Wat is de bedoeling van de wet?

De vaccinatiegraad voor mazelen in Nederland is de afgelopen jaren gedaald en in een aantal kinderdagverblijven is recent een uitbraak van deze besmettelijke ziekte geweest. Onder veel ouders zorgt dat voor onrust: Kan ik mijn kind nog wel met een gerust hart naar de opvang brengen? Dat leidt dan al gauw tot een tweede discussie: Mag de directie van de opvang niet-gevaccineerde kinderen weigeren? Raemakers wil daar met zijn wet duidelijkheid over geven. Kinderdagverblijven moeten wat hem betreft een vaccinatie-eis kunnen stellen, ook aan hun personeel, en niet-gevaccineerde kinderen en werknemers kunnen weigeren. Ouders kunnen vervolgens kiezen welke opvang hun voorkeur heeft.

Maar heel veel kinderdagverblijven stellen toch al een vaccinatie-eis?

Klopt, toen de NOS een tijdje geleden een rondgang maakte, turfde de omroep er zo al honderd. Verbazingwekkend is dat niet omdat kinderopvangcentra private ondernemingen zijn, zoals ook de Raad van State al stelde.

Mocht het beleid van instellingen door de wet op gespannen voet komen te staan met het recht op gelijke behandeling, dan zou een handreiking de gewenste duidelijkheid kunnen bieden, zo opperde de raad. Raemakers liet zich door dat advies echter niet op andere gedachten brengen. Wel voegde hij nog een aanvulling toe: in de wettekst liet hij voor de zekerheid expliciet opnemen dat de vaccinatie-eis geacht wordt gerechtvaardigd te zijn op grond van de algemene wet gelijke behandeling (AWGB). Daardoor kunnen de rechter en het College voor de Rechten van de Mens straks niet meer oordelen dat de wet een inbreuk vormt op de mensenrechten.

Waarom is een Kamermeerderheid voor?

Raemakers ziet zijn initiatief als het spreekwoordelijke laaghangende fruit: iets wat in een handomdraai valt te regelen, voordat de Kamer toekomt aan nog veel gevoeliger debatten over bijvoorbeeld een vaccinatieplicht in de kinderopvang, dan wel een algehele vaccinatieplicht. VVD, CDA, GroenLinks en PvdA, die al voor het Kamerdebat over de wet hun steun toezegden, zijn dat blijkbaar met hem eens. Kennelijk volgen zij de D66’er blijkbaar ook in de argumentatie dat dit voorstel ouders niet tot het vaccineren van hun kinderen verplicht.

Van het CDA mag de wet trouwens nog wel verder gaan en mogen behalve kinderdagverblijven ook gastouders een vaccinatie-eis gaan stellen. Ook de SP is voor verruiming. Deze partij wil dat de ruimte voor de kinderopvang om vaccinatie-eisen te stellen een plicht wordt, zodra de vaccinatiegrens is gezakt onder een door een nog in het leven te roepen adviescommissie vast te stellen minimumgrens.

Wat vinden ChristenUnie en SGP?

De ChristenUnie verwelkomt maatregelen die ertoe kunnen leiden dat de vaccinatiegraad weer stijgt, maar laat haar eindoordeel over deze initiatiefwet afhangen van het debat. De partij wil dat Raemakers nog een keer verduidelijkt waarom hij denkt dat deze wet een geschikt middel is, én hoe hij ongewenste neveneffecten denkt te voorkomen.

De SGP is tegen. De partij plaatst vraagtekens bij de meerwaarde van de wet, omdat kinderdagverblijven nu ook al veel beleidsvrijheid hebben. „Door de wet gaan instellingen straks mogelijk indirect onderscheid maken op grond van godsdienst. D66 noemt dat al op voorhand gerechtvaardigd. Dat gaat mij te snel”, aldus SGP-voorman Kees van der Staaij. Hij vreest dat de wet van D66 de geesten rijp maakt voor verdergaande stappen. „Wij zien dit als een gevaarlijk opstapje, op weg naar een vaccinatieplicht.”