Nederland kreeg twee opeenvolgende dagen te maken met stevige sneeuwval. Hoe uitzonderlijk is dat? „Zeer uniek”, weet meteorologe Margot Ribberink van weer.nl. De sneeuwval heeft alles te maken met twee actieve depressies die achter elkaar over Europa trokken; zondag en maandag. „We spreken dan ook wel van een tweelingstorm, en die komt regelmatig voor, zoals in 1999”, aldus Ribberink.

Depressies, ook wel lagedrukgebieden genoemd, bewegen zich in een soort transportband; heel hoog in de atmosfeer. „Die transportband wordt ook wel straalstroom genoemd”, licht Ribberink toe.

In 1999 was de koers van de straalstroom pal west-oost, zegt de meteorologe. „Noord-Frankrijk, Zwitserland en Duitsland kregen toen te maken met zware stormen. „In sommige Franse en Duitse bossen zijn nog steeds sporen van kaalslag te zien.” De huidige straalstroom is meer zuidwest-noordoost georiënteerd en waaiert uit over een groot deel van Europa; pal over Nederland. „Met name het brede gebied waarover de transportband uitzakt, is uniek.”

De straalstroom wordt gevoed door de grote temperatuurtegenstellingen tussen de polen en de evenaar, en is qua windsnelheid iets minder agressief dan in 1999. „Echter”, zegt Ribberink, „door het verloop van de straalstroom is de luchtdruk boven Nederland laag. Zondag bleef de teller onder de 970 hectopascal steken. Mede daardoor werden zondag in Zeeland alsnog windsnelheden gemeten van bijna 100 kilometer per uur, in Oost-Brabant van 86. Dan praat je over een zeer stevige wind.”

„Het lagedrukgebied van zondag en maandag sleepte later zachte lucht mee, maar aan de voorkant werd met een noordoostenwind eerst relatief koude lucht aangetrokken”, legt Ribberink uit. „Daaruit is de meeste neerslag gevallen en vanwege de lage temperaturen betrof het geen regen, maar sneeuw. Preciezer gezegd, de neerslag begon bij temperaturen van 1 of 2 graden boven nul. Maar tijdens het doorsneeuwen, zakte de temperatuur tot aan het vriespunt, waardoor de sneeuw makkelijk kon blijven liggen.”

Wat het weer deze dagen uniek maakte, is dat de tweelingstorm op beide dagen gepaard ging met sneeuw. „Sneeuwval zo rond half december is overigens niet uitzonderlijk. Daar hebben we bijvoorbeeld in 2010 ook mee te maken gehad.”

Scholen geven leerlingen ijsvrij

Verschillende scholen gaven hun leerlingen maandag ijsvrij. Andere gingen vanwege het winterweer eerder dicht.

De Gomarus Scholengemeenschap in Gorinchem en het Driestar College in Gouda, Leiden en Lekkerkerk bleven gesloten. Op de scholengemeenschap Jacobus Fruytier gold dat voor de locaties Apeldoorn en Uddel; in Rijssen werden de leerlingen de eerste vier lesuren op school verwacht, daarna mochten ze naar huis. De ouderavond in Rijssen gaat wel door, die in Apeldoorn en Uddel niet.

Ook het Wartburg College in Rotterdam en Dordrecht verwelkomde de leerlingen maandagmorgen wel, maar zei erbij dat ze hen eerder naar huis zou laten gaan.

In Zeeland was het Calvijn College gewoon open. „Het is hier wat minder ruig dan in de rest van het land”, zei woordvoerder P. Smit. „De straten zien er goed uit. Maar we houden de vinger aan de pols.”

Ook basisscholen in Andel, Werkendam, Opheusden en Leerdam gaven aan open te zijn; de Gomarus in Leiderdorp ging eerder dicht.

De scholengemeenschap Pieter Zandt zit noordelijker –in Kampen, IJsselmuiden, Staphorst en Urk– en daar werd de sneeuw pas aan het eind van de middag verwacht. Dus, meldde de website: „Er is vandaag gewoon school. De lessen gaan gewoon door.”