Onverwacht telt de Vliegbasis Woensdrecht drie legerpredikanten uit protestantse kring. Een herstelde, een vrijgemaakte en een Bonder. Pastors onder de vleugels van de Pilatus. „Ik ben straks majoor, maar mag geen bevelen geven.”
Ergens in het Brabantse land tussen Bergen op Zoom en Antwerpen ligt Woensdrecht. Een vliegbasis met een bonte verzameling activiteiten. De Koninklijke Luchtmacht leidt er piloten op, voert onderhoud uit aan jachtvliegtuigen en beheert reserve-onderdelen voor alle F-35’s in Europa.
Woensdrecht telt pakweg 2500 manschappen. Om de militairen bij te staan heeft de krijgsmacht in een week tijd twee geestelijk verzorgers (gv) benoemd. Ds. Gerrit den Broeder (Gereformeerde Kerken vrijgemaakt) uit Den Haag en ds. Jelle Kommerie (Hersteld Hervormde Kerk) uit Zetten. Bijzonder. Vandaag treffen ze elkaar voor het eerst op Woensdrecht.
Nog opmerkelijker is dat driekwart van de geestelijk verzorgers op Woensdrecht straks een christelijke achtergrond heeft. Want ds. Martijn Barth (Gereformeerde Bond in de Protestantse Kerk in Nederland) werkt sinds eind 2017 op dezelfde basis. Leiding aan het vierkoppige gv-team geeft een humanistisch raadsvrouw.
Specificaties
Ds. Den Broeder (45) treedt 1 oktober aan, ds. Kommerie (35) 1 november. Met een proeftijd van twee jaar. Beiden moeten eerst een basiscursus van tien weken volgen aan de Koninklijke Militaire Academie (KMA) in Breda. Door corona wordt dit een introductie op de Frederikkazerne in Den Haag. Daarna plaatst Defensie beide broeders bij de vier squadrons op Woensdrecht.
Beide predikanten krijgen bij hun aantreden een rang gelijk aan majoor, zoals de officiële lezing luidt. Ds. Kommerie: „Ik mag geen bevelen geven.”
De twee predikanten zeggen het verschil tussen een F-16 en een F-35 te kunnen zien. „Maar vraag me geen specificaties, ik ben maar een gewone dominee”, reageert ds. Den Broeder. „Specificaties leren ze me straks daar wel”, verwacht ds. Kommerie. De naam van dertien lesvliegtuigen op Woensdrecht –de Pilatus PC-7 Turbo Trainer– kennen beiden dan weer niet. „Een Zwitsers toestel”, weet de Haagse predikant, met een snelle blik op Google.
Het aantreden bij de krijgsmacht is „een jongensdroom” voor ds. Kommerie. „Als kleine jongen verzamelde ik al legerposters.” Het feit dat militairen hun leven in de waagschaal willen stellen voor de veiligheid van anderen, heeft de Betuwse predikant altijd geboeid. „Petje af.”
Ds. Den Broeder, zes jaar actief geweest voor de zending in het West-Afrikaanse Benin, ziet zijn nieuwe dienstverband in het verlengde van z’n vrijwilligerswerk bij Stichting Epafras, die Nederlandse gevangenen in het buitenland opzoekt. „Pastoraat in bijzondere omstandigheden trekt me.”
De predikanten hebben moeten solliciteren naar hun baan als legerpredikant. Toch zien beiden Gods leiding in hun benoeming. „Ik ervaar de sollicitatie als een roeping, waarbij wegen zijn geopend. Heel eenvoudig, maar onmiskenbaar”, zegt ds. Kommerie. „In vertrouwen handelen en roeping gaan voor mij samen op.”
Ook ds. Den Broeder ziet geen verschil tussen sollicitatie en beroepingswerk. „Bij beide vraag je biddend en zoekend naar Gods weg. Een benoeming is niet vanzelfsprekend, maar ik heb lichten op groen zien springen. Ook dát is Gods leiding.” De Haagse predikant geeft tegelijkertijd aan dat er iets „menselijks” in zijn overstap zit. „Het avontuurlijke trekt ook.”
Kwalijk
De krijgsmacht is een harde wereld. „Dat zal wel wennen zijn.” Ds. Kommerie wijst er echter op dat Jezus ook naar lastige plaatsen ging. „Mag ik dan in mijn veilige omgeving blijven?” De refokring trekt zich volgens de predikant al te veel terug uit de wereld. „Kwalijk. Daarmee doen we God én de maatschappij tekort. We hebben een Woord voor de wereld.”
Toch komt een gv’er niet om mensen te bekeren, maar in gesprek te gaan, legt ds. Den Broeder uit. „Mijn bron is het evangelie van Jezus Christus. Met die bron onder de arm stap ik de vliegbasis op. Ik wil aanwézig zijn, met presentiepastoraat. Ook dát is verkondiging. Met betrokkenheid in gesprek, waarbij mensen mij mogen bevragen.”
Ds. Kommerie wil er als legerpredikant voor elke militair zijn. Atheïst, boeddhist of refo. „Mijn boodschap is het evangelie van Jezus Christus dat het hart zoekt van elk mens. Ik wil iets weerspiegelen van Christus. Niet met evangelisatiedrang, maar als dienaar.”
