In de Meijepolder, het mooie boerenland bij de Nieuwkoopse Plassen, is het zelden rustig. Plannen voor het beheer van het landschap, afkomstig van de rijksoverheid of van Natuurmonumenten, volgen elkaar sinds 2008 in rap tempo op.

Ook anno 2016 is het hommeles. In opdracht van Natuurmonumenten is een schets uitgewerkt voor een ecologische zone die de Nieuwkoopse en de Reeuwijkse Plassen met elkaar verbindt. Voor de zone moet een strook van 100 hectare landbouwgrond worden afgeplagd tot een diepte van 40 centimeter. Veehouders en andere bedrijven van wie land straks doorkliefd wordt door de zone houden hun hart vast.

De leus van dakdekker Koot, woonachtig op Meije 31 en solidair met de boeren, luidt: ”Gebruik je boerenverstand. Niet afgraven ons mooie polderland”.

„Dat ze dit gebied niet gewoon met rust laten”, verzucht Marry Batelaan (64) uit Bodegraven. „Het is hier zo heerlijk stil, en zo mooi.” Batelaan is net terug van een busreis naar Polen, maar ervaart de fietstocht om de hoek bepaald niet als een straf. „Dit landschap lijkt eentonig, maar zeker als het weer wat wisselvallig is, is het uitzicht geen moment hetzelfde. Als de zon even door de wolken breekt, zien de plassen en de weilanden er opeens heel anders uit.”

Haagse school

Het eindeloze spel tussen landschap, water, zon en wind rond de plassen bekoorde ook de schilders Willem Roelofs, Anton Mauve en de gebroeders Jacob en Willem Maris – allen behorend tot de zogeheten Haagse school. Tussen pakweg 1860 en 1900 zetten ze diverse Zuid-Hollandse landschappen rond Nieuwkoop en het iets noordelijker gelegen Noorden op het doek. Een recent door Natuurmonumenten uitgezette fietsroute voert langs de plekken waar de schilders zo’n 150 jaar geleden moeten hebben gestaan. De kunstenaarsroute grenst aan het parcours dat Batelaan voor de artikelenserie in deze krant wegtrapt. Op het Meijepad, dat het plassengebied doorkruist en de buurtschap Meije met Nieuwkoop verbindt, overlappen beide routes elkaar.

De tocht vanaf het sluisje van Bode­graven, het startpunt, naar het Meijepad voert door de Kerkstraat, de Buitenkerk, de Kerkweg en de Meije, de kronkelige weg langs het gelijknamige veen­riviertje tussen Woerdense Verlaat en Zwammerdam. „Dit winkeltje bestaat al heel lang”, zegt Bate­laan bij het tabakszaakje van Liesbeth de Vries in de Kerkstraat. „Ik weet nog dat het gerund werd door Liesbeths ouders. Mijn tante woonde er toen naast.”

Fietsend over de Buitenkerk, langs de Oude Rijn: „Hier bezorgde ik vroeger het weekblad Bodegraafse Post, dat toen nog Koerier heette. Alleen hadden de boerderijen destijds nog geen groene brievenbus langs de weg, dus ik ben heel wat opritten op en af gefietst.”

Rode kano

Wegwijzers op de rotonde beloven onder meer dat de passant in Meije de partyboerderij Meijezicht kan aandoen, waar ook kano’s worden verhuurd. Dat blijkt al tijden niet meer actueel. De boerderij biedt een verlaten aanblik. Het enige wat nog herinnert aan vroeger is een rode kano in de berm, bijna geheel overwoekerd door gras.

Arie Hirschmann schildert geen landschappen, maar kweekt groenten. Zijn volkstuintje ligt aan de Meije en is voor passanten te herkennen aan de niet te missen spreuk langs de slootkant: „Deze tuin wordt niet bespoten. Daarom van gezonde producten genoten.”

„Dit is echt historisch gebied”, vertelt Hirschmann enthousiast. „Aan deze kant van de weg had je vroeger de arbeidershuisjes met moestuintjes, aan de overkant de herenboerderijen. Die structuur zie je nog steeds terug. Veel boerderijen verkeren nog in oorspronkelijke staat. De arbeidershuisjes zijn grotendeels verdwenen, maar de tuintjes zijn er nog. Waaronder die van mij.”

Al pratend geeft de goedlachse Hirschmann hoog op van zijn biologische producten. Batelaan trekt haar beurs. Ze zwicht voor de groente in de aanbieding; bos­uitjes.

Een historische aanblik biedt ook het woonhuis op Meije 55; ooit een school met de Bijbel, volgens een gevelsteen geopend in 1906. Even verderop, op Meije 94, bevindt zich de voormalige openbare lagere school. Het pand, gebouwd in 1882, doet sinds 1928 dienst als woonhuis, vertelt de huidige eigenaar.

Oortje

De uit 1931 daterende, betonnen watertoren, beter bekend als Pietje Potlood, markeert de ingang van het Meijepad. „Wat is het hier veranderd”, zegt Batelaan ietwat beduusd, nadat ze het pad is ingeslagen. Aan weerskanten van de weg, die lange tijd in slechte staat verkeerde, is de oeverbescherming op orde gebracht. Daarnaast is het fietspad opnieuw geasfalteerd en verbreed.

Ooit is het pad aangelegd om de buurtschappen Meije en Zuidhoek, net buiten Nieuwkoop, te verbinden. Vaststaat dat het een oud kerkpad is. Waaraan het zijn bijnamen Oortjespad en Papenpad dankt, is echter onzeker. Volgens sommigen moesten de roomse kerkgangers om over het pad te mogen een oortje (2,5 cent) tol betalen. Andere bronnen menen dat rooms-katholieken het gratis mochten betreden, en dat er alleen bij niet-rooms-katholieken tol werd geheven.

Ook over wie waar ter kerke wilde –de Meijenaren in Nieuwkoop, of de Nieuwkopers in Meije– bestaat onduidelijkheid.

Hoe het ook zij, vandaag de dag is fietsen over het Meijepad gratis. Even verderop, voorbij het bruggetje, belooft de gemeente Nieuwkoop de komst van recreatie­gebied Meijepark. „Het wordt een avontuurlijk park, aantrekkelijk voor jong en oud”, meldt een reclamebord.

In Café Watersport in Nieuwkoop, gelegen naast het Smederij­museum, is het als vanouds rustig. Het blijkt een prima plek voor een kop koffie met appelgebak. De tocht vanaf Nieuwkoop terug naar Bodegraven loopt voor een groot deel via de Ziende, een tamelijk drukke polderweg met fraai uitzicht op de rietlanden in het plassengebied. Langs de Ziende stroomt een riviertje waarvan de ene aftakking eindigt in de Meije en de andere in de Oude Rijn. Als de Ziende na twee ophaalbruggen overgaat in de Buitenkerk komt Bodegraven weer in zicht en zit de tocht erop. Batelaan: „Ik ben weer helemaal thuis.”

Routebeschrijving

Fiets in Bodegraven naar de ophaalbrug over de Oude Rijn, in het centrum van het dorp bij het sluisje.

Sla over de brug linksaf, de Kerkstraat in.

Blijf aan het eind van de Kerkstraat rechtdoor fietsen. De weg heet hier Buitenkerk. Links van u stroomt de Oude Rijn.

Sla bij de rotonde rechtsaf, de Meije in.

Volg de Meije tot de betonnen watertoren en sla daar linksaf, het Meijepad op.

Ga aan het eind van het Meijepad weer linksaf. U fietst nu op het Zuideinde.

Sla bij hotel-restaurant De Ziende weer linksaf. Het Zuideinde gaat over in de Ziendeweg.

Volg de Ziendeweg tot aan de rand van de bebouwde kom van Zwammerdam.

Sla hier linksaf, de ophaalbrug over. U fietst nu weer op de Buitenkerk. Door deze weg te volgen, komt u weer in het centrum van Bodegraven uit.

zomerserie Favoriete route

Dit is deel 7 in een serie over favoriete wandel- en fietsroutes van RD-lezers. Volgende week zaterdag aflevering 8 (slot).