Een theologisch seminarie dat zich ontwikkelde van liberaal naar evangelisch-gereformeerd. De Facultad Internacional de Teología (IBSTE), in Castelldefels bij Barcelona, is een unicum in de Spaanse wereld. Rector dr. Pedro Sanjaime: „Het seminarie is door diepe dalen gegaan, maar we hebben nu een bloeiende opleiding die internationaal Spaanstaligen aantrekt.”
Het seminarie ligt vlak bij het strand van de Middellandse Zee, een kwartier rijden van het vliegveld van Barcelona. Een ideale plek om ingevlogen te worden als docent, zeker voor bezoekers van het Chinese theologische seminarie dat ook in de gebouwen van IBSTE is gevestigd, het enige in zijn soort in Europa.
Het seminarie bevindt zich in een schitterende omgeving. De palmbomen en kleurrijke flora doen subtropisch aan. Het complex van IBSTE, dat in 1974 werd opgericht, bestaat uit twee gebouwen. In het hoofdgebouw bevinden zich de kantoren van de docenten, de directie en administratief personeel. Daar wordt drie keer in de week een gezamenlijke kapeldienst (capilla) gehouden. Op de gevel prijken de woorden ”Tot de einden der wereld”.
De lessen worden in het gebouw daartegenover gegeven, waar ook de kamers van de studenten gevestigd zijn en de maaltijden gebruikt worden. Het is een oud hotel, zodat er altijd wat op te knappen valt, maar daarvoor is een ex-student, Efraim, beschikbaar. Hij heeft twee rechterhanden en loopt er elke dag rond, met altijd een uitstekend humeur.
Uitbreiding
Het seminarie groeit uit zijn jasje. Vandaar dat er plannen zijn voor nieuwbouw. Rector dr. Pedro Sanjaime laat een maquette zien waarop het nieuwe complex zichtbaar is. De bouw kost maar liefst drie miljoen euro. Sanjaime is de komende tijd bezig om wereldwijd fondsen hiervoor bijeen te krijgen. Dat zal vooral buiten Spanje moeten gebeuren, want de protestanten in dit land –amper 1 procent van de bevolking– kunnen het onmogelijk zelf opbrengen.
Het seminarie heeft sowieso weinig te besteden. De meeste docenten moeten zelf voor hun salaris zorgen. Zo wordt ds. Berend Coster namens de Spaanse Evangelische Zending ‘uitgeleend’ aan IBSTE. Studenten moeten zelf voorzien in de kosten van rond de tweeduizend euro die de bacheloropleiding theologie jaarlijks kost. Als ze intern zijn, moeten ze daarbovenop 5500 euro betalen voor verblijf en levensonderhoud. Met name voor studenten uit arme Zuid-Amerikaanse landen is dat erg moeilijk. Ze zijn afhankelijk van fondsen.
Dr. Sanjaime vertelt dat toen hij in 2004 in het naburige Igualada pastor was, het seminarie in een grote chaos verkeerde. „De opleiding had een schuld van 250.000 euro en er waren slechts drie studenten overgebleven. Het bestuur vroeg mij om als rector de leiding te nemen. Ik kwam net terug van een studie in de Verenigde Staten. De Heer heeft alles wonderlijk hersteld. Er zijn nu 40 studenten in de Spaanse afdeling en 25 in de Chinese.”
Doel van de opleiding, die vier jaar duurt, is om jonge mannen en vrouwen werkzaam te laten zijn op de verschillende terreinen van kerk en samenleving, zo vat Sanjaime samen. „Het is dus méér dan een studie theologie, het gaat om dienstbaarheid in de brede zin van het woord. We zijn ook interkerkelijk. Decaan Berend Coster is bijvoorbeeld gereformeerd, ik ben dispensationalist. Maar deze verschillen zijn niet wezenlijk als we elkaar vinden aan de voet van het kruis van Jezus Christus. Het is niet belangrijk hoe de wederkomst verloopt. Doorslaggevend is dát Hij terugkomt en dat we worden toebereid door de soevereine genade van God.”
Als het nieuwe gebouw er komt, zal het aantal studenten naar verwachting kunnen groeien van 40 naar 100. Maar IBSTE wil ook niet te groot worden, zegt Sanjaime. „Persoonlijk contact met de studenten, zoals dat er nu is, willen we graag behouden. We hebben intensieve gesprekken met de studenten, bidden met hen en zorgen ervoor dat ze ook actief zijn in plaatselijke kerken.”
Kerkhistorische les
Woensdagmorgen, acht uur. Voor Nederlandse studenten is dat geen gebruikelijke tijd, maar voor de Spaanstalige studenten wel. Ds. Coster geeft op dat moment kerkgeschiedenis. De vroege tijd heeft te maken met het feit dat het seminarie tijdens de zomermaanden, van juli tot en met september, is gesloten. Alle lessen moeten dus gedurende een relatief korte tijd gegeven worden.
Dit keer zijn er acht studenten. Nadat Coster begonnen is met Schriftlezing en gebed, trekt hij kerkhistorische lijnen vanuit de vroege middeleeuwen. Hij doet dat aan de hand van veel beeldmateriaal, dat studenten ook op hun laptop kunnen bekijken.
Na de les is er om tien uur een gezamenlijke bijeenkomst in de kapel. Dit keer spreekt dr. Eduardo Bracier uit Salou. Hij is emeritus predikant en echtgenoot van een IBSTE-docente psychologie. Bracier bespreekt de morele, geestelijke en ook seksuele reinheid, naar aanleiding van 1 Thessalonicenzen 4:4. „Het is een onderwerp dat de studenten zelf aan de orde hebben gesteld. Ze hebben veel behoefte aan leiding op dit terrein”, zegt Coster.
Voor wie overspel heeft gepleegd of zich te buiten is gegaan aan pornografie, is er volgens Barcier een weg terug. Psalm 51 laat zien dat er vergeving is. Maar zo iemand moet dan wel radicaal en onmiddellijk breken met zijn zondige leefwijze en de relatie verbreken met wie hij overspel begaan heeft.
„En als je vreugde vindt in verkeerde dingen, moet je ook de gevolgen onder ogen zien, voor jezelf en voor anderen”, zo waarschuwt Bracier.
De studenten komen uit alle delen van Spanje, maar ook uit diverse Zuid-Amerikaanse landen. De studenten zijn afkomstig uit evangelische gemeenten, pinksterkerken en gereformeerde kerken. Er is ook een meisje uit een zeer strenge vergadering der gelovigen. Opvallend is hoe actief de studenten zijn in de verschillende denominaties.
Interkerkelijk
Pedro Andrés Tarazona Jaimes is lid van een onafhankelijke pinkstergemeente in een dorp in de provincie Alicante. Hij komt uit Colombia en in Alicante was hij actief in het interkerkelijk jeugdwerk, waarin hij samenwerkte met baptisten en christenen uit andere denominaties. Hij heeft voor IBSTE gekozen vanwege het interkerkelijke karakter ervan. „Ik heb de vijf evangelische seminaries in Spanje op internet vergeleken en deze kwam als beste uit de bus. Mijn pinksterachtergrond is geen barrière om andere opvattingen te accepteren. Het geestelijk niveau van het onderwijs is goed.”
Zijn pinksterachtergrond komt hem goed van pas om gemeenteleiders tot een levende relatie tot God te stimuleren, vindt hij. „Veel kerken missen rijpe voorgangers. Predikanten besturen de gemeenten zonder een geestelijke relatie te hebben met God.” Zijn wens is om na zijn studie een gemeente in Spanje te stichten. Hij ziet dat verlangen ook bij andere studenten. „Velen voelen zich niet geroepen om als voorganger een bestaande kerk te dienen. De kerk is breder.”
Reformatorisch
Sommigen maken theologisch een ontwikkeling door. Zoals Arturo Terrazas, docent Hebreeuws en Oude Testament aan IBSTE. Hij komt uit Mexico, waar hij lid was van de Presbyteriaanse Kerk. Hij was afkomstig uit de pinksterkerken, maar nu is hij gereformeerd, al moet hij weinig hebben van het „militante” Amerikaanse calvinisme.
Terrazas is betrokken bij de uitgave van een uitgebreide zondagsschoolmethode voor verschillende leeftijdsgroepen. Het Oude Testament bestaat uit drie forse boeken, met veel beeldmateriaal. Het deel van het Nieuwe Testament is bestemd voor de leeftijdsgroep van negen tot twaalf jaar. Ook wordt aandacht besteed aan christenen in de kerkgeschiedenis. Arturo laat trots de Nederlandse Corrie ten Boom zien als een van de belangrijkste christelijke figuren in de twintigste eeuw.
Eerstejaars student Isaak Martínez is afkomstig uit de pinksterkerk Assembleos de Dios in Gavà, vlakbij Castelldefels. Hij kreeg belangstelling voor de gereformeerde theologie door het lezen van Spurgeon. In zijn pinksterkerk in Spanje wordt de gereformeerde verzoeningsleer geaccepteerd, naast de arminiaanse variant ervan.
Ondanks zijn toenemende belangstelling voor de gereformeerde traditie is hij ervan overtuigd dat de pinkstertheologie de gereformeerde theologie kan verrijken. „Ik geloof dat de bijzondere gaven van de Geest nog steeds een plek hebben in de huidige kerk. Aandacht voor het werk van de Heilige Geest kan de kerk verrijken, verdiepen en verlevendigen. Alleen, tongentaal moet wel een verstaanbare menselijke taal zijn. En ik ben beducht voor de tendens in pinksterkerken om namens God te spreken.”
Goede tijden
Aan de maaltijd kom je steeds weer andere mensen tegen. Zoals de Amerikaan Stephen Phillips, docent Grieks aan IBSTE. Hij woont al dertig jaar in Spanje. Na zijn studie theologie aan Westminster Theological Seminary in de Verenigde Staten, was hij van 1998 tot 2014 pastor van een baptistengemeente in Vilassar de Mar (provincie Barcelona). Hij wil gaan promoveren aan het Puritan Reformed Theological Seminary in Grand Rapids.
Phillips is erg te spreken over IBSTE. „Er was een tijd waarin de koers onduidelijk was, maar het seminarie ontwikkelt zich nu volgens de richtlijnen van het Evangelie in betrouwbare richting.”
Hij refereert aan de periode vóór 2005, waarin het seminarie te boek stond als liberaal en feministisch.
IBSTE beleeft nu goede tijden, beaamt ds. Coster. „We hebben in het verleden grote crises meegemaakt”, zegt hij. „Er was een moment dat het hele team moest opstappen vanwege gebrek aan loyaliteit aan het bestuur, dat ook zijn gezag verloren had. We zijn door diepe dalen heengegaan. Pas vanaf 2010 is er weer stabiliteit en groei gekomen. In 2011 zijn we zelfs door de Spaanse overheid geaccrediteerd en afgelopen september hebben we onze eerste controle gehad. Nu hebben we een gezond seminarie.”
Toerusting
Volgens IBSTE-docent dr. Manuel Martínez, die eerder dit jaar in Amsterdam promoveerde op de Spaanse hervormer Juan de Valdés, heeft het seminarie een belangrijke taak in het toerusten van plaatselijke gemeenten. „Er studeren in Spanje te weinig jongeren theologie, wat bestaande kerken problemen zal opleveren. In de jaren 70 en 80 nam het aantal bekeringen toe, maar die tijd is voorbij. Nu hebben we echter te maken met de migratie van duizenden christenen uit Zuid-Amerika. Er komen studenten uit Bolivia, Colombia, Equador en Argentinië. We danken God voor hun komst. Maar om de inheemse kerken in Spanje te kunnen dienen, hebben we ook mensen uit Spanje nodig. Dat is wel een zorg.”
Dit is het tweede artikel in een serie over christenen in Catalonië (Spanje).