De bijeenkomst over armoede en schulden in het gebouw van de Christelijke Hogeschool Ede, die zo’n vierhonderd belangstellenden trok, was georganiseerd door het Knooppunt Kerken en Armoede, Kerk in Actie, het Diaconaal Steunpunt van de Gereformeerde Kerken vrijgemaakt/Nederlands Gereformeerde Kerken en SchuldHulpMaatje Nederland.

„Pervers systeem”

Tijdens het centrale gedeelte gaven drie deskundigen, dr. J. C. Vrooman van het Sociaal Cultureel Planbureau (SCP), ds. Dick Couvée, predikant van de Pauluskerk in Rotterdam, en mr. Don Ceder, hun visie op armoede en armoedebestrijding. Ceder, die in zijn advocatenpraktijk huishoudens met schulden bijstond, kritiseerde de praktijk in Nederland om mensen die niet op tijd betalen te belasten met nog meer extra kosten via incassobureaus. Hij noemde dit een „pervers systeem” omdat het uitgaat van een relatief kleine groep van mensen die niet wíllen betalen. De meeste wanbetalers zijn volgens de Amsterdamse advocaat echter mensen die niet kúnnen betalen en dan door het „perverse systeem” nog verder het moeras worden ingedreven.

Ceder gaf aan dat armoede altijd een complex verschijnsel is en er daarom altijd zicht dient te zijn op de dieper liggende oorzaken. Aan het slot van zijn toespraak lanceerde het Amsterdamse gemeenteraadslid de stelling dat de gemeentelijke overheid zich vooral niet moet bemoeien met particuliere initiatieven rond armoede en schulden.

Van arm naar warm

Ds. Dick Couvée, predikant van de Pauluskerk in Rotterdam, stelde in zijn bijdrage ”Van arm naar warm” dat het de hoogste tijd is om onze maatschappij om te vormen van een arme naar een warme samenleving. „Laat Nederland eens ophouden met die koude vorm van samenleven als gevolg van de verheerlijking van de zelfredzaamheid en het individualisme. Laat er warmte zijn voor iedereen en niet voor een paar mensen.”

De predikant typeerde armoede als „ernstig probleem”, omdat het mensen het deprimerende gevoel geeft „Wij doen niet mee en tellen dus ook niet mee in de samenleving.” Hij verwees naar zijn eigen stad Rotterdam, die volgens de statistieken de hoogste armoedegraad kent, en vertelde dat vanuit de Pauluskerk het initiatief ”Warm Rotterdam” is ontwikkeld. In de ogen van ds. Couvée moet armoedebestrijding vooral niet via de overheid gaan, maar vanuit particuliere initiatieven worden gedragen door de mensen zelf.

Groot probleem

Dr. J. C. Vrooman, bijzonder hoogleraar sociale zekerheid en participatie aan de Universiteit Utrecht en strateeg bij het Sociaal Cultureel Planbureau (SCP), gaf in zijn lezing een toelichting op het SCP-rapport ”Armoede in Kaart 2018”. Dr. Vrooman, hoofdschrijver van het SCP-rapport, stelde dat Nederlandse regeringen decennialang het probleem van armoede onderschatten of zelfs ontkenden. In de periode 2011 tot 2016 groeide bij overheden en maatschappelijke organisaties het besef dat armoede een groot probleem is dat bestreden moest worden.

Volgens dr. Vrooman blijkt uit het SCP-rapport ”Armoede in Kaart 2018” dat bijna 1 miljoen Nederlanders, 6 procent van de bevolking, in armoede leeft. De SCP-strateeg omschreef de armoedegrens als het ontbreken van het „onvermijdelijk nodige” en „wenselijke nodige.” Voor sociale participatie zijn bijvoorbeeld bibliotheekcontributie en toegang tot internet onontbeerlijk en daarom rekent het SCP dergelijke zaken tot het „wenselijk nodige.”

Op grond van artikel 20 van de grondwet (”De bestaanszekerheid der bevolking en spreiding van welvaart zijn voorwerp van zorg der overheid”) stelde dr. Vrooman dat armoedebestrijding een overheidstaak is.

Lees ook:

Buurtpastor: Benader als diaken mensen in armoede met respect (rd.nl, 24-01-2019)