Tijdens de laatste vakantiekerkdienst van dit zomerseizoen, zondag, neemt ds. Wiekeraad afscheid van het vakantiepastoraat in het decanaat Biedenkopf van de Evangelische Kirche in Hessen en Nassau. „Het zal wel even wennen worden als hij niet meer de initiatiefnemer is”, zo staat er te lezen op de website zondaginsauerland.nl.

De predikant was in Sauerland een vertrouwd gezicht voor vakantievierende Nederlanders die op zondag op zoek gingen naar een gereformeerde preek in de eigen taal. Er kwamen zo veel toeristen op de Nederlandstalige kerkdiensten af dat de accommodatie in Hallenberg uit haar voegen barstte. Medebach kwam er in de loop van de jaren bij en nog weer later Winterberg. Ds. Wiekeraad, die in het Duitse Uelsen woont, neemt een groot deel van de diensten in het hoogseizoen voor zijn rekening. Steun krijgt hij onder anderen van twee Nederlandse collega-predikanten die eveneens in Duitsland werkzaam zijn: ds. T. Koelewijn en ds. R. Visser.

Duitse kerkenraad

Ds. Wiekeraad is sinds 1987 parttimepredikant in de Evangelische Kirche in Duitsland. Parttime, omdat hij die taak alleen in de zomermaanden uitvoert. „Ik zeg altijd: Wij bieden Duitse diensten aan in het Nederlands. Er is altijd een Duitse kerkenraad aanwezig, we rommelen niet zomaar wat aan.” De predikant noemt het een „führung Gottes” (Gods leiding) dat hij destijds onverwacht voor dit werk geroepen is. Hij was de achterliggende decennia werkzaam in het pastoraat voor vakantiegangers én in Duitsland woonachtige Nederlanders. Regelmatig leidde hij een doopdienst. Of een trouwdienst van een Duits-Nederlands stel. Ook was hij oproepbaar in crisissituaties –zoals verkeersongelukken– waarbij Nederlanders betrokken waren.

Echt enthousiast wordt de voorganger als het over de Nederlandstalige kerkdiensten gaat. Over de verkondiging van Jezus Christus „aan mensen uit wel zestien verschillende kerkverbanden, van pinksterkerken tot de Gereformeerde Gemeenten in Nederland, protestanten en rooms-katholieken.” Een groot deel van hen komt elk jaar terug. „Als de kerk dan bomvol zit en het ziet buiten zwart van de auto’s, gaat er iets van uit. Onze Duitse koster hoorde onlangs nog iemand zeggen: „Die Nederlanders kunnen zingen, zeg. We doen er de ramen voor open.” Een Belgische voegde me eens toe: „Als meneer pastoor preekt, doe ik mijnen oren wijd open.” Dat is toch prachtig? De mensen passen niet altijd in het gebouw, dat blijft een probleem. Velen herinneren zich dat ze op de grond zaten of in de vensterbank. Of buiten.”

‘Zijn’ gemeente zingt uit de bundel van Johannes de Heer, het Liedboek, de oude en de nieuwe psalmberijming en uit de Opwekkingsbundel. „We proberen er in de dienst voor iedereen te zijn.”

De zorg voor de ‘internationale’ gemeente is mooi, maar ook pittig, ervaart de predikant. Regelmatig steekt hij samen met zijn vrouw de Duits-Nederlandse grens over om mensen in de laatste dagen of uren van hun leven bij te staan. Of om begrafenissen te leiden. Mensen die ik in Duitsland jaar na jaar ontmoet, vragen me soms: „Als het zover is, wilt u mij dan begraven?””

In de wintermaanden zet het echtpaar zich in voor Nederlandse toeristen in warme oorden als het Spaanse Benidorm en Gran Canaria, Portugal of Turkije, voor het Interkerkelijk Pastoraat onder Nederlanders in Zuid-Europa.

Ds. Wiekeraad vierde onlangs zijn 76e verjaardag. „Ik vind het heel jammer dat ik ermee moet stoppen, maar ik merk gewoon dat ik ouder begin te worden. Als ik op zondag drie kerkdiensten heb geleid, ben ik erg moe. Wat ik het meest ga missen, zijn de contacten met mensen en het praten over de dingen van het geloof. We hebben zo veel bijzondere dingen meegemaakt. Bij het uitgaan van de kerkdienst geven we bij de deur altijd een kaartje met een Bijbeltekst mee. Het is me al drie keer overkomen dat ik bij een sterfbed werd geroepen en dat daar dan zo’n kaartje op het nachtkastje stond. Zelfs bij iemand die eerder niks van het geloof wilde weten. Dan ben ik wel erg ontroerd.”

Vluchtgedrag

Blije mensen, ongerepte natuur, zonneschijn: vakantiepastor-zijn, lijkt een prettige roeping. Dat is echter maar deels waar, reageert de predikant. „Er is veel meer verdriet dan je denkt. Omdat mensen mij maar oppervlakkig kennen, vertellen ze me veel. Ik herinner me een reis naar Roemenië met twaalf mensen die allemaal apart met de dominee wilden praten. Er is veel vluchtgedrag. We gaan maar eens op reis naar een mooie omgeving, dan vergeten we die narigheid misschien. Maar zo werkt het niet.”

Zondag wordt ds. Wiekeraad „ausgesegnet”, zoals ze dat in Duitsland noemen. Hij wil graag beschikbaar blijven als gastpredikant tijdens de Nederlandse kerkdiensten in de zomermaanden. „Ik hoop dat ik van God nog preken mag, want daar leef ik voor. Eens nam ik een zwart en een wit legoblokje mee naar de kerk. „Het witte is de Heere Jezus”, zei ik tegen de kinderen. „En het zwarte, dat ben jij. Alleen als je het zwarte blokje vastmaakt aan het witte, kun je de Heere Jezus volgen.” Later ontmoette ik een jongen die zei: „Ik weet het nog hoor, van het legoblokje.” Mooi, hè?”

Lees ook in Digibron:

Vakantiedominee in het buitenland - Ds. P.E.G. Wiekeraad: “Het is altijd m’n streven geweest om het hart van mensen te raken” (Terdege, 24-06-1998)