Gameren, behoorlijk behoudend van aard
Het Bommelse dorp Gameren ligt vredig tussen de N322 en de Waal. Aan de overkant van de rivier ligt Haaften in de Betuwe. „Gameren is behoorlijk behoudend van aard.”
Teus de Kloe, in het dagelijks leven begrafenisondernemer, opent het hek dat toegang geeft tot het kerkplein van de hersteld hervormde kerk. De kerk is voorzien van een vierkante toren met een kopergroene spits. Naast de ingang is een tegel ingemetseld met de tekst: ”Eerste steen gelegd door Ds. A. C. Rijken, 1 Petrus 2:6; 26 oktober 2013”.
In de kerkzaal is het stil. Alles wacht op komende zondag. Aan het kerkdak hangen vier kroonluchters. Boven de preekstoel verrijst een orgel van de firma Flentrop, in 1958 gebouwd voor de Opstandingskerk in Den Helder. Er zijn ongeveer 370 zitplaatsen.
Achter het kerkelijk centrum staat de nieuwe pastorie. Een tuinman is bezig de tuin aan te leggen. In mei zal kandidaat H. Roelofsen uit Staphorst intrede doen in Gameren.
Burg bij Bommel
De Kloe is geboren in Gameren. „Als ik de brug bij Bommel niet meer kan zien, is ’t niet goed. Wie hier geboren is, gaat niet zomaar weg.”
Rond het dorp liggen grote glastuinbouwbedrijven. In de omtrek liggen de mooiste authentieke boerderijen. Strak tegen de Waalbandijk zijn dijkhuisjes en arbeiderswoninkjes gebouwd.
Het dorp telt drie kerkgebouwen: die van de hervormde gemeente, de voormalige gereformeerde kerk en de nieuwe hersteld hervormde kerk.
De hervormde kerk dateert van na de Tweede Wereldoorlog. De vorige werd door de Duitsers opgeblazen. „De Duitsers bliezen in deze buurt alle hoge objecten op, om te voorkomen dat die als uitkijkposten zouden worden gebruikt. De korenmolen op de dijk en de pijp van de steenfabriek moesten eraan geloven. De kerktoren ook, maar die viel helaas op de kerk. Na de oorlog is er een nieuwe kerk gebouwd.”
Dakreparaties
De huidige achtkantige hervormde kerk staat op de Grote Del, in het centrum van het dorp. De kerkdeur staat open. Op het dak zijn leidekkers bezig met dak- en gootreparaties. In de hal hangt een groot bord aan de muur: ”Naamlijst der Predikanten der Ned-Herv-Gemeente te Gameren”. Op de lezenaar in de kerkzaal ligt de oude Statenbijbel open bij ”Den Propheet Jesaja, Het xiv Capittel”.
Als voorbeeld van geslaagde wederopbouwarchitectuur werd de kerk geclassificeerd als gemeentelijk monument. Iets meer richting de dijk staat de pastorie van ds. G. Wassinkmaat.
Kerk te koop
De boerderijvormige gereformeerde kerk, aan de Ouwelsestraat, stamt uit 1887, maar staat al een poosje te koop, met de aanpalende pastorie. Vraagprijs voor het geheel: 589.000 euro. Hier kerkten beurtelings zowel de gereformeerden als de vrijgemaakt gereformeerden. De gereformeerde kerk vrijgemaakt is opgeheven, de gereformeerde kerk is samengevoegd met die van Zuilichem.
Volgens De Kloe rijden er op zondag enkele dorpsbewoners naar de gereformeerde gemeenten van Aalst of Waardenburg en naar de gereformeerde gemeente in Nederland in het buurdorp Nieuwaal.
Christelijke school
Deze westkant van de Bommelerwaard is behoorlijk behoudend van aard, zegt De Kloe. „Ik doe bijvoorbeeld geen crematies, maar bijna niemand vraagt er ook om. Kiest men toch voor een crematie, dan komen ze nog niet bij mij. Ze weten dat ik dat niet doe.”
Tegenover het hertenkamp in het dorpscentrum bevindt zich de School met de Bijbel, volgens De Kloe „een echt positief christelijke school.” „Bijna alle kinderen uit het dorp zitten hier op school, ook kinderen uit niet-kerkelijke gezinnen, gewoon omdat het een goede school is.”