In de hersteld hervormde Bethelkerk in Lunteren presenteerde uitgever Wim Kranendonk van De Banier voor ongeveer 125 aanwezigen het eerste deel van de nieuwe vertaling van Rutherfords brieven. Dat draagt de titel ”De stem van mijn Liefste”.

De Lunterse predikant J. A. Kloosterman typeerde tijdens de avond Rutherford (1600-1661) als een „boeiende persoonlijkheid vanwege zijn veelzijdigheid.” „Rutherford was van meet af aan een gereformeerde theoloog en wetenschapper. Hij verwerkt klassieke, patristische, katholieke en protestantse schrijvers in zijn boeken en gaat met hen in debat.” Tegelijk is de predikant een pastor. „Hij heeft met hart en ziel Zijn meester gediend en de zielen die hem waren toevertrouwd. Zijn persoonlijke meditatie en gebed gaven hem geestelijke diepgang, bewogenheid en frisheid.”

De derde typering van Rutherford die de predikant uit Lunteren noemt, is die van kerkbestuurder. „Een deel van zijn oeuvre gaat over kerkregering. Ook zijn afvaardiging naar de Westminster Assembly (1643-1653, red.) legt daar getuigenis van af.” Daarnaast wijst ds. Kloosterman op Rutherfords publicatie van Lex Rex, een geschrift over de rechten en plichten van de koning.

Toch is het voor ds. Kloosterman niet Rutherfords veelzijdigheid, maar zijn vroomheid die hem het meest aantrekkelijk maakt. „Hij heeft intense hemelse liefde ontvangen, en ook verschrikkende diepten gekend vanwege de zonde en schuld.” De omgang met Christus die uit de brieven spreekt, maakt ze „tijdoverstijgend”, aldus ds. Kloosterman.

Prof. Van Vlastuin ging in op de omstandigheden waaronder Rutherford de meeste brieven schreef. De predikant zat bijna twee jaar in ballingschap in Aberdeen vanwege zijn verzet tegen het arminianisme. Hij worstelde daar met Gods leiding, maar toch was die tijd „geestelijk de beste tijd voor Rutherford. Christus bezocht hem met Zijn liefde. Zijn mystiek getinte taal herinnert ons aan Psalm 45 en het Hooglied van Salomo.” De hoogleraar gereformeerde spiritualiteit aan de Vrije Universiteit Amsterdam rekent de „diep geestelijke brieven” tot de klassieken van de christelijke lectuur.

De pastor van Anwoth was tijdens zijn gevangenschap „het meest tot zegen voor Gods kerk”, aldus Prof. Van Vlastuin. Mensen uit alle lagen van de bevolking ontvingen brieven uit Aberdeen. „Velen wisten met de vragen van hun ziel de weg naar hem te vinden. Op een uiterst fijnzinnige manier ging hij in op de vragen van het hart. Zo deelde hij de vertroostingen waarmee hij zelf vertroost wordt aan anderen uit, tot op de dag van vandaag.”

Rutherford was sterk doordrongen van de werkelijkheid van de ziel, vervolgde de hoogleraar. In de brieven „proeven we een levensopvatting die onze materialistische tijd vreemd is. Dit aardse leven is een voorbereiding op de eeuwigheid. Alle gebeurtenissen in ons leven staan in dat kader. De ondertoon van zijn brieven is een diep heimwee naar het land van Immanuël.” Prof. Van Vlastuin citeerde uit Rutherfords brieven: „O, zoete Heere Jezus, maak wijde schreden! O, mijn Heere, kom over de bergen, in een sprong! O, dat Hij de hemelen samen wilde rollen, als een oud kleed, en de tijd en de dagen wilde uit de weg schuiven, en de Bruid van het Lam in haast voor haar Bruidegom gereedmaken!”

Bijzonder is volgens prof. Van Vlastuin dat „de schrijvende balling ‘profeteerde’ dat Schotlands kerk zal bloeien. Terwijl de overheid de druk op de kerk opvoerde, kwam er een beweging van verzet op gang die uitliep op het ”National Covenant”. De ondertekening ervan „ging gepaard met een krachtige doorwerking van de Geest.”

L. van der Tang, ouderling in de gereformeerde gemeente in Nederland in Rhenen, legde de vinger bij Samuel Rutherford als bewogen pastor. In brieven aan leden van „een probleemgezin” dringt Rutherford aan op hun bekering. „Uit deze brieven is een complete pastorale handleiding vast te stellen.” De inhoud ervan maakt de brieven volgens Van der Tang „buitengewoon beschamend”: „Wie doet zo veel moeite voor de zielen die hem zijn toevertrouwd?”

Nieuwe serie van Schotse prediker

De nieuwe uitgave van De Banier ”De stem van mijn Liefste” bevat de eerste 180 brieven geschreven door Samuel Rutherford. Een tweede deel met 185 brieven staat gepland voor het voorjaar van 2019. Zij verschijnen als deel III-A en III-B in de serie ”Theologische werken van Samuel Rutherford”. Eerder dit jaar verscheen als deel II in dezelfde serie het niet eerder in het Nederlands vertaalde werk ”Het genadeleven” over het werk van de Heilige Geest in het hart van de gelovigen. Wim Kranendonk, uitgever bij De Banier, kondigde donderdagavond nieuwe publicaties over Rutherford aan. Op het programma staan onder andere diverse prekenbundels en het niet eerder in het Nederlands verschenen ”Verbond des levens”, met een uiteenzetting over de verbonden. De serie moet tien delen gaan beslaan.