Wanneer zal de nieuwe markies van Veere naar het Walcherse stadje komen? Willem-Alexander was er in 1996 voor het laatst officieel, maar pas bij zijn troonsbestijging in 2013 kreeg hij de eretitel markies, die hem, net als zijn voorouders, aan Veere verbindt.
Het haventje van Veere is gevuld met jachten en zeilboten. Op het Veerse Meer is het druk. Blikvanger op de kop van de haven van Veere is de Campveerse Toren uit de vijftiende eeuw. Sinds de zestiende eeuw huist er een herberg. Toen Veere de zijde van prins Willem van Oranje koos, dineerde de prins hier een aantal keren met het stadsbestuur. Op 21 juni 1575 gebruikte hij er ook zijn huwelijksdiner, nadat Charlotte de Bourbon zijn vrouw was geworden. Hetzelfde deed hij op 1 september 1583, na het huwelijk met zijn vierde vrouw, Louise de Coligny.
Willem van Oranje was de eerste Oranje die markies van Veere werd. In 1555 bepaalde keizer Karel V dat Veere, Vlissingen en een groot deel van de Walcherse kuststrook een markiezaat zouden vormen. Het markiezaat ging later over op zijn zoon, koning Filips II van Spanje. Toen Veere de zijde van Oranje koos, kocht hij het markiezaat. Vrijwel alle stadhouders en koningen uit zijn nageslacht hebben sindsdien Veere bezocht.
In de straatjes van het stadje is het gezellig druk. De winkels en sfeervolle boetiekjes hebben de deuren uitnodigend openstaan. Het historische stadhuis is een geliefd foto-object. Terecht. Het is in de vijftiende eeuw gebouwd in de Vlaamse stijl. De toren met zijn bijzondere carillon is iets jonger.
In het stadhuis is tegenwoordig het museum van Veere gevestigd. Het is een bezoek waard. In de raadzaal hangen portretten van markiezen van Veere en de stamboom van het huis van Oranje-Nassau. „Er zijn onder meer twee portretten van stadhouder Willem III te zien. Die heeft veel betekend voor Veere”, zegt stadsarchivaris Peter Blom. „Veere is altijd Oranjegezind geweest en heeft eraan meegeholpen dat Willem III stadhouder van Zeeland werd. Daardoor kon hij later ook stadhouder van Holland en Friesland worden. Stadhouder Willem III heeft er ook voor gezorgd dat Veere de handel met Schotland terugkreeg, nadat Dordrecht die naar zich toe had getrokken.”
In een vitrine in het museum staat een kostbare bokaal. Die is in 1546 in opdracht van keizer Karel V gemaakt voor Maximiliaan van Egmond, graaf van Buren. Maximiliaan van Bourgondië schonk de beker in 1551 aan de stad Veere. Bij de bokaal hoort een foedraal, met daarop de tekst: „Bewaert o Heer de stad der Veer, voor storm en wijnt, hooch watervloet, dat zij niet meer comt in de neer, want Ghij alleen zijt ons behoed.”
Een bijzondere traditie is dat alleen de markiezen en markiezinnen van Veere uit de vergulde zilveren beker mogen drinken. Koningin Beatrix deed het in 1981. Stadsarchivaris Blom zorgde voor de wijn. „Die moet heel koud zijn, is mij geleerd.” Hij hoopt hetzelfde een keer voor koning Willem-Alexander te mogen doen als die als markies Veere bezoekt.
Welke Oranjesporen er nog meer te vinden zijn in Veere? Blom: „Aan de Kaai bevindt zich een huis met een gevelsteen met het wapen van prins Maurits. Sinds een paar jaar is het Mauritsbolwerk weer opgegraven. Verder zou ik even langs het beeldje van Adriaen Valerius lopen, de bekende maker van vaderlandse liederen. En de witte, houten brug bij de oude haven heet Beatrixbrug.” Genoeg voor een Oranjedagje Veere.
----
zomerserie ’s Konings titels
Dit is het derde deel in een serie over de titels van koning Willem-Alexander.
