Freedom House werd in 1941 opgericht door de toenmalige Amerikaanse first lady Eleanor Roosevelt. De organisatie houdt zich bezig met mensenrechten en democratie en wordt gefinancierd door de overheid van de Verenigde Staten.

De afwaardering van de status van Hongarije is de sterkste sinds Freedom House jaarlijks een rapport opstelt over voormalig communistische landen. Volgens Zselyke Csaky, als onderzoeker verbonden aan Freedom House, is de teruggang van Hongarije illustratief voor de andere voormalige communistische landen.

„Een groeiend aantal regeringshoofden over de hele wereld doet niet eens meer alsof hij zich aan de regels van de democratie houdt”, schrijft het instituut in het rapport. „Zij vallen openlijk de instituties van de democratie aan en proberen alles dat hun macht nog belemmert uit de weg te ruimen.”

Orbán regeert sinds kort per decreet. Het Hongaarse parlement gaf de premier die bevoegdheid omdat die volgens hem nodig is om effectief op te treden tegen de verspreiding van het nieuwe coronavirus. De regering kan zelf besluiten wanneer de noodtoestand wordt beëindigd die in maart is afgekondigd.

Sinds de rechts-nationalistische Orbán in 2010 premier is geworden, trekt hij geleidelijk meer macht naar zich toe. Het Europees Parlement begon in 2018 aan een strafprocedure tegen Hongarije wegens het uithollen van de democratie en de rechtsstaat.

Órban legt de kritiek naast zich neer en zegt dat hij de wil van het volk volgt. Een woordvoerder van de regering zei dat de Hongaars-Joodse investeerder George Soros, een tegenstander van Órban, achter het kritische rapport over Hongarije, zit maar gaf daarvoor geen bewijs.

Het aantal democratieën onder de voormalig communistische landen is volgens Freedom House gedaald van 15 naar 10 in het afgelopen decennium. EU-lidstaat Polen geldt nog als een democratie, maar dan wel een ‘half geconsolideerde’. De status van Polen is afgewaardeerd vanwege de aanvallen van de regering op de rechterlijke macht. Ook kandidaat-lidstaten Servië en Montenegro werden afgewaardeerd, naar dezelfde categorie als Hongarije.