De kleine zaal bovenin het monumentale kantoorpand in Driebergen waar onder andere Wycliffe Bijbelvertalers is gevestigd, stroomt langzaam vol mensen. Door de grote openslaande ramen waait een frisse wind. Het overgrote deel van de aanwezigen is vrouw. „Dat past wel bij het thema”, merkt een van hen op.
De studiemiddag georganiseerd door MissieNederland en de Nederlandse Zendingsraad gaat over het thema vrouwen en zending. Foka van de Beek van de Nederlandse Zendingsraad opent met het lezen van Romeinen 16, waar Paulus de vrouwen groet die een taak hadden in de gemeenten. Ook haar valt het op dat de meeste aanwezigen vrouw zijn. „Dat is bijzonder, want normaal komen er op de dingen die wij organiseren meer mannen dan vrouwen af.”
Spreker is oud-zendingspredikant dr. Hans Kommers, die in zijn lezing ingaat op het leven en werk van Amy Carmichael, een zendingsvrouw over wie hij onlangs een boek schreef. Aan de hand van dat voorbeeld behandeld hij het thema vrouw-zijn in de zending.
Herwaardering
Deze Ierse Carmichael (1867-1951) voelde zich op 20-jarige leeftijd geroepen tot het zendingswerk. Tien jaar geleden waren haar leven en werk in Nederland nog volledig onbekend, stelt dr. Kommers. Aan de hand van zijn onderzoek naar Carmichael pleit hij voor een herwaardering van het werk van vrouwen in de zending.
Carmichael was een van de honderden alleenstaande vrouwen die hun leven wijdden aan de dienst van God. Ondanks het vele werk dat zij verzette in Zuid-India, is ze in de literatuur compleet vergeten. Dr. Kommers: „De wereld richt zich liever op kometen dan op kleinere sterren.”
De oud-zendeling omschrijft Carmichael als een sterke en vrolijke vrouw, die dicht bij de Heere leefde. Al jong zette ze zich in voor vrouwen aan de zelfkant van de samenleving. Na haar uitzending deinsde ze er niet voor terug om eeuwenoude Indiase religieuze systemen aan te pakken. Zo zijn door haar toedoen wetten aangenomen om kinderprostitutie in hindoetempels te verbieden. „Haar leven heeft iets van een heilige provocatie.” Zelf schreef Carmichael in een van haar dagboeken: „Zijn de dingen zo, dan moet ik er iets aan doen.”
Religieuze kitsch
Amy Carmichael is volgens dr. Kommers te typeren als een vrouw met gevouwen handen, die blind voer op het Woord van God. „Ze bekeek nuchter de religieuze kitsch om zich heen. Daarbij ging ze moeilijkheden niet uit de weg. Het evangelie is niet comfortabel, het wijst ons terug naar het kruis.”
Vaak verwacht het thuisfront dat zendingswerkers thuiskomen met mooie verhalen, maar Carmichael wilde het echte verhaal vertellen, dat wat er werkelijk gebeurt. Ze startte in 1901 een opvang voor jongeren die gedwongen in de prostitutie waren beland. Deze organisatie bestaat nog steeds, onder de naam Dohnavur Fellowship.
Ruggengraat
Volgens dr. Kommers is de rol van vrouwen in de zending onderbelicht, terwijl 60 tot 70 procent van de uitgezonden werkers tot het vrouwelijke geslacht behoort. „Vrouwen van zendelingen hebben vrijwel nooit functies met beslissingsbevoegdheid, maar toch zijn juist zij het vaak die aan het front staan.” In de literatuur is deze cruciale rol grotendeels genegeerd, en zijn alleen grote namen als Hudson Taylor en David Livingstone bekend. Dat is niet terecht, stelt dr. Kommers: „De uitgezonden vrouwen waren meer dan alleen decoratieve elementen. Ze vormden de ruggengraat van het zendingswerk.”
De positie van ongetrouwde vrouwen in de zending was nog moeilijker, zegt dr. Kommers. „Zij werden vaak omschreven als chagrijnige, ziekelijke vrouwen, die dertig jaar achter elkaar alleen op een post zaten, om bij hun overlijden het opschrift mee te krijgen: ”gestorven na een leven vol weldoen”. En dat terwijl zendingsvrouwen juist de meest krachtige vrouwen zijn, buitengewone vrouwen die de zending versieren. Zij zijn als een krachtcentrale voor de kerk en bijzonder goed voor de wereld.”
Lees ook op RD.nl:
Zendelinge Amy Carmichael redde Indiase meisjes (rd.nl, 22-12-2017)
Ierse Amy Carmichael evangeliseerde onder hindoes in India (rd.nl, 22-12-2017)
