Hoelang gaat een apparaat mee? Sommige heel lang. Met een telefoon-met-druktoetsen van dertig jaar geleden kun je nog gewoon bellen. Een Nokia van minstens tien jaar oud werkt in principe ook nog altijd. Je kunt er wel alleen mee bellen en sms’en. Wat de reden is dat dit apparaatje op een gegeven moment toch werkeloos in een la is beland. Als je wilt weten wat er omgaat in de familie-app-groep zit er niets anders op dan een smartphone te kopen.

Zo gaat dat met veel consumentenelektronica. Ze kunnen steeds meer. Ze krijgen een ander jasje. Daardoor hebben nieuwe apparaten –van tablets tot koffiemachines– zo’n aantrekkingskracht dat ze soms zelfs worden aangeschaft voordat de vorige versie het begeeft.

De levensduur van apparaten lijkt sowieso wel steeds korter te worden. Al was het alleen maar omdat het op een gegeven moment niet meer lukt nieuwe –noodzakelijke– software te installeren. Of omdat daarvoor te weinig geheugenruimte beschikbaar is.

Hoelang een apparaat dient mee te gaan is daarom aan verandering onderhevig. Brancheorganisatie Uneto-VNI hanteert daarvoor een overzicht waarop verkopers van consumentenelektronica zich vaak baseren als ze met klachten worden geconfronteerd. Vaak is er een relatie met de prijs. Van een wasmachine tot 200 euro mag je verwachten dat hij twee jaar vlekkeloos presteert. Bij een apparaat tussen de 400 en de 500 euro is dat vijf jaar. De verwachte gebruiksduur van computers en laptops komt nogal kort over: twee jaar voor apparaten onder de 300 euro, drie jaar voor duurdere types.

Bij telefoons maakt de prijs niet uit. Uneto-VNI gaat uit van een gebruiksduur van maximaal twee jaar. Als het scherm van zo’n apparaatje het na 25 maanden begeeft loop je dus kans dat een winkelier niet thuis geeft.

Maar daar hoef je je niet op voorhand bij neer te leggen. De Consumentenbond vroeg vorig jaar bijna 7000 consumenten naar hun ervaringen met de gebruiksduur van apparaten. Uit dat onderzoek kwam naar voren dat een smartphone gemiddeld 2,5 jaar mee gaat. Niet omdat hij dan kapot is, maar omdat hij wordt vervangen door een actueler model. Laptops gaan volgens dit onderzoek in de praktijk gemiddeld vijf jaar mee. Printers en navigatiesystemen idem dito. Tip: neem het onderzoek van de Consumentenbond mee naar de winkel als een laptop na vier jaar niet meer wil starten.

---

Wachten op de monteur

Een kapot apparaat door de leverancier laten repareren wil nogal eens een langdradig proces zijn. Dat kan een reden zijn om maar helemaal niet aan reparatie te beginnen.

Als je een apparaat bij een webshop kocht, moet je het opsturen of komt er iemand langs. Dat laatste is misschien nog wel de slechtste optie. Je moet ervoor thuisblijven. En als je pech hebt, heeft de monteur het noodzakelijk onderdeel niet bij zich.

Bij een haperende printer leidde dat uiteindelijk tot vijf vervolgafspraken, waarna de conclusie was dat het apparaat niet te repareren was. Aangezien het euvel keurig binnen de garantietermijn viel, werd er vervolgens een nieuwe printer afgeleverd. De service was dus het punt niet. Maar dat je door dit alles zo twee maanden zonder printer zit, is niet fijn. En dat je er eindeloos voor thuis moet blijven ook niet.

In zo’n situatie zou je liever met je printer onder de arm naar een winkel-met-serviceafdeling stappen. Maar ja, daar zijn er steeds minder van.

---

Repareerbaarheid

Iedereen maakt het weleens mee: een strijkijzer dat niet open geschroefd kan worden, waardoor repareren feitelijk niet kan. Een wasmachine die niet meer aan de praat te krijgen is nadat één onderdeel het heeft begeven. Een reparatie die duurder is dan de aanschaf van een nieuw apparaat. Repareerbaarheid staat bij het maken van consumentenelektronica niet bepaald hoog in het vaandel.

Vanuit het oogpunt van duurzaamheid is dat een kwalijke zaak. Apparaten worden hierdoor op grote schaal afgedankt terwijl ze voor het grootste deel nog prima zijn. En dat jaagt bovendien de consument op kosten.

Wellicht keert dit tij. Een samenwerkingsverband van België, Nederland en Luxemburg kondigde op 1 maart een onderzoek aan naar richtlijnen voor de repareerbaarheid van apparaten. Met als doel de levensduur te verlengen. Het samenwerkingsverband vermoedt dat het nu soms zo is dat bedrijven de levensduur van producten bewust kort houden.

---

serie Anders nog iets

Verbaast u zich regelmatig over consumentenzaken? Of kocht u onlangs een product waarbij u zich nog steeds afvraagt hoe het precies zit met de garantie? Mail consument@refdag.nl. In de rubriek ”Anders nog iets” gaat het over dit soort zaken.