CDA-flanken bijeen houden voor De Jonge spannende klus
Van een partijleider mag je verwachten dat hij kiezers vertelt wat hét partijstandpunt is. In het vanouds gemêleerde CDA best een uitdaging! Zelfs voor de wendbare spraakwaterval Hugo de Jonge.
In de ideale partij zegt iedereen hetzelfde. Marktwerking in de zorg? „Tegen”, roept in de SP het raadslid. En het Statenlid. En het Kamerlid. Zoiets.
Veel partijen zijn echter niet ideaal. Ze bestaan uit talloze eigenwijze persoonlijkheden, met altijd wel iets van elkaar verschillende visies. Daarom is het handig dat er partijleiders bestaan. Die op cruciale momenten met gezag hét partijstandpunt verkondigen.
Dat geldt zéker het CDA, een fusiepartij die vanaf haar ontstaan twee stromingen kent: een wat meer conservatieve en een wat meer sociale. Juist voor de christendemocraten is het een zegen dat zij, na een stadhouderloos tijdperk van bijna een jaar, weer een echte voorman krijgen. Donderdag verklaarde coronaminister De Jonge immers dat hij bij de volgende Kamerverkiezingen de kar wil gaan trekken.
Dat er binnen het CDA veel te coördineren valt, blijkt voortdurend. Twee terreinen springen eruit: landbouw/ natuur en immigratie/asiel.
„Help onze boeren”, roept de conservatieve flank. „Red het klimaat”, betoogt de sociale. „Wees realistisch; haal niet elke vluchteling binnen”, bezweren de behoudenden. „Wees barmhartig; haal die vijfhonderd kinderen weg van de Griekse eilanden”, bepleiten de socialen.
Een toverstokje om beide vleugels te laten verdwijnen, bestaat niet. Maar als iemand er geknipt voor is beide flanken de indruk te geven dat hij ze vertegenwoordigt, dan de radde spreker en snelle denker De Jonge. Hij beweert niet alleen een verbinder te zijn, zijn levensloop toont dat hij het ís.
Toch resteert in dit verband een probleem. Een kwestie die nu eens niet met wendbaarheid of elastische taal valt op te lossen. Op dit punt moet een CDA-leider hom of kuit bieden: wil de partij samenwerken met FVD of niet?
„Hom”, zei De Jonge al een paar keer. „Dat gaan we onder mijn leiding niet doen.”
Toch moet de conclusie dat de Rotterdamse oud-wethouder hiermee radicaal kiest voor één stroming binnen het CDA niet te snel getrokken worden. Partij kiezen zou hij pas werkelijk als hij stampij maakte over de situatie in Brabant, waar het CDA al wél samen met Forum het gewest bestuurt.
Verder is er één ontwikkeling die De Jonge mogelijk geheel gaat verlossen van dit netelige vraagstuk: een verdere radicalisering van Baudet. Juist deze week leverde van dat laatste twee voorbeelden op.
Zo joeg de FVD-leider zelfs natuurlijke bondgenoten als GeenStijl en ThePostOnline tegen zich in het harnas door hen te verwijten weinig te verschillen van de mainstreammedia. En noemde hij in een Kamerdebat –tot verontwaardiging van velen– minister Schouten van LNV „de sluipmoordenaar van de agrarische sector.”
Voor een CDA-leider die zich in een lastig parket bevindt, snijdt dit mes op een prettige manier aan twee kanten. Radicalisering van Baudet kan ertoe leiden dat zijn stembusresultaat volgend jaar tegenvalt, waardoor FVD niet ‘automatisch’ in aanmerking komt voor formatiebesprekingen. Bovendien kunnen al te stevige provocaties door Forum bewerken dat op den duur geen enkele CDA’er, zelfs geen conservatieve, nog wil samenwerken met Baudet.
Probleem opgelost.
