De bui is wel heel lokaal. Op enkele vierkante meters wordt zware regenval gesimuleerd in een tent met douches. Een delegatie uit de Chinese stad Chongqing, dat erg kampt met wateroverlast, kijkt door het watergordijn toe hoe de Bufferblock werkt. Het systeem met holle betonblokken onder het wegdek verhindert dat bij overvloedige neerslag al het regenwater direct in overbelaste riolen terechtkomt.

Ingenieur Marjan Kreijns leidt de gasten rond. Zij is programmadirecteur van de WaterStraat, een proeftuin op innovatieterrein The Green Village van de Technische Universiteit Delft. „Alle klimaatvoorspellingen wijzen erop dat we te maken krijgen met steeds extremer weer. Grote hoeveelheden regen in korte tijd en langere periodes van droogte wisselen elkaar af. De riolering kan de piekbuien niet aan omdat het water door de vele verharding met asfalt en tegels niet meer de ondergrond in kan zakken. Bij droogte voelt de stad benauwd aan. Dat raakt ons allemaal. Daarom moeten we samen zoeken naar innovaties die de schade en de overlast beperkt houden.”

De Chinezen zijn al geïnformeerd over Bluebloqs, dat regenwater hergebruikt in een circulair systeem. Dit idee is al uitgewerkt in de Rotterdamse wijk Spangen, vertelt Karina Peña van ontwikkelaar Field Factors. Een ondergronds krattenveld van 1400 kubieke meter vangt daar het regenwater van zo’n 4 hectare verhard oppervlak op, onder meer van het dak van het Spartastadion, het sportveld en de parkeerplaatsen rondom.

Een filter van zand en planten zuivert het water, dat later wordt benut om het sportveld te besproeien. „Dat scheelt 15.000 kubieke meter drinkwater per jaar”, aldus Peña. „Het ruimtebeslag is beperkt, en dat is slim in de overvolle stad: 90 vierkante meter Bluebloqs verwerkt een regenbui van 60 millimeter binnen 48 uur en zorgt via de beplanting voor extra groen en daarmee verkoeling in de stad.”

Ondernemers en uitvinders mogen een gratis plek op de WaterStraat innemen. Voor nader onderzoek en metingen zijn studenten van de Hogeschool Rotterdam en de TU beschikbaar. Wetenschappers denken mee hoe innovaties zijn te verbeteren. Gebiedsbeheerders zoals gemeenten en provincies kunnen er rondkijken naar bruikbare opties voor hun eigen omgeving of anders wensen aandragen.

Studenten gaan ook aan de slag voor Rainroad van ingenieursbureau Movares. Deze mogelijke oplossing voor zowel wateroverlast als hittestress stoelt op twee uitgangspunten: de Japanse traditie ”Uchimizu”, waarbij steden worden verkoeld door straten met water te besprenkelen, en het natuurlijke proces van capillaire opstijging waardoor water tot in de kruin van bomen kan komen. Rainroad is een opvangreservoir, onder een stoep of parkeerplaats met poreuze bestrating, dat bij hevige buien overtollig regenwater (tijdelijk) opslaat. Het systeem laat dit water vervolgens verdampen als de temperatuur oploopt.

Volgens Rinze de Vries van Movares kan onder één parkeerplaats al 10.000 liter water worden opgevangen. Aan de studenten heeft hij gevraagd te onderzoeken welk materiaal de voorkeur heeft voor de buizen waarin de capillaire opstijging wordt toegepast. De Vries waardeert de proeftuin. „Ook om het onderlinge contact tussen de ontwikkelaars. Mogelijk gaan we een ander systeem hier, waterzuivering met schelpen, gebruiken voor de zijkanten van Rainroad.”

Kreijns kent een ander voorbeeld van kruisbestuiving. „De ontwikkelaars hier zijn niet elkaars concurrenten. Het probleem van de klimaatverandering is zo groot dat het heel fijn is dat er veel aanbieders zijn. De ondernemer van de schelpenbuffer werkt al samen met de ontwikkelaar van een ecologisch tegelsysteem dat water goed afvoert en bovendien de omgeving groener maakt. Samen zijn ze in gesprek met een gemeente die een proef wil doen met een combinatie van beide innovaties.”

Bushokje, Polderdak, Slimme Regenton

De WaterStraat bevat nu twaalf innovaties, waaronder een duurzaam bushokje dat water kan bergen.

In de proeftuin staat ook de Slimme Regenton. Die is gekoppeld aan de lokale weersvoorspelling. Als er een piekbui nadert, leegt de ton zichzelf. Het kraantje aan de ton kan ook via internet worden bediend.

Enigszins vergelijkbaar is een waterberging op een dak die wordt bestuurd op basis van neerslagvoorspellingen, het Polderdak. Deze vinding, in Delft al geplaatst op een faculteitsgebouw, is in staat alle regen die op het dak valt op te slaan en op een rustig moment het water af te voeren.

zomerserie Water

Dit is de zevende aflevering in een serie over water.