„Uitspraak gerechthof verzet de bakens richting kerk”
De uitspraak van het gerechtshof Arnhem-Nijmegen in de zaak rond het ontslag van een predikant verzet de bakens. Dat oordeelt de Utrechtse advocaat mr. dr. Teunis van Kooten, die namens de in 2008 door de Nederlands gereformeerde kerk (Ngk) in Hattem ontslagen predikant P. R. Gort bij het hof procedeerde over deze kwestie.
De vraag of een predikant een dienstverband heeft, kwam de afgelopen jaren vaker ter sprake. Tussen 2005 en 2012 waren er diverse rechtszaken over de in 2003 door de Christelijke Gereformeerde Kerken afgezette ds. H. R. H. A. de Boer uit Zeewolde. Tot aan de Hoge Raad toe onthielden rechters zich in die kwestie over het algemeen van een oordeel, op grond van de scheiding tussen kerk en staat.
Kerkelijke weg
Gort vocht zijn ontslag in 2009 en 2010 aan via de kerkelijke weg, maar kreeg nul op rekest. Daarop stapte hij naar de rechter. In 2012 oordeelde de kantonrechter in Zutphen dat onvoldoende is gebleken dat er door de kerk onjuiste procedures zijn gevolgd.
Volgens Van Kooten blijkt uit het arrest van het hof dat de Ngk Hattem naast het oordeel dat via de kerkelijke rechtsgang was verkregen, ook andere omstandigheden meewegen. „Vervolgens had men moeten afwegen of men ontslag kon aanzeggen.”
Ds. W. Smouter, voorzitter van de landelijke vergadering van de Nederlands Gereformeerde Kerken, noemt de uitspraak van het hof „verbazend.” De predikant vindt het opvallend dat het arrest maar heel beperkt ingaat op de bijzondere positie van kerken in het Nederlands rechtsstelsel. Ds. Smouter stelt dat de kerkenraad van de Ngk Hattem de komende weken moet bepalen of hij tegen de uitspraak in cassatie gaat bij de Hoge Raad.
Overigens is het laatste woord nog niet gezegd over de vraag of het arrest inderdaad grote gevolgen zal hebben voor andere kerken. Uit het arrest blijkt namelijk dat de kerkenraad van de Ngk Hattem bij de kantonrechter in 2009 een voorwaardelijk verzoek van ontslag heeft ingediend, voor het geval na verloop van tijd zou blijken dat er sprake was van een arbeidsrelatie tussen predikant en gemeente. Dat is specifiek voor de Hattemse situatie en zou kunnen betekenen dat de gevolgen voor andere kerken beperkt zijn. Ds. Smouter wijst er daarnaast op dat het gerechtshof niet tot de conclusie gekomen is dat het ontslag op zichzelf onrechtmatig of onrechtvaardig was.
Woordvoerder K. H. Klaver van de Ngk Hattem zei vrijdagmorgen verrast te zijn door de uitspraak. „Dit hadden we niet verwacht, vooral omdat de jurisprudentie tot nu toe de andere kant op ging. We bezinnen ons op wat we gaan doen, vooral omdat de gevolgen van dit arrest veel verder lijken te strekken dan onze gemeente.”
