Adviseur Van Westreenen: Laat kabinet stikstofwetgeving snel repareren
Het kabinet moet snel komen met reparatiewetgeving voor het stikstofbeleid. Dat zegt adviseur Steven van Westreenen uit Barneveld in reactie op een uitspraak die het Europese Hof van Justitie in Luxemburg woensdag heeft gedaan.
Het Hof vindt dat Nederland boeren in de buurt van kwetsbare natuurgebieden te gemakkelijk een vergunning geeft om bijvoorbeeld een nieuwe stal te bouwen. De Europese rechter stelt daarom extra eisen aan het zogeheten Programma Aanpak Stikstof (PAS), dat Nederland in 2015 juist heeft ingevoerd om de vastgelopen vergunningverlening vlot te trekken.
Van Westreenen staat tientallen veehouders bij die op dit moment een aanvraag hebben lopen. Hij vreest dat de Raad van State, die het Europese Hof om advies had gevraagd, deze aanvragen binnenkort zal afwijzen. Volgens de adviseur dreigen in het hele land honderden boeren de dupe te worden. „Zij verkeren in grote onzekerheid. De toekomst van hun bedrijf staat op het spel. Zij moeten snel weten hoe ze wél verantwoord kunnen investeren in modernisering.”
Het PAS moet het bedrijfsleven in de buurt van 118 Natura 2000-gebieden zogeheten ontwikkelingsruimte geven. Op voorwaarde dat een investering milieuwinst oplevert –lees: ervoor zorgt dat er minder stikstof in natuurgebieden terecht komt– mag een veehouder bijvoorbeeld een nieuwe stal bouwen, kan een fabriek uitbreiden of wordt eindelijk een lang gewenste weg aangelegd. Zulke procedures lagen tot 2015 door bezwaren van onder meer milieuorganisaties soms jarenlang stil.
Het Europese Hof vindt die voorwaarde te vrijblijvend. De systematiek van het PAS blijft overeind, maar een vergunning mag alleen worden verstrekt als wetenschappelijk vast staat dat de bewuste activiteit geen verslechtering voor de natuur oplevert. Ook voor het weiden van zijn koeien en het bemesten van zijn land moet een boer voortaan in principe een vergunning aanvragen, terwijl daar tot nu toe een uitzondering voor gold.
Dat het PAS niet helemaal onderuit is gehaald, vind Van Westreenen positief. „Maar de harde toezegging dat je bij een investering de helft van de milieuwinst mocht benutten om je bedrijf uit te breiden, is wel van de baan. Daarmee lijkt het er toch op dat we terug zijn bij af.”
De adviseur gaat ervan uit dat vergunningen die al onherroepelijk zijn, in stand blijven. „Daar kan de overheid volgens mij niet aan tornen. Als dat zou gebeuren, worden duizenden boeren getroffen.”
Van Westreenen kwam woensdagmorgen –dankdag– uit de kerk toen hij het nieuws uit Luxemburg vernam. Kort daarop belden zijn eerste klanten. „Zij willen weten wat hun te wachten staat. Ik ga ervan uit dat het kabinet snel met een reparatiewet zal komen. Niet alleen de veehouderij is gebaat bij een goed werkend PAS, dat geldt net zo goed voor de industrie en de infrastructuur. Ook de verbreding van bepaalde snelwegen staat nu weer ter discussie.”
Een schrikbeeld voor de adviseur is dat de Europese uitspraak de aanzet zou kunnen geven tot een verdere inkrimping van de veestapel in Nederland. „Dat staat wel niet in het regeerakkoord, maar ik durf nu niets meer uit te sluiten.”
