Als stadsgids is Leo Bakker in zijn geboortestad Goes in zijn element. „Het stratenpatroon wijkt amper af van de situatie in de zestiende eeuw. De binnenstad is echt het historische Goes. Er bleef veel bewaard.”
Het witte pand aan de Beestenmarkt, nu poppodium en filmhuis ’t Beest, kent hij nog goed uit zijn jeugd. „Ooit behoorde het tot een klooster. Later zat de Latijnse school er. Heel lang is hier onderwijs gegeven. Het was zelfs nog mijn kleuterschool.”
Zo’n persoonlijke noot voegt Bakker vaker toe aan zijn stadswandelingen. Zoals eerder op de route toen hij de watersnoodramp van 1953 aanstipte. „Goes bleef gelukkig gespaard. Ik was toen 9. Mijn vader hielp de zandzakken vullen die de stormvloed tegen konden houden. Ik heb het water tot aan de dijk zien staan.”
Onderwijzers
Bakker (75) groeide in Goes op. „Maar ik woonde langer buiten dan in de stad, in een dorp hier acht kilometer vandaan, in Nisse, waar ik onderwijzer was. Omdat mijn familie in Goes woont, kwam ik er wel wekelijks. Na mijn pensionering keerde ik terug.”
Nu is Bakker al ruim tien jaar stadsgids bij ’t Gilde De Bevelanden. Opvallend vindt coördinator Klazina van den Berge-de Vos het wel: „Er zijn veertien gidsen en bijna allemaal werkten ze in het onderwijs.” Vorig jaar verzorgde het team 150 rondleidingen voor 2467 deelnemers.
„Geschiedenis interesseert mij”, verklaart Bakker zijn betrokkenheid. „Elders ga ik ook vaak met een stadswandeling mee. Bij het gidsen denk ik altijd: Wat zou ik aardig vinden om te horen als ik Goes nog niet kende? Maar het allerleukste is als je echte Goesenaren die meewandelen iets kunt vertellen wat ze nog niet weten. Dat hebben we dan meestal gehoord van de archivaris van Goes, die ons gidsen af en toe bijspijkert met nieuwe informatie.”
Soms vult iemand uit de groep Bakkers verhaal aan. „Bij het Soepuus aan de haven, een voormalige gaarkeuken waar in de negentiende eeuw, tot 1940 zelfs, ’s winters soep en warme spijzen werden uitgedeeld aan de armen, reageerde een dame van in de tachtig eens: Ja, daar moest ik van mijn moeder ook naartoe, met een pannetje in een theedoek.”
Appelmoes
Goes kreeg ruim zes eeuwen geleden stadsrechten. Op de Grote Markt staat het oude stadhuis. „Hier begon Goes als stad, hier verhandelden de boeren uit de omtrek hun graan”, meldt Bakker. De rechtertoren was een verdedigingswerk en tevens gevangenis. Natuurlijk moet dan verteld worden over die ontsnapte gevangene die in een van de poorten van de stad een rijmpje kerfde: ”Wie wil stelen en niet wil hangen, gaat naar Goes en laat zich vangen. Want de Heeren van Ter Goes zijn zo zacht als appelmoes”.
Napoleon
Op verzoek van de gids draait iedereen vervolgens een kwartslag richting een modewinkel, voorheen een hotel. „Ja, loopt u gerust even naar binnen.” Bezienswaardig is een steen met de tekst ”In het jaar 1810 overnachtten in dit huis keizer Napoleon en keizerin Marie Louise”. „Blijkbaar vond de hoteleigenaar dat mooier zo. In werkelijkheid sliep de broer van de keizer, Lodewijk Napoleon, er één nacht.”
Bakker informeert zijn publiek verder onder meer over de verdwenen regionale meekrapcultuur. Uit de wortels van de meekrapplant werd een rode kleurstof gewonnen om textiel mee te verven.
De haven („Verrassend zo midden in de stad”) is vaste prik tijdens Bakkers wandelingen. „In 1970 stelde een partij bij de gemeenteraadsverkiezingen nog voor om het water maar te dempen. De provinciale krant plaatste toen een trucagefoto met geparkeerde auto’s. Gelukkig is dat niet doorgegaan. Juist van de haven maken toeristen nu veel foto’s.”
Elke woensdag rondleiding
In de maanden mei tot en met september geven gidsen van de vrijwilligersorganisatie ’t Gilde De Bevelanden elke woensdagmiddag een gratis stadsrondleiding in Goes. De wandelingen beginnen om 14.00 uur en duren circa anderhalf uur. De gids wacht de deelnemers op voor de ingang van het Historisch Museum annex VVV-kantoor aan de Singelstraat. Vooraf aanmelden is niet nodig.
Op andere momenten is een rondleiding door de monumentale binnenstad op afspraak mogelijk voor € 3,50 per persoon. De prijs bij minder dan 10 personen is 35 euro. Andere opties zijn een wandeling rond het maritieme verleden van Goes, een culinaire rondleiding (de Smikkelroute) en een busrit met gids door het polderlandschap van de Zak van Zuid-Beveland.
serie Stadsgidsen
Een plaats (nog) beter leren kennen? Stadsgidsen weten veel van de lokale geschiedenis, van gebouwen, personen en monumenten. In deze serie acht impressies van stadswandelingen. Deel 4.
