Expositie toont overblijfselen van het leven rond de tempel
Tweeduizend jaar na de verwoesting van de tempel is de aandacht voor het heiligdom nog springlevend. Joden bidden dagelijks bij de Westelijke Muur, de opgravingen breiden zich uit. Exposities tonen de geschiedenis van het leven rond de tempel.
„Hier kunnen we alle tijdperken zien, van de Eerste Tempel tot vandaag”, zegt voorlichter Yohanna Bisraor van de Western Wall Heritage Foundation in Jeruzalem. Ze staat op een stellage in een onderaardse hal die archeologen blootlegden. „Voordat we met de opgravingen begonnen, moesten we eerst metalen pilaren plaatsen om dit vertrek te ondersteunen. De Oude Stad boven ons moet bewaard worden.”
De bezoekers zien snel dat de overblijfselen van het leven rond de tempel overal terug te vinden zijn. Dit is wat hun goed moet worden ingeprent: het gebied speelde een centrale rol in de Joodse geschiedenis.
De tocht voert langs een pas opgegraven mikwe –ritueel bad– uit de Tweede Tempelperiode naar een ruimte onder een overdekt gebedsgedeelte voor mannen bij de Westelijke Muur. Het gebedsgedeelte boven ons hoofd lag onder de brug –bekend als de Wilsonboog– waarover Joden in de Tweede Tempelperiode het heiligdom konden bereiken.
Prestatie
Archeoloog dr. Barak Monnickendam-Givon van de Israëlische oudheidkundige dienst is in de ruimte aan het werk. Hier moesten archeologen eerst acht zware pilaren plaatsen om te voorkomen dat de biddende mannen hierboven niet meters naar beneden zouden storten.
„We wilden hier nieuwe gedeelten van de Westelijke Muur blootleggen die 1600 jaar bedekt bleven”, zegt Monnickendam-Givon. „We vonden tien steenlagen en winkels. Dat was een bijzondere architectonische prestatie, vlak na de tijd van koning Herodes en zijn opvolgers. We vonden ook een klein theater of odeon, een plaats voor musici. We denken dat Romeinse soldaten die in Jeruzalem gelegerd waren dit bouwden. Hier was het overdekt. In Israël is het in juli of augustus in de zon moeilijk uit te houden.”
Driedimensionale print
Een onderaardse gang leidt naar de ruimte onder de Ohel Yitzchaksynagoge. Het gebedshuis werd door het Jordaanse leger verwoest in de oorlog van 1948. Een stichting heeft de sjoel hersteld in zijn bijna oorspronkelijke vorm.
Bisraor laat een nieuw model zien van het tempelplein van 2000 jaar geleden. Er is bijna vier jaar gewerkt aan de driedimensionale print van de tempel en het plateau eromheen. Eind dit jaar gaat het open voor publiek. Het model kan straks op en neer bewegen, terwijl kijkers op de achtergrond een overdekt gedeelte van de Westelijke Muur zien. „Het is deel van u”, zegt Bisraor.
