Van Washington DC aan de oostkust tot de staat Washington aan de westkust zijn er tijdens het pinksterweekend demonstraties, rellen en plunderingen geweest. In plaatsen als Chicago, Philadelphia, Los Angeles, Atlanta, Dallas en andere zijn betogingen gehouden die vaak uitliepen op rellen. In zeker veertig grote steden is inmiddels een avondklok van kracht en in 15 staten staat de Nationale Garde paraat. In deze staten waren zondagavond in totaal vijfduizend soldaten op straat om de orde te bewaren. In de staten Texas en Virginia is zelfs de noodtoestand uitgeroepen.

In steden als Flint of Atlanta gingen agenten in gesprek met de demonstranten of sloten zich zelfs aan bij de protesten tegen het woekerende racisme binnen het Amerikaanse politiekorps. In andere steden liepen de protesten echter uit op plunderingen, zoals in Boston, San Francisco of Minneapolis.

Ook rondom het Witte Huis, de ambtswoning van de president, waren er vanaf vrijdag betogingen. Die kregen een steeds grimmiger karakter. Doelbewust zochten de betogers de confrontatie met de veiligheidsdiensten. Behalve dat de betogers leuzen scandeerden, stichtten ze enkele branden en gooiden ze stenen naar de veiligheidspolitie. Vlakbij het Witte Huis, werden een elektriciteitskastje en een oude kerk in brand gestoken.

Uit veiligheidsoverwegingen is volgens de New York Times de president vrijdagavond enige tijd ondergebracht in de bunker van het Witte Huis, die gebruikt wordt bij terroristische aanvallen. Veiligheidsdiensten stellen dat de president nooit echt in gevaar is geweest. Volgens ingewijden zouden Donald en Melania Trump wel hevig geschrokken zijn. De president heeft in een tweet laten en dat degenen die door de hekken van het Witte huis waren gebroken zwaar gestraft zullen worden.

Hoe de chauffeur van de tankwagen de demonstranten in Minneapolis heeft weten te bereiken, is voor de autoriteiten een raadsel. Iedere dag worden uit veiligheidsoverwegingen al vroeg in de middag de toegangswegen tot en de doorgaande routes in de stad afgesloten. Opvallend is dat door de woeste rit van de tankwagen geen slachtoffers onder de demonstranten zijn gevallen. De chauffeur is licht gewond geraakt en moest naar het ziekenhuis worden gebracht.

De politie reageerde de afgelopen dagen op veel plekken door rubberen kogels en traangas op actievoerders af te schieten. Daarbij raakten zowel betogers als agenten gewond. Volgens persbureau AP werden vorige week in totaal 4100 mensen gearresteerd.

Vorige week was er vooral kritiek op het politieoptreden tegen demonstranten in New York. De agenten van die stad zou hardhandig zijn opgetreden. Sinds zaterdag zijn daarover geen klachten meer. In de stad Atlanta ontsloeg de burgemeester twee agenten omdat ze bij de arrestatie van twee studenten, zaterdagavond, gewelddadig optraden. Van deze arrestatie maakten omstanders een video, die later viraal ging.

President Trump heeft in de achterliggende week het politieoptreden in Minneapolis tegen de zwarte arrestanten scherp veroordeeld. Hij beloofde een diepgaand onderzoek en de agenten die zich te buiten waren gegaan moesten worden gestraft.

Toen in Minneapolis rellen uitbraken verweet Trump de burgemeester gebrek aan leiderschap. Later riep hij burgemeesters van andere grote steden op krachtig op te treden. Wanneer ze dat in zijn ogen onvoldoende zouden doen, beloofde hij de Nationale Garde op de demonstranten af te sturen.

Volgens Trump zijn de demonstranten “tuig” en dreigt hij met schieten als ze zich niet gaan gedragen. Bij die tweet plaatste Twitter een waarschuwing “voor het verheerlijken van geweld”.

Via Twitter deelde de president zondag mee dat hij de anti-fascistische groep Antifa als binnenlandse terroristische organisatie wil gaan bestempelen. Critici wezen er meteen op de president dit niet op eigen houtje kan doen. Dat de groep Antifada zich aansluit bij de rellen, is in de VS geen punt van discussie. Wel is onduidelijk hoeveel van de vele honderdduizenden demonstranten in het land gelinkt zijn aan Antifada.

Het stadsbestuur van Minneapolis zei aanvankelijk dat de meeste demonstranten niet tot de zwarte gemeenschap van de stad behoorden. Het zouden reltoeristen zijn. Welke politieke overtuiging deze mensen hadden, kon het stadsbestuur niet zeggen. Het konden linkse anarchisten zijn, rechtse racisten of -volgens sommigen- zelfs vermomde politiemensen. Later moest het stadbestuur toegeven dat deze beweringen nergens op gebaseerd waren. De demonstranten zijn volgens burgemeester Frey van Minneapolis “grotendeels” zwarte mensen uit zijn stad “die woedend zijn en zich machteloos voelen.”