Wat is de Nashvilleverklaring?

De Nashvilleverklaring is oorspronkelijk een document van evangelicale christenen in de Verenigde Staten die zich grote zorgen maakten over het overheidsbeleid met betrekking tot homoseksualiteit en transgenders. President Obama was oorspronkelijk tegen het homohuwelijk maar mede door uitspraken van het Hooggerechtshof is in 2016 het homohuwelijk tot stand gekomen. In augustus 2017 hebben de Zuidelijke Baptisten tijdens een bijeenkomst in de plaats Nashville zich in een “statement” hiertegen uitgesproken. De verklaring verdedigt Bijbelse waarden ten aanzien van seksualiteit, benadrukt het belang van huwelijkstrouw en wijst homoseksuele relaties af, evenals polygamie, overspel en de ideologie achter genderneutraliteit. Meer dan 22.000 mensen ondertekenden de verklaring.

Waarom is de Nashvilleverklaring ook in Nederland actueel?

De verklaring is inmiddels vertaald in het Duits, Spaans en Chinees. Evangelist Arjan Baan (HeartCry) nam het initiatief tot een interkerkelijke werkgroep die de tekst nu vertaald heeft in het Nederlands. Op basis van de concepttekst hebben circa 250 christenen aangegeven achter de strekking ervan te staan. Het grootste deel daarvan is afkomstig uit de brede gereformeerde gezindte, maar er zijn ook ondertekenaars uit evangelische kring. Vorige week vrijdag is de uiteindelijke tekst gepubliceerd, voorzien van een nawoord. Deze versie zal nu worden toegezonden aan voorgangers met de vraag om hier definitief hun instemming mee te verklaren.

Waarom leidt dat nu tot commotie?

Media, opiniemakers en politici hebben de verklaring vorige week onmiddellijk afgeschilderd als een antihomomanifest. Dat de tekst zich ook uitspreekt tegen seksualiteit buiten het huwelijk en tegen overspel, krijgt nauwelijks aandacht. De verklaring legt inderdaad veel nadruk op homoseksuele onreinheid maar wijst ook heteroseksuele onreinheid nadrukkelijk af. De commotie is deels te verklaren door de sterke Nederlandse homolobby die volledige gelijkstelling van homorelaties met heterorelaties nastreeft. Wie daar de Bijbelse visie op homoseksualiteit tegenover plaatst, wordt onmiddellijk van discriminatie beschuldigd. Daarnaast zijn er echter ook voorgangers in de gereformeerde gezindte die zich niet in de verklaring kunnen vinden.

Wat is hun bezwaar?

De achterliggende gedachte van de Nashvilleverklaring zal door zeer veel christenen onderschreven worden: het huwelijk als exclusieve levenslange verbintenis van één man en één vrouw dient hooggehouden te worden. Maar nog vóór de vertaling definitief was, hebben de christelijke gereformeerde hoogleraren dr. Kater en dr. Huijgen hun zorgen geuit over de werking die dit document kan krijgen. Inmiddels klinken ook anderen kritische geluiden. Het hoofdbezwaar is dat je artikel 12 uit de verklaring zo uit kunt leggen dat je geen homo mag zijn en dat je naar genezing van je homoseksualiteit moet streven.

Een andere zorg is dat deze verklaring een sjibboleth gaat worden: wie niet tekent, is verdacht. Word je straks nog aangenomen op een christelijke school als je deze verklaring niet tekent? Wat ervaart een homojongere die worstelt met zijn gevoelens als hij de handtekening van zijn predikant op de lijst ziet staan?

Maakt de verklaring geen onderscheid tussen homoseksuele gerichtheid en homorelaties?

In de Nederlandse situatie is dat verschil, onder invloed van prof. J. Douma, zorgvuldig uitgewerkt en telkens gebruikt, bijvoorbeeld bij de standpuntbepaling rondom de Algemene Wet Gelijke Behandeling. In de Amerikaanse evangelicale context is dat onderscheid minder scherp en ligt soms meer de nadruk op genezing. De sporen daarvan zijn te zien in de oorspronkelijke verklaring. Naar aanleiding van de kritiek heeft de werkgroep de vertaling gepreciseerd en een pastoraal nawoord geschreven. Daarin onderstrepen ze dat degenen die bij zichzelf een homoseksuele gerichtheid herkennen een volwaardige plaats hebben in de christelijke gemeente.