republiek dit jaar bij de Europese Unie is gekomen. Cyprus is sinds 1974, na een Turkse invasie, verdeeld in een Grieks-Cypriotisch deel en een Turks deel. Blauwhelmen bewaken al dertig jaar de scheidingslijn tussen beide gemeenschappen. De Turkse Republiek van Noord-Cyprus wordt alleen erkend (en financieel gesteund) door Turkije. Turkije heeft ongeveer 30.000 soldaten op het kleine eiland.