De eerste locatie van het Bedevaartspad bevindt zich in het centrum aan de Hoogstraat. Op een raam van een winkel is een afbeelding te vinden van Stefanus, de eerste christelijke martelaar, naar wie de oudste kerk in het stadje aan het Zwartewater is genoemd.

Er staat ook iets op over Peregrinus van Barmentlo, een van de eerste boekdrukkers in Nederland, die hier vroeger in Hasselt aan de Hoogstraat 12 woonde. Hij had er van 1481 tot 1490 een boekdrukkerij. Ruim honderd jaar later werd in datzelfde huis Kiliaen van Rensselaar geboren, iemand die een grote rol gespeeld heeft in Nieuw-Nederland, het huidige New York. Het huis staat er nog steeds en verkeert in goede staat.

Voordat we vertrekken, wijst de burgemeester nog op een schelp in het raamdisplay. „Hasselt was vroeger een Hanzestad, net als Kampen, Deventer en Zutphen. Het beroemde bedevaartspad naar Santiago de Compostella ging door de stad. Mensen die op bedevaart gingen naar die Spaanse stad, droegen zichtbaar een schelp op hun kleding. Daarnaast onderscheidde onze stad zich doordat hij in de middeleeuwen de status van Heilige Stede had. Hasselt en Amsterdam waren boven de grote rivieren de enige twee steden met dat predicaat.”

Haan

We gaan op pad en passeren twee onderdelen van de route: de Stephanuskerk met zijn beroemde orgel en het Oude Raadhuis, dat nu ingericht is als informatiepunt voor toeristen. Iets meer naar de rand van de stad bevindt zich de Heilige Stede, de rooms-katholieke kerk Sint Stephanus. De muur van de aangrenzende pastorie wordt opvallend gesierd door een haan, toch een calvinistisch symbool.

De bedevaarten naar Hasselt voerden vroeger naar de kapel die op deze plaats stond. Het verhaal gaat dat er een mirakel was gebeurd met een op de grond gevallen hostie. De bronnen verschillen over wat er precies is voorgevallen. Feit is dat de Heilige Stede zich ontwikkelde tot een bedevaartsoord, waar de middeleeuwers aflaten konden verkrijgen.

Mesthoop

Rond 1580 ging Hasselt over tot het protestantisme en werd de kapel afgebroken. „Men legde op deze plaats expres een mesthoop aan,” vertelt Bilder. „Die bleef er tot ver in de negentiende eeuw. Toen werd het weer toegestaan dat rooms-katholieken in ons land hun eigen kerken bouwden. Ze kochten de plaats waar de kapel gestaan had en bouwden er een nieuwe kerk. Die is in 1933 vervangen door dit gebouw. Op Sacramentsdag, de zondag na Pinksteren, vindt hiervandaan een jaarlijkse processie plaats.”

Het bedevaartspad houdt niet op bij de Heilige Stede. De Baangracht is de plaats waar vroeger het Mariaklooster stond. „Het complex besloeg in de zestiende eeuw een grote oppervlakte en was helemaal zelfvoorzienend”, licht Bilder toe. „Het werd bewoond door vrouwen die sympathiseerden met de Moderne Devotie. Toen Thomas à Kempis, de schrijver van de ”Navolging van Christus”, eens moest vluchten, vond hij hier een gastvrij onthaal.”

Is het Bedevaartspad vooral een kennismaking met het rooms-katholieke verleden van Hasselt?

Bilder: „Bedevaart heeft ook te maken met langeafstandwandelen. Dat is heden ten dage steeds populairder aan het worden en het draagt bij aan bezinning. Hasselt is vanouds een bestemming of een tussenstop voor lange wandelingen. De stad biedt veel herkenningspunten en informatie voor eenieder die geïnteresseerd is in onze vaderlandse geschiedenis en monumenten.”