Netanyahu en Gantz smeden mammoetploeg
Een kabinet van gigantische afmetingen. Dat is een van de typeringen van de regeringsploeg die Netanyahu met zijn rivaal Gantz heeft gesmeed. De ploeg heeft meer bijzonders in petto.
Het is nog niet van alle kandidaat-ministers bekend waar ze terecht komen en of de ultrarechtse Yamina mee gaat doen in het kabinet. Maar over een aantal zaken lijken Netanyahu en Benny Gantz het eens. Hieronder puntsgewijs een (overigens allesbehalve complete) greep uit de eigenaardigheden van dit kabinet.
Ten eerste valt de grootte op. Het kabinet krijgt gigantische afmetingen. Er komen 36 ministers en 16 vice-ministers. Dat is veel meer dan wat voor een goed bestuur nodig is. De kosten zijn voor de Israëlische belastingbetaler. Enkele van hen vertelden deze week huilend op de tv dat ze niet weten hoe ze rond moeten komen in deze tijd van economische ineenstorting.
Twee: rotatie. De eerste achttien maanden wordt Netanyahu premier en het tweede anderhalf jaar Gantz. Daarna draaien ze de rollen om, mits Netanyahu de regering dan niet laat vallen. Beiden krijgen de volle 36 maanden een mooie premierswoning. Te verwachten is echter dat in de praktijk slechts Bibi de baas is.
Daar komt bij dat Netanyahu veel politieke ervaring heeft en Gantz vrijwel niet. Bovendien heeft Gantz in de afgelopen weken de ene concessie na de andere gedaan aan de Likudleider.
In de derde plaats: het parlement boet in aan macht. Zo mogen Knessetleden het komende halfjaar alleen met wetsvoorstellen komen als die over de coronacrisis gaan. De belangrijke commissies in de Knesset komen in handen van parlementariërs die loyaal zijn aan de coalitie. In de praktijk betekent dit dat Netanyahu grote invloed krijgt op de wetgeving.
Vier: de rechterlijke macht krijgt minder te vertellen. Mocht het Hooggerechtshof besluiten dat Netanyahu niet langer als premier kan dienen omdat hij van corruptie wordt verdacht, dan heft de hele regering zich automatisch op. Bovendien krijgt Netanyahu grote invloed op benoemingen in het rechtsstelsel. Altijd handig om daar sympathisanten te hebben als je zaak voorkomt. Bovendien wordt het hoofd van de juridische commissie in de Knesset een partijgenoot van Netanyahu.
Ten vijfde: annexatie. Het kabinet is van plan om delen van de Westelijke Jordaanoever te annexeren. Akkoord, iets van plan zijn is niet hetzelfde als iets uitvoeren. Gantz zei dat annexatie alleen in samenwerking met de internationale gemeenschap kan. Nu zou gelden dat annexatie alleen doorgaat als de Amerikaanse president Donald Trump het goed vindt. Maar die heeft niet de keus om iets niet goed te vinden. In november zijn er immers presidentsverkiezingen en Trump wil niet –na zijn desastreuze onderschatting van het coronagevaar– ook nog de steun verliezen van de evangelicalen die op hem gestemd hebben. Velen van hen (maar lang niet allemaal) lijken het eens met het opslokken van land door Israël, mits er geen Palestijnse staat naast Israël komt.
De annexatie zal bevestigen wat we eigenlijk al langer wisten: de tweestatenoplossing is definitief van de baan. Akkoord, Palestijnen houden zelfbestuur in hun enclaves, maar ze krijgen geen burgerrechten. In het land dat Israël bestuurt wonen dan twee soorten mensen: burgers en niet-burgers, die alleen bij Israël welgevallig gedrag hun woongebieden mogen verlaten.
