In Openbaring 22:7 spreekt Christus tot Zijn bruidsgemeente: „Zie, Ik kom haastig.” Deze woorden, gekozen voor de titel, stempelen de aard van het boek. Het schetst geen onpersoonlijk beeld van de toekomst, maar wil bij een laatste ernst een laatste troost bieden aan allen die in Jezus Christus leerden geloven als hun Redder (in Zijn eerste komst) en als Rechter (in Zijn tweede komst).

Het boek kwam tot stand vanuit een serie leerdiensten die ds. Vreugdenhil hield over onderwerpen die deze toekomstverwachting inhoud geven. De concrete aanleiding vormde de verschijning van het boek ”Wake Up!” van Arno Lamm en Emile-André Vanbeckevoort. Ds. Vreugdenhil neemt afstand van de tendens van ”Wake Up!” om een precieze invulling te geven aan Gods ‘kalender’. In veertien hoofdstukken wordt de toekomst vanuit wat de Schrift ons aanreikt, beschreven. Daarbij luistert de predikant telkens zorgvuldig naar Bijbelteksten in hun bredere verbanden. Vooral dat laatste is een mooie en sterke kant van het boek. De auteur gaat niet af op losse gegevens, maar zoekt naar de organische verbanden in de Bijbel. Deze manier van lezen zorgt voor een verantwoorde hermeneutiek.

Voetstappen van Christus

Na een inleidend hoofdstuk volgt het tweede, waarin het gaat om de signalen van de eindtijd. Over de dingen die in onze tijd gebeuren schijnt het licht van de Bijbel. Het laat de profetie over de toekomst oplichten, waardoor we nu al de voetstappen van Christus kunnen horen. Vanaf hoofdstuk 3 komen de volgende thema’s aan de orde: het duizendjarig vrederijk (3 en 4), de toekomst van Israël (5 en 6), de opname van de gemeente (7), de wederkomst van Christus (8), de lichamelijke opstanding (9 en 10), het laatste oordeel (11 en 12), de nieuwe hemel en de nieuwe aarde (13), het nieuwe Jeruzalem (14). Daarna volgt er een korte literatuurlijst. Aan elk hoofdstuk zijn suggesties voor Schriftlezingen en gespreksvragen toegevoegd. Ze maken het boek geschikt om er in een gesprekskring over van gedachten te wisselen. Het leerelement staat daarbij op de voorgrond. Dat lijkt me wijs, daar er immers zo veel verschil van opvattingen en ook schreefgroei bestaat over de thematiek van dit boek. Op deze manier geeft de auteur leiding.

Einde zonnestelsel

Ik noem enkele dingen waaruit duidelijk wordt waar ds. Vreugdenhil te midden van allerlei opvattingen wil staan.

De predikant wijst inzake het duizendjarig rijk zowel het „premillenniarisme” als het „postmillenniarisme” af. Beter dan het „achiliasme” van Augustinus is het gematigd chiliasme zoals dat binnen de gereformeerde traditie aanhang kreeg. Te denken valt aan iemand als Wilhelmus à Brakel (1635-1711) en andere vertegenwoordigers van de Nadere Reformatie en de puriteinen. De bekering van Israël zal in de eindtijd voor de wederkomst plaatsvinden. Hier had ds. Vreugdenhil de dissertatie van dr. M. van Campen, ”Gans Israël” (2006), kunnen bespreken.

Overigens is de auteur heel helder in zijn afwijzing van de zogenaamde vervangingstheorie, die stelt dat de kerk in de plaats van Israël is gekomen. In een zorgvuldige exegese van Romeinen 9 t/m 11 legt hij uit hoe God al Zijn beloften aan het volk van Zijn verbond zal vervullen. We mogen in de terugkeer van het volk naar het eigen land in 1948 ook een vervulling van de profetieën in het Oude Testament zien.

Graag noem ik de visie op de nieuwe hemel en de nieuwe aarde. Daarbij gaat het om een totale herschepping. Er is sprake van continuïteit en discontinuïteit. Dat dit betekent dat het huidige zonnestelsel zijn einde zal vinden, had nader uitgelegd kunnen worden. Hoe zit het bijvoorbeeld met de in het verre verleden reeds gevallen sterren, zoals we die nu pas waarnemen?

Laatste oordeel

In het hoofdstuk over het laatste oordeel komen de twee wegen aan de orde. Er is niet alleen de hemel, maar ook de hel. Ook al kent de Bijbel de middeleeuwse angst van de ”Dies irae” niet, dat neemt niet weg dat er sprake is van een verloren gaan als keerzijde van het behouden worden. Het criterium hierbij is het geloof in Jezus Christus.

Mooi vind ik dat de auteur naar aanleiding van kernzaken concrete keuzes aan de orde stelt. Zowel als het gaat om het persoonlijke leven (hij wijst roken af en moedigt het dragen van een donorcodicil aan) als om het brede maatschappelijke veld (economisch onrecht).

Er zou nog veel te zeggen zijn over dit boek. Zo vind ik het laatste hoofdstuk over het nieuwe Jeruzalem zowel exegetisch als spiritueel mooi. Het doet ook weldadig aan dat ds. Vreugdenhil zijn kracht niet zoekt in scherpe polemiek, maar in een evenwichtige, pastorale betoogtrant. Ook houdt de auteur voortdurend de jongeren in het oog. Met zo’n boek zijn we in de kerk geholpen.

Boekgegevens

”Zie, Ik kom haastig. Over de laatste dingen en de heerlijke toekomst”, ds. C. G. Vreugdenhil; uitg. Groen, Heerenveen, 2017; ISBN 978 90 889 7154 9; 207 blz.; € 16,95.