De brief over hulp bij zelfdoding die de ministers Schippers en Van der Steur twee weken geleden naar de Kamer stuurden, „lijkt meer op een pamflet van de euthanasievereniging NVVE dan op een bezonken kabinetsreactie”, vindt SGP-leider Van der Staaij. Voor het Kamerdebat van woensdag heeft hij een motie van afkeuring in zijn binnenzak.
De SGP-leider heeft sinds zijn aantreden in het parlement, in 1998, veel meegemaakt. „Maar dit is iets wat me echt raakt, waar ik dagelijks mee wakker word. Dat het kabinet met zulke vergaande, drieste plannen komt, die een kwetsbare groep in onze samenleving, eenzame ouderen met afnemende krachten, in een nog moeilijker positie brengen.”
En zeg nu niet dat het wel meevalt omdat er nog geen concreet wetsvoorstel ligt. „De kabinetsbrief heeft metéén al een ondermijnend effect als het gaat om kwetsbaar leven. Dat zo’n wet in voorbereiding is, kunnen rechters nu al gaan meewegen in hun oordeel en opstelling.”
Kern van zijn meningsverschil met het kabinet „is niet of mensen kunnen lijden aan het leven”, poneert de SGP-leider. „Ik weet dat dat kan. Maar laten we nu niet in naam van barmhartigheid alle ruimte gaan geven aan een keuze voor de dood. Begin liever met deze ouderen nabij te zijn, te luisteren naar hun verhaal. We moeten deze ménsen niet uit de wereld helpen, maar –zo mogelijk– hun probléém verhelpen.”
De crux is of je als mens leven en dood in eigen hand mag nemen, of dat je belijdt dat ons leven in Gods hand is, stelt Van der Staaij. „Tegelijk is het mij opgevallen dat er zó breed zó negatief wordt gereageerd op dit kabinetsvoornemen. Ook vanuit de medische beroepsgroepen, ook door niet-christenen.”
De politicus hoopt daarom in het Kamerdebat dat woensdagochtend start, niet alleen steun te vinden bij ChristenUnie en CDA, maar ook bij enkele seculiere partijen. „De SP heeft zich al duidelijk uitgelaten. Hopelijk gaat ook de PVV klare wijn schenken. Ik heb het altijd opmerkelijk gevonden dat oud-minister Borst in 2009 in een interview toegaf dat zij eigenlijk eerst de palliatieve zorg op orde had moeten hebben voor zij in 2001 met haar euthanasiewet kwam. Ik wil maar zeggen: zelfs als je voorstander bent van hulp bij zelfdoding, dan nog moet je afvragen: Is dit het goede moment? Wat onze maatschappij eerst en vooral nodig heeft, is een herwaardering van de ouderdom.”
Enkele jaren geleden was Van der Staaij op een NVVE-bijeenkomst. „Daar zei iemand: „Als een oudere zegt dat hij euthanasie wil omdat hij zich een kostenpost voor de maatschappij voelt en een last voor zijn familie, dan is dat de werkelijkheid die we serieus moeten nemen.” Ik vind zo’n benadering verschrikkelijk. Aan het creëren van zo’n werkelijkheid draagt, vrees ik, ook het huidige plan bij. Daarom wil ik beslist dat het kabinet retireert. Anders zal ik, voor het eerst in mijn leven, een motie van afkeuring moeten indienen.”