„In Europa is de gereformeerde theologie nabij de verdwijning. Studenten die zich willen verdiepen in de achtergronden van de Reformatie komen straks in Indonesië studeren, het grootste moslimland in de wereld.”
Dat houdt de hoogbejaarde prof. dr. Stephen Tong in zijn openingsmeditatie de luisteraars in de volgestroomde Messiaskathedraal in Jakarta voor.
De Gereformeerd Evangelische Kerk (GRII) in Jakarta (Indonesië) is gastheer van de vierjaarlijkse samenkomst van de World Reformed Fellowship. Deze organisatie bevordert wereldwijd de onderlinge uitwisseling tussen reformatorische christenen en organisaties. Donderdag kwamen honderden afgevaardigden uit 25 verschillende landen voor de eerste keer samen met ongeveer 2000 Indonesische ambtsdragers en leraren. Waarom? Om na te denken over de „stormende zeeën” die over de reformatorische kerken heen slaan. Zoals het verlies van het gezag van de Bijbel. Of de verleiding van de evangelische beweging met een pragmatisch en subjectief geloof. Of het verlies aan ethiek in seksualiteit en leefstijl.
„Wij zijn geen westerlingen. Geen volgelingen van Luther of Calvijn. Maar leerlingen van Jezus Christus. De westerse kerk is niet ons voorbeeld. Zeker nu niet. Maar wel heb ik ondervonden dat de reformatorische theologie het dichtst bij de bedoeling van de Bijbel blijft. Toch is gereformeerd-zijn alleen niet genoeg. Evangelische bewogenheid tot de naaste hoort erbij. En dat mist de kerk in het Westen.” Met deze woorden zette Stephen Tong, de nestor van de grootste reformatorische kerk in het grootste moslimland in de wereld, donderdagavond de toon. Hij gaf de westerlingen nog een lesje mee: „Een moslim wordt eerst christen, dan wordt hij gereformeerd, maar daarna treedt hij naar buiten om anderen te laten weten dat de Heere God is.”
Zuiverheid en heiligheid
Dat het geestelijk stormt in de wereld zal niemand ontkennen. Maar hoe ga je ermee om? Die vraag staat centraal in meditaties, lezingen en seminars. Hoe kunnen reformatorische kerken uitdagingen trotseren met gezonde Bijbelse uitleg en Bijbels-gereformeerde prediking? Wat kan de betekenis zijn van de gereformeerde theologie in de wereld? Hoe kunnen we de zuiverheid en heiligheid van de kerk bevorderen? Hoe staan we als christen in deze postmorele wereld waarin alles lijkt te gaan schuiven?
Ook praktische vragen komen aan de orde. Bijvoorbeeld over de rol van christenen in de politiek. Bijdragen leveren de vroegere christen-gouverneur uit Jakarta mr. Basuki Tjahaja Purnama (Ahok) –die na twee jaar gevangenis vanwege het verkeerd citeren van de Koran weer vrij is– en dr. Kin Yip Louie uit Honkong, die zal ingaan op de rol van de kerk in de huidige protestbeweging.
Concrete toepassing
Als ik na de openingsbijeenkomst naar buiten schuifel, word ik op de schouder getikt. Een jongeman trekt me uit de rij. „Bapak, ook hier? Weet u nog dat u ons in Makassar op de Jaffray twee weken Nieuwe Testament hebt gegeven?” Er volgt een levendig gesprek vol herinneringen. „En weet u dat ik nu evangelist ben in Atjeh?” Van zijn gezicht straalt de vreugde. „Vind je het niet moeilijk?” vraag ik hem. „Nee”, zegt hij beslist. „Ik houd van de mensen. Maar wat wel moeilijk is, is mensen bekeren. Dat kan God alleen. Dat is bij u in Nederland toch niet anders?”
En zo eindigde de eerste dag met een concrete toepassing.
Dr. Van Doleweerd, missioloog en theologisch docent, woont van donderdag tot en met maandag in Jakarta de vijfde General Assembly van de World Reformed Fellowship bij. Deel 1 van drie verslagen.