Kansels die in de kerk zijn gebruikt, zijn een stuk zeldzamer. Toch duikt er af en toe een op. Zoals de ”Preekstoel met twee deurtjes uit kerk”. De aanbieder is een handelaar in antieke bouwmaterialen uit het Friese Bolsward.

Het meubel komt uit de gesloopte dorpskerk van het Groningse Garsthuizen, vertelt medewerker Jos de Jong (37). Nadat de hervormde gemeente er in 1993 de laatste dienst had gehouden, verkeerde het gebouw –onder andere vanwege aardbevingsschade– meer en meer in slechte staat. Een inzamelingsactie mocht niet baten: de kerk moest in 2015 tegen de vlakte. De Jong was bij de sloop betrokken. „We moesten voorzichtig werken omdat de graven rond de kerk behouden moesten blijven.”

Zijn werkgever nam meerdere onderdelen over: dakpannen, stenen, de tegelvloer. Bijna alle onderdelen uit de kerk zijn inmiddels verkocht. „Een handelaar uit België vertrok met de metershoge ramen: daarvan maakt hij spiegels voor in kastelen.”

Alleen de grenenhouten preekstoel is nog niet van eigenaar verwisseld. Al jaren staat het meubel te koop. Een enkeling toonde interesse, maar daar bleef het bij. „Ik denk dat hij te groot is”, zegt De Jong. „Het meubel heeft twee trappen, twee deurtjes en een grote achterwand. Een kleinere preekstoel waren we binnen een paar dagen kwijt.”

Wie koopt zo’n kansel? „Dj’s bijvoorbeeld”, zegt de handelaar. „Die zoeken een decor om hun platen te draaien. Of filmregisseurs, ook als decorstuk.”

Op Marktplaats staat geen prijs, maar De Jong heeft wel een idee. „Duizend euro. Dat is de kostprijs, maar na zo veel jaar willen we er ook wel vanaf.” Een eventuele koper moet wel handig zijn. „De preekstoel is helemaal gedemonteerd, het zal wel even duren voor die weer in elkaar staat. En schoongemaakt is.” Met een glimlach: „De staat is stoffig.”

De handelaar heeft zelf „niets met geloof. Maar ik vind het wel jammer dat kerken sluiten. Het zijn vaak schitterende gebouwen. Alleen het kerkje in Garsthuizen was niet meer te redden. Dan hadden ze er echt eerder iets aan moeten doen.”

Speurwerk

Een ruime honderd kilometer verderop in Garsthuizen vraagt het wat speurwerk om de plaats van het voormalige kerkje te ontdekken. Aan de grootte van het dorpje –250 inwoners en enkele straten– ligt het niet.

Het is er uitgestorven op deze bloedhete zomermiddag. Een vrouw –„Géén naam in de krant”– wandelt langs dorpshuis ’t Binhoes. Sinds 1982 woont ze in het dorpje. „Een paar jaar later werd de torenspits verwijderd. Nu is de hele kerk weg.” Wie nu naar de kerk wil, moet naar Zandeweer of Loppersum, zo’n vijf kilometer verderop. Zelf gaat ze niet ter kerke. „Maar we blijven wel geloven.”

Er zijn geruchten dat op de plaats van het kerkje een glazen koepel zal verschijnen, vertelt ze. „Maar dat vindt meer dan de helft van het dorp niets. Wij willen graag dat ze de oude torenklok hier neerzetten. Die staat nu op een kerkhof buiten het dorp.”

Grafstenen op een wierde –een heuvel– wijzen de weg naar waar eens de kerk stond. De omtrek van het gebouw bleef herkenbaar: zo’n halve meter kerkmuur staat nog overeind. Het middenschip staat vol metershoge vlinderstruiken. Het is moeilijk voor te stellen dat hier ooit Gods Woord openlag op een hoge houten kansel. Nu spreken slechts de sobere grafzerken op de wierde hun stille taal. Eén ervan draagt een Bijbeltekst: „Zalig zijn de doden die in de Heere sterven.”

Wie, wat, waar

Verkoper: Walstra antieke bouwmaterialen

Woonplaats: Bolsward

Voorwerp: Preekstoel uit Garsthuizen, Groningen

Prijs: N.o.t.k.

Te koop sinds: 2015

serie Religie op Marktplaats

In de zomerserie Religie op Marktplaats gaat de kerkredactie op zoek naar christelijke voorwerpen die te koop staan op Marktplaats.nl. Deel 3.