Carlijn Hulzebos, klant bij de Jumbo, zet de fles ketchup toch maar terug. „Er zit suiker in. En dat mag ik niet”, verduidelijkt ze. „Maar het initiatief van deze supermarkt vind ik goed. Er wordt veel te veel voedsel weggegooid, soms alleen maar omdat het er niet zo mooi uitziet en daardoor niet verkocht wordt. Terwijl het net zo goed kan smaken.”

„Een derde van al het voedsel wordt verspild, vertelde een wetenschapper van Wageningen Universiteit me twee jaar geleden. Dat vond ik niet acceptabel, daar is voedsel niet voor bedoeld”, zegt supermarkteigenaar George Verberne. „Van alles speelt daarbij mee: te veel aanbod, of groente en fruit die niet goed ogen en daardoor ongeschikt zijn voor verkoop. Ook supermarkten doen daar aan mee. Lokaal hebben we er geen invloed op, maar dat betekent niet dat we niets kunnen ondernemen. Zo krijgt de voedselbank van ons al dagelijks producten die over de datum zijn.”

Verrukkelijk

Samen met onder meer MVO Nederland, de landelijke organisatie voor maatschappelijk verantwoord ondernemen, ging Verberne aan de slag. Hij kwam in contact met Verspilling is Verrukkelijk, een platform van ondernemers die voedsel verwerken dat anders verloren gaat. Ze leveren nu onder andere cider van „niet volkomen gaaf fruit”, op koffiedik gekweekte oesterzwammen en zeep van sinaasappelschillen.

Het verspillingsschap, een speciale kast, had wel wat voeten in de aarde, vertelt Verberne. „Sommige leveranciers dachten dat een prijsplakkertje voldoende was. Onze supermarkt werkt echter met streepjescodes. En op de verpakking moeten alle ingrediënten vermeld staan. Dat was niet altijd het geval.”

Kromme komkommers

Voorlopig is het schap een proef. „Voor een halfjaar. De intentie is wel dat we het voortzetten. Het zou mooi zijn als we de producten straks gewoon tussen de andere kunnen plaatsen, net als de fairtradeartikelen. Op de groenteafdeling liggen al kromme komkommers naast rechte, in plastic verpakte soortgenoten. Ze zien er niet uit. Het beeld dat de consument heeft is nu eenmaal dat een komkommer recht hoort te zijn. Voor de smaak maakt het niet uit, in de salade merk je geen verschil.” Beide varianten kosten 98 eurocent.

Volgens MVO Nederland plaatsen later dit voorjaar meer supermarktondernemers een verspillingsschap. Verberne is tevreden over de eerste omzet.

Studenten

Het schap staat er sinds vrijdag en werd dinsdag officieel gepresenteerd. „Zeker 200 klanten hebben er al iets uit gekocht. De ijsthee van gered fruit, de soep van iets te kleine tomaten en het bier van oud brood doen het goed. Hier in Wageningen, met een universiteit die veel aandacht aan voeding geeft, zitten we met het schap wel goed. Studenten kiezen over het algemeen voor goed en gezond eten, dus geen zakken chips. En dat speciale bier wordt nog hip gevonden ook. Ik merk bovendien dat in de samenleving het bewustzijn groeit dat het niet goed komt als we op dezelfde voet met onze aarde doorgaan.”

Een klant –liever geen naam in de krant– pakt een blik vegetarische soep met bonen uit het schap. „Dit is een leuke actie. Goed dat voedselverspilling wordt aangepakt.” Dat de soep naar verhouding iets duurder is, deert haar niet. „Oh, daar heb ik niet eens op gelet. Dat heb ik er wel voor over.”