Al bijna haar hele leven woont Wolke Troost (66) op het koninklijk landgoed. Sinds 2016 op de Hooge Duvel, genoemd naar de gelijknamige heuvel tussen Apeldoorn en Elspeet, samen met haar man Arie (68). Hun huis werd in 1901 gebouwd als dubbele jachtopzienerswoning. Je ziet het nog altijd aan de windvaan op het dak, in de vorm van een jachtopziener met hond.

Wolkes vader was zo’n jachtopzichter. In de woning van het echtpaar Troost namen Wolkes ouders in 1948 hun intrek. Elektriciteit was er toen nog niet en de afstand tot de bewoonde wereld moesten ze met de fiets overbruggen.

„Dit was vroeger een doorgangshuis”, vertelt Wolke. „Als er een nieuwe jachtopziener werd aangenomen, ging die hier wonen. De vorige bewoner koos liever voor een minder afgelegen woning.” Zo verhuisden ook haar ouders al snel naar een onderkomen in Wiesel, vlak voor Wolkes geboorte in 1953. „Ik kan dus net niet zeggen dat ik nu woon in het huis waar ik geboren ben.”

Toen Wolke achttien jaar was, kreeg haar vader een leerling van de landbouwschool als stagiair: Arie. Die vond behalve het werk in het bos ook de dochter van de jachtopziener erg leuk.

Liefst wilde Arie, net als zijn schoonvader, later ook op het Kroondomein werken. Maar een vacature was er niet toen zijn leertijd er eenmaal op zat. Om goede kansen te blijven maken op zijn droombaan, solliciteerde hij op een koninklijk landgoed aan de andere kant van het land: De Horsten in Wassenaar. Tot voor kort woonde het gezin van de koning daar in Villa Eikenhorst.

Arie woonde eerst op landgoed De Horsten en later samen met Wolke in een huis in de duinen. Na zeven jaar ging de eerste collega op het Veluwse Kroondomein met pensioen en verhuisde het stel naar Hoog Soeren. Daar woonden ze 37 jaar lang vlak bij het Aardhuis, een voormalig jachtchalet van koning Willem III. Toen Arie in 2016 met pensioen ging, konden ze terecht in de twee-onder-een-kapwoning op de Hooge Duvel, die op dat moment leeg stond.

Mouflon

„Wij slapen in het varkenshok”, lacht Wolke als ze de deur van de slaapkamer openduwt. Vroeger werden achter het huis varkens of geiten gehouden. Ze wijst op de raampjes in de muur, helemaal bij de vloer. „Hier liepen de varkens dan naar buiten. En hier, bij het raam boven, schoven ze het hooi naar binnen.” Het huis is een rijksmonument en moet daarom intact blijven.

Tegenover de zithoek tuurt een mouflonkop de woonkamer in. „Die komt van de Asselse Heide”, weet Arie. Boven de schouw en aan de muur prijken geweien. „Allemaal van het Kroondomein.” De wanden hangen vol met ingelijste tekeningen van vogels, honden en herten. Aan alles is te zien dat hier een gepensioneerde faunabeheerder woont.

Eerst was Arie in dienst van koningin Juliana, daarna werkte hij onder Beatrix en de laatste jaren was Willem-Alexander zijn werkgever. „Ik heb de koning nog gevraagd of ik mocht blijven werken, maar dat kon natuurlijk niet. Wel is het erg fijn dat we hier mogen wonen. Het leuke is dat oud-collega’s nog steeds komen koffiedrinken of een biertje doen.”

Kort na zijn pensioen kreeg Arie de diagnose kanker. Vier maanden lang reed zijn vrouw dagelijks naar het ziekenhuis in Zwolle. „De collega’s hebben toen zo geholpen”, vertelt Wolke. „Ze maakten bijvoorbeeld de weg sneeuwvrij voor me. Niet alleen in goede tijden, ook in slechte tijden bekommeren ze zich om je.” Arie: „Een heel hechte groep.” Wolke: „Echt een familie. Maar dan één zonder ruzies.”

Nog steeds moet Arie voor controles naar het ziekenhuis. „Hij heeft goede en minder goede dagen. Maar hij geniet iedere dag weer van het leven”, zegt Wolke. Elke dag voert hij de vogels in zijn tuin. „Vogels zijn zo mooi”, vertelt hij stralend. „Vroeger telde ik hoeveel bosuilen er in mijn gebied waren.” Hij haalt er een fotoboek bij. „Bij het Aardhuis voerde ik zonnepitten aan de appelvinken. Kijk, hier vechten drie mannetjes erom.”

Hij wijst naar een foto waarop een appelvink aan de ene kant en een muis aan de andere kant van een boomtak dreigend op elkaar afstormen. „Die appelvink greep met z’n snavel in de neus van die muis. En die gilde hard! Zo bijzonder om te zien.” Hij slaat de bladzijde om. „Kijk, dat varken, met z’n grote pluimoren. Geweldige dieren zijn het. Edelherten ook, zo statig en mooi.” Ook na zijn pensioen geniet Arie nog elke dag van de natuur op het Kroondomein. Wolke: „Hij kent alle soorten vogels en planten en kan er eindeloos over vertellen.”

Overstekend wild

De afstand tot de bewoonde wereld vanaf hun diep in het bos gelegen woning ervaren de twee niet als een nadeel. „Als ik ’s ochtends naar mijn werk rijd, kom ik herten en varkens tegen. Die steken gewoon de weg over”, zegt Wolke, ook bijna gepensioneerd. „Wie kan dat nou zeggen, dat je wild ziet als je naar je werk gaat? Geweldig toch! We zeggen het bijna elke dag tegen elkaar: Wat boffen we dat we hier wonen.”

Andere huizen op het Kroondomein

Mecklenburgse woningen

Op Kroondomein Het Loo is een handvol Mecklenburgse woningen te vinden. Begin 1900 haalde prins Hendrik de huizenstijl uit zijn geboortestreek naar het Kroondomein. In opdracht van de man van koningin Wilhelmina verrezen de Duitse vakwerkhuizen met donkere balken aan de hoge muren. Tegenwoordig zijn de meeste Mecklenburgse huizen in gebruik als dienstwoning voor boswachters en faunabeheerders, de vroegere jachtopzieners.

Zusterhuizen

Koningin Wilhelmina liet in Niersen, Hoog Soeren en Uddel zogenaamde zusterhuizen bouwen. Daar woonden zusters die werkten als een soort wijkverpleegkundigen voor het personeel van het Kroondomein en de overige inwoners van de buurtschappen. De koningin had in 1921 een wijkverpleegster aangesteld in Gortel, om de hygiënische toestand van de pachters op het Kroondomein te verbeteren. De functie van wijkzuster is rond 1970 opgeheven.

Aardhuis

Het jachtchalet dat koning Willem III in 1861 liet bouwen, onderging het afgelopen jaar een grondige verbouwing. Sinds 1 juni dient het Aardhuis in Hoog Soeren als officieel bezoekerscentrum en entree van Kroondomein Het Loo. Op de bovenverdieping bevindt zich een horecagelegenheid. Daarmee heeft het Aardhuis na ruim veertig jaar zijn functie als museum verloren. Willem III gebruikte het chalet als rustplaats na zijn jachtpartijen.

serie Kroondomein Het Loo

Serie over het grootste aaneengesloten landgoed van Nederland, gevormd door de koninklijke familie. Deel 4.