Eindstand referendum: meeste stemmen tegen wet
Meer kiezers hebben tegen de inlichtingenwet gestemd dan voor. Bij het referendum woensdag kreeg ‘tegen’ 49,5 procent van de stemmen. ‘Voor’ kreeg 46,5 procent. Daarnaast stemde 4 procent van de kiezers blanco. Dat is de eindstand van de uitslagen die alle gemeenten hebben verstrekt aan de Verkiezingsdienst van het ANP. De opkomst was 51,6 procent.
Het verschil tussen voor en tegen was 196.943 stemmen: 3.299.509 mensen stemden tegen en 3.102.566 voor. De uitslag is nog niet definitief. De Kiesraad stelt de officiële uitslag volgende week vast. Het referendum ging over de nieuwe Wet op de inlichtingen- en veiligheidsdiensten (Wiv), die de AIVD en de MIVD meer bevoegdheden zou moeten geven.
Het aantal blanco stemmen, 267.855, is opvallend hoog. Bij de gemeenteraadsverkiezingen op dezelfde dag deden ongeveer 31.000 mensen (0,5 procent) hun biljet in de stembus zonder keuze te hebben gemaakt. In Boekel stemde 7,5 procent blanco. In Doesburg waren de meeste ongeldige stemmen: 4,4 procent.
Het Zeeuwse Reimerswaal had naar verhouding de meeste voorstanders (64,1 procent). In Groningen stemde 70,8 tegen, in Amsterdam deed 64,2 procent dat.
‘Voor’ won in 247 gemeenten, ‘tegen’ won in 133 gemeenten. In Zeist kreeg ‘tegen’ 25 stemmen meer dan ‘voor’. In het Drentse Aa en Hunze kreeg ‘tegen’ 28 stemmen meer dan ‘voor’. In vier provincies waren meer kiezers vóór de inlichtingenwet, namelijk Overijssel, Gelderland, Zeeland en Noord-Brabant. In de rest van het land won ‘tegen’.
De opkomst was het hoogst op Schiermonnikoog (82,9 procent) en het laagst in Werkendam (23,1 procent). In die Brabantse plaats waren geen gemeenteraadsverkiezingen, maar werd alleen het referendum gehouden. Van de gemeenten waar ook gemeenteraadsverkiezingen waren, had Helmond de laagste opkomst: 41,9 procent.
Er is ook een duidelijk verschil tussen de 45 gemeenten waar alleen een referendum werd gehouden en de 335 plaatsen waar ook gemeenteraadsverkiezingen waren. In de 45 plaatsen was de opkomst 30,5 procent, in de rest van het land 53,6 procent. Een referendum is geldig als de opkomst 30 procent is.