Oordeel niet al te relativerend over het bestaan van armoede in Nederland
Armoede in Nederland bestaat niet, vindt menigeen. Of komt in elk geval zelden voor. We hebben immers elke dag min of meer genoeg te eten en de meesten hebben een dak boven hun hoofd. Nee, echte armoede wordt geleden in derdewereldlanden.
En inderdaad, Nederlandse armoede is van een heel andere orde dan die in Malawi, Burundi of Niger waar het gemiddeld inkomen per hoofd van de bevolking maar net uitkomt boven de 1000 dollar per jaar.
Toch, wie laatdunkend en al te relativerend over armoede in Nederland denkt, zou de nieuwste cijfers over armoede van het Sociaal en Cultureel Planbureau (SCP) eens goed op zich moeten laten inwerken. Er bestaan veel schrijnende gevallen van stille armoede in ons land.
Bij het definiëren van het begrip armoede gebruikt het SCP het zogeheten niet-veel-maar-toereikendbudget. Mensen die daaronder zitten, leven in armoede. In ons land bedraagt dat budget voor een alleenstaande per maand 1135 euro, een bedrag genoeg voor het betalen van de basisbehoeften, plus een kleine extra.
De SCP-cijfers van dinsdag vertoonden een positief beeld: de armoede in Nederland daalt. In 2017 waren er bijna 939.000 armen, tegenover 1.025.000 in 2015. Goed nieuws dus. Want als je moet rondkomen van een inkomen rond het bestaansminimum, is elk tientje extra mooi meegenomen.
Wat opvalt in de SCP-cijfers is dat kwetsbare groepen zijn oververtegenwoordigd: kinderen, negentig-plussers en vluchtelingen. Je zult maar opgroeien in een eenoudergezin met meerdere kinderen dat moet rondkomen van een uitkering. Of je zult maar een 90-jarige weduwe zijn die alleen AOW krijgt en van wie de stijgende zorgkosten niet allemaal vergoed worden.
Hoewel de armoedecijfers –vooral door de aantrekkende economie– daalden, is er geen reden om tevreden achterover te leunen. Het is terecht dat de ouderenbond KBO-PCOB aan de bel trekt en het opneemt voor de alleroudsten, die vaak geen volledige AOW-uitkering krijgen en weinig of geen pensioen hebben opgebouwd. Met Prinsjesdag voor de boeg moet voor die groep extra aandacht zijn.
Er is meer reden om niet op de lauweren te rusten. Er kwamen de afgelopen weken ook andere cijfers naar buiten. Zo neemt het aantal huishoudens dat de voedselbank bezoekt al een paar jaar toe. En dat komt niet alleen doordat de toelatingsnorm is versoepeld, maar ook omdat de kosten voor levensonderhoud harder zijn gestegen dan de pensioenen en de AOW. Ook het aantal daklozen is flink toegenomen de laatste tien jaar. Nu gaan arm en dakloos zijn niet altijd samen, maar veel daklozen horen in de jaren voordat ze op straat belanden al tot de huishoudens met de laagste inkomens.
Wie niet voorkomt in de SCP-cijfers, moet daarvoor dankbaar zijn. En tegelijk zou hij mild moeten oordelen over hen over wie de cijfers wel gaan.
