Terwijl Poetin zijn overwinning viert, gonst het in het Westen van berichten dat hij achter de aanval op Skripal en zijn dochter zat. Maar de Russische staatsmedia claimen dat dit onzin is. De Britten, en in hun kielzog ook de Europese Unie, leggen de schuld bij het Kremlin, want er is „geen plausibele alternatieve verklaring.”

De Russische media zijn het er over het algemeen over eens dat de kiezers na de scherpe reacties vanuit het Westen als één man achter hun leider zijn gaan staan. Een deel van de mensen had anders zondag niet gestemd. Poetins monsterzege van 76 procent is dus deels te danken aan de moordaanslag op Skripal.

De Russen zeggen dat er allerlei redenen zijn waarom hun regering dit zou nooit zou doen. De voornaamste reden is wel het WK-voetbal van komende zomer. Poetin is maar al te bang dat zijn sportfeestje niet doorgaat en dat verschillende voetballanden hun elftallen niet naar het WK sturen.

Poetin was zelf ook niet onder de indruk van de beschuldiging. „Ik las het in de media”, aldus de president: „Ik dacht direct: bij een aanval op militair niveau zouden die mensen op slag dood zijn geweest.”

Rusland heeft niet eens zenuwgas, vervolgde Poetin. „We vernietigden al onze chemische wapens onder toezicht van internationale organisaties. Wij deden dat als eerste land. Sommige van onze partners hebben dat nog steeds niet gedaan.”

De toonaangevende Russische onderzoeker Leonid Rink, die in de Sovjet-Unie nog meewerkte aan ”novitsjok-5”, een programma waarin chemische moordwapens werden ontwikkeld, reageerde vergelijkbaar. Hij achtte het niet waarschijnlijk dat Moskou achter de moordpoging zat, omdat Skripal dan op slag dood was geweest: „Zo’n enorm incompetente daad zou simpelweg lachwekkend zijn.”

Sowieso is het absurd te denken dat Russen Russisch gas zouden gebruiken. Dit zou immers direct de verdenking bij Rusland leggen, zei Rink tegen het Russische persbureau RIA: „Er zijn bovendien veel geschiktere substanties.” Bovendien zouden Amerika en het Verenigd Koninkrijk allang weten hoe het novitsjok-programma in elkaar zit.

Smersj

Sinds Poetin aan de macht is, zijn diverse critici van zijn bewind op geheimzinnige wijze vermoord: Boris Nemtsov, Anna Politkovskaja, Aleksander Litvinenko en Boris Berezovski. En dat is nog maar een greep uit de lijst. Poetins verkiezing in 2012 betekende een terugkeer naar de repressie die in de verte lijkt op die onder Stalin. Onder diens bewind was de ”smersj” (letterlijk: dood aan spionnen) een dienst die doorlopend spionnen omlegde.

Toch is het geval Skripal anders. In tegenstelling tot de bovengenoemden, leidde hij een stil leven in zijn verbanningsoord Engeland. Hij stak zijn hoofd niet boven het maaiveld uit en het Kremlin had geen last van hem. Er zijn daarom speculaties dat hij in het geheim contacten wierf voor de Britse veiligheidsdienst, MI6, maar dit blijft bij gissingen.

Met het gebruik van novitsjok was tevens de kans groot dat er meer slachtoffers zouden vallen, wat direct meer aandacht zou trekken. Als het Kremlin werkelijk achter de zenuwaanval zit, dan zouden Poetin en de Russische veiligheidsdienst met opzet een confrontatie met de Britten hebben gezocht. De enige reden daarvoor zouden de verkiezingen zijn. En inderdaad, Poetin hééft mede door deze rel een paar procenten meer gewonnen.

De bedoeling zou dan zijn geweest een reactie uit het Westen uit te lokken. Dat zou in de verkiezingscampagne het signaal hebben gegeven: het Westen werkt samen om ons klein te krijgen, maar ons krijg je niet klein. Zodra Rusland wordt aangevallen, zorgt het nationalisme ervoor dat veel mensen op de been komen.

Aan mensen die werken voor de Russische veiligheidsdiensten geeft de kwestie een duidelijke boodschap af: waag het niet om je volk te verraden, want de staat zal zich wreken, zelfs op je familie. Niemand zal zich meer willen opwerpen om informatie te lekken aan het Westen.