De auteur was hoofddocent orthopedagogiek aan de Vrije Universiteit te Amsterdam. Het thema vergeving heeft hij uitgewerkt aan de hand van een aantal geanonimiseerde gezinssituaties met kinderen van verschillende leeftijden. Middels vier stappen legt de auteur uit hoe vergeven als proces plaats kan vinden in een gezin, uitgaande van de situatie dat een kind een overtreding heeft begaan.

In sommige van de beschreven gezinnen stagneert het vergevingsproces en de auteur gaat in op de mogelijke redenen van dit vastlopen. Ook beschrijft hij manieren waarop ouders en kinderen het vergevingsproces opnieuw doorgang zouden kunnen laten vinden.

Leeftijd

Daarnaast noemt de schrijver een aantal aspecten waar ouders rekening mee kunnen houden met betrekking tot vergeven in het gezin. Zoals bijvoorbeeld de leeftijd van het kind. De schrijver gaat ervan uit dat ouders enig zicht hebben op hoe een kind zich ontwikkelt. Zo is het vermogen tot inleven, of het vermogen tot het onderscheiden van realiteit en fantasie bij een kleuter beperkter dan bij een ouder kind.

In de puberteit is er vaak sprake van een sterke gerichtheid op de korte termijn en worden de langetermijngevolgen nog niet altijd overzien door een kind.

De auteur gaat in op een basisregel in de opvoeding: verbreek nooit voor een lange tijd het contact met je kind, door bijvoorbeeld het kind te negeren en te zwijgen wanneer het iets verkeerds gedaan heeft.

Het is belangrijk om een kind vanuit mildheid en zachtmoedigheid te benaderen. Een harde aanpak, door te slaan of te schreeuwen, kan de weg naar vergeving belemmeren en leiden tot verharding bij een kind. Vergeving vragen en ontvangen kan niet afgedwongen worden. De auteur benoemt dat dit pijnlijk en teleurstellend kan zijn.

Liefde

Vergeving is, zo stelt dr. Stolk, eerst en vooral een uiting van liefde. Zowel het vragen om vergeving als het geven van vergeving zou op deze manier beschouwd kunnen worden. De bron voor deze liefde is Gods liefde voor mensen, die ultiem vorm krijgt in het offer van Zijn Zoon.

Uiterst teer

De auteur gaat kort in op de vraag of iemand altijd moet vergeven. Hij meent dat dit ten diepste de Bijbelse lijn is en dat het gebod om te vergeven absoluut is. Soms kan spreken over vergeving uiterst teer liggen, zeker wanneer het gaat over intens kwetsende gebeurtenissen. Dergelijke situaties kunnen de indruk geven dat alleen iemand die zulke pijnlijke ervaringen meegemaakt heeft, voor een dergelijke opgave als vergeven zou staan.

De kracht van dit boekje is dat het de Bijbelse visie eerst en vooral betrekking laat hebben op het gewone leven van alledag, in gezinnen, tussen ouders en kinderen, en tussen kinderen onderling.

De schrijver benoemt dat iemand, om tot vergeving te kunnen komen bij traumatische ervaringen, eerst (enigszins) moet kunnen herstellen in geestelijk en psychisch opzicht. Dat kan veel tijd vragen en gaat doorgaans langs de weg van de geleidelijkheid.

Gereformeerd belijden

In het boek verwoordt de auteur beknopt de visie op vergeving vanuit het gereformeerde belijden. Deze visie vormt de belangrijkste inspiratiebron waaruit de schrijver met betrekking tot dit onderwerp put.

De verklaring dat God Zijn toorn op Zijn eigen Zoon laat neerkomen, en daardoor mensen kan vergeven, is vertrouwd en tegelijkertijd kan deze juist ook vragen oproepen. Vergeving schenken lijkt eerst en vooral een eigenschap van God te zijn, die Hem maakt tot Wie Hij is.

Boekgegevens

Vergeving verandert je gezin, Joop Stolk; uitg. De Banier; 135 blz.; € 16,95