Waarom sluit mijn buurman alles meteen af? Waarom doet hij het hek zo snel dicht? Trijnie de Boer (61) uit Ruinerwold vroeg het zich wel eens af. Op een boerderij in het buitengebied van het Drentse dorpje zouden een vader en vijf van zijn kinderen jarenlang hebben vast gezeten in een kelder.
„Ik ben vreselijk geschrokken. Ik besef nog niet echt wat er is gebeurd”, zegt De Boer. Ze is dinsdagmiddag bezig in de tuin. Haar handen zitten onder de aarde. De vrouw woont aan de Buitenhuizerweg, waaraan ook de ‘kelderboerderij’ ligt. „Wat hebben die opgesloten kinderen meegemaakt? Kennelijk zijn ze jaren niet naar school geweest.”
Een buitenbeentje. Dat was de 58-jarige klusjesman Josef B. die is gearresteerd op verdenking van het opsluiten van de zes gezinsleden, in de leeftijd van 18 tot 25 jaar. Dat beeld rijst uit gesprekken met buurtbewoners in dit buitengebied, niet ver van Meppel. „Ik zag hem wel eens in zijn Volvo voorbijrijden. Maar ik heb hem nooit gesproken.”, zegt Trijnie de Boer. Ze vond het vreemd dat de man zich zo afzijdig hield. „Hij sloot alles direct af.”
Burendag
De bewoners van de Buitenhuizerweg zijn goed met elkaar, zo klinkt het. Ze lopen niet de deur bij elkaar plat, maar houden toch al gauw eens per jaar een burendag. Gezellig barbecuen bijvoorbeeld. Maar de 58-jarige verdachte, geboren in Oostenrijk, bleef weg. Hij groette, maar „niet uitbundig”. De Boer: „Toen hij hier kwam wonen, heeft iemand hem nog als welkomstcadeau een bloemetje en een flesje wijn gegeven. Maar toen gaf hij aan dat niet mee wilde doen aan buurtactiviteiten.”
Meer dan eens reed de verdachte met een kar bouwmateriaal naar zijn boerderij. Niet vreemd vond Trijnie de Boer dat. „Het was een bouwval.”
Nu, achteraf, spookt het door haar hoofd: verhip, had ik die man niet eens moeten aanspreken? Er liep nota bene een wandelpad langs de boerderij. Maar ze schudt haar hoofd. „Als zo’n man op zichzelf wil blijven, dan moet je dat respecteren. Je kunt en mag iemand er niet bij slepen.”
Met het verhaal dat de gezinsleden in de boerderijkelder zouden wachten op het einde der tijden weet De Boer, zelf christen, zich niet goed raad. Zuchtend: „Best lastig. Als je op die manier in het leven staat, moet je wel erg diep in de put zetten.”
Nieuwsgierigen
De boerderij met rode dakpannen ligt op zo’n honderd meter afstand van de weg. Een bruggetje over een vaart leidt er naartoe. Stapels brandhout ontnemen het zicht. Beveiligers bij roodwitte linten houden talloze nieuwsgierigen op afstand. Normaal gesproken rijden op de smalle klinkerweg vanwaar de boerderij te zien is, „twee auto’s per dag langs”, zegt een verslaggeefster van RTV Drenthe. „Nu zijn de bermen platgereden.”
De schrik zit er in in Ruinerwold, waar herfstige populieren afsteken tegen uitgestrekt grasland. „Ik ben in shock. Ik ben er naar van”, zegt een zichbaar ontredderde buurtbewoonster, die niet met haar naam in de krant wil. „Ik dacht wel eens: Zou hij zijn huis helemaal dichttimmeren?” De vele ganzen die ze rond de boerderij zag scharrelen, gaat ze nu haast met andere ogen bezien. „Dat zijn zeker z’n waakhonden.”
Haar buurman even verderop wist ook niet wat hij hoorde, al beklemtoont hij dat hij nog nauwelijks weet wat zich precies in de boerderij heeft afgespeeld. „Je verwacht niet dat dit soort zaken, mensen die kennelijk jarenlang in een kelder zitten opgesloten, zich in Nederland voordoen. Dan denk ik eerder aan de Belgische zedenmisdadiger Marc Dutroux of aan de Oostenrijkse vrouw die jarenlang vast zat.” Daarmee doelt hij op Natascha Kampusch die in 1998 is ontvoerd en acht jaar lang werd gevangen gehouden.
Puberende kinderen
Als het werkelijk waar is dat de jarenlang opgesloten jonge mensen in de boerderij in Ruinerwold wachtten op het einde der tijden, dan schiet ds. Georg Naber het woord „sektarisch” te binnen. Hij is PKN-predikant in onder meer Ruinerwold. „Je moet wel heel kwetsbaar in het leven staan, als je je geloof denkt op deze manier te moeten inkleuren”, zegt ds. Naber in de pastorie in het nabijgelegen Ruinen. „Als je bang bent voor het hier en nu, als je je bangig terugtrekt en alleen maar wacht op de Toekomst met een hoofdletter, dat ben je niet meer evenwichtig meer. Dan heb je kennelijk een zwak gestel.” Vermoedelijk is er sprake van chantage, denkt hij. „Nota bene ook puberende kinderen zaten daar vast in de boerderij.”
In het leven van christenen kan uitzien naar bijvoorbeeld de wederkomst zeker een rol spelen, benadrukt de Drentse pastor. „Als je hoopvol gericht bent op de toekomst met de Heere, word je niet meer zo gekweld en gekneld door bijvoorbeeld littekens uit het verleden. Alleen is wel de vraag hóe je die toekomst verwacht en wie je daarin meeneemt.”
Voor de leeuwen
Zeker in de Bijbelboeken Daniël en Openbaring richtten christenen zich sterk op het „ene grote perspectief”, schetst de predikant. „Vervolgde christenen in het Romeinse Rijk hadden letterlijk geen perspectief meer op aarde. Ze werden voor de leeuwen gegooid. Ze belandden als het ware op een smalspoor en richtten hun blik op de komst des Heeren.”
De Bergrede daarentegen is meer op het christelijk leven op aarde gericht, zegt ds. Naber. „Die gaat aan de slag met het hier en nu. Dat is ook de visie van de hoofdmoot van het christendom. Het is mooi dat we toekomstperspectief hebben, maar aandacht voor het hier en nu is geboden. Je bent aan elkaar gegeven. Je hebt hier op aarde je taak en roeping, ook tegenover je buren en kerkgenoten. Denk aan wat Paulus zegt: „Ik zou willen dat ik weg kon van deze aarde, maar ik moet hier nog een tijdje blijven.””
