130 km/u niet onveiliger en nauwelijks slechter voor milieu
Een maximumsnelheid van 130 km/u op de snelweg is niet onveiliger en ook nauwelijks slechter voor het milieu. De voordelen overtreffen duidelijk de nadelen, reageert dr. ir. R. van der Welle.
In RD 9-2 staat een nogal tendentieus artikel over de verhoging van de snelheidslimiet op bepaalde trajecten naar 130 kilometer per uur. Een van de mensen die zich daarover opwinden is oud-ambtenaar Martin Kroon. Hij gebruikt gespierde taal: hij zegt gefrustreerd te zijn en te walgen van de hele toestand. Zelfs het zesde gebod wordt erbij gehaald.
Dat taalgebruik is blijkbaar nodig om de schamele onderbouwing van het verhaal te camoufleren. Volgens Kroon leiden hogere snelheden tot meer doden en gewonden, meer geluidshinder en meer milieuverontreiniging. Ook dr. Plaisier ageert tegen de snelheidsverhoging (RD 12-2). Het veronderstelde onbeheerste rijgedrag van talloze automobilisten mag volgens hem niet gestimuleerd worden. Dat zijn allerlei niet-gekwantificeerde subjectieve gevoelens. Laten we ons beperken tot objectieve feiten.
In 2011 heeft de overheid een experiment laten uitvoeren met een maximumsnelheid van 130 kilometer per uur op acht verschillende snelwegtrajecten. De resultaten van dit experiment staan beschreven in twee rapporten van Rijkwaterstaat (lp-i-m-0000001399 en lp-i-m-0000001516, te vinden op internet). Wegwerkers en de politie hebben het aantal incidenten en ongevallen op deze trajecten nauwkeurig geregistreerd. De conclusie: „Uit deze kwalitatieve analyse blijken geen ongevallen naar voren te komen die een duidelijk verband hebben met de verhoging van de limiet.”
Verder is de snelheid van personenauto’s gemeten. Deze neemt gemiddeld toe met 2 à 3 km/u. De snelheid van het vrachtverkeer verandert niet. Bepaald geen gegevens om van te schrikken. De invloed op het milieu zal dan ook nauwelijks te meten zijn. Volgens Rijkswaterstaat neemt de geluidsemissie licht toe (0,2-0,4 decibel) en de luchtkwaliteit iets af (1-1,5 procent meer emissies).
Zijn er misschien ook voordelen van de snelheidsverhoging? Zeker, de doorstroming op de weg verbetert, de reistijd neemt af met 2,5 procent. Nu is dat voor de individuele automobilist natuurlijk niet veel, zoals tegenstanders maar al te graag naar voren brengen. Bovendien vindt Kroon het boeken van tijdwinst geen taak voor het Rijk. Mijns inziens heeft het Rijk wel degelijk de taak de BV Nederland draaiende te houden.
Volgens Rijkswaterstaat levert de snelheidsverhogingen op het hoofdwegennet een reistijdwinst op van 5 tot 6 miljoen uur per jaar. Daar valt de zeer kleine toename van de emissies ruim tegen weg. „De kosten-batenanalyse die is uitgevoerd geeft een positief saldo van de netto contant gemaakte maatschappelijke baten”, aldus het rapport. Met andere woorden: Nederland verdient eraan.
Er zijn momenteel dus geen aanwijzingen dat het aantal verkeersslachtoffers wegens de snelheidsverhoging zal toenemen. Toch sluit men dit niet op voorhand uit. Uiteraard worden maatregelen genomen om dat te voorkomen, zoals het plaatsen van een geleiderail, verlengen van in- en uitvoegstroken, plaatselijke verbreding et cetera. „De effecten op de verkeersveiligheid kunnen meer dan gecompenseerd worden door een gericht pakket van veiligheidsmaatregelen”, aldus Rijkswaterstaat.
Overigens is het aantal verkeersslachtoffers op autosnelwegen relatief klein. Meer dan 25 procent van de dodelijke verkeersongelukken in Nederland vindt plaats op provinciale wegen, terwijl die wegen samen slechts 6 procent van het totale wegennet beslaan. De kans op een ernstig ongeval is op het provinciale netwerk vijfmaal groter dan op het rijkswegennet. Provinciale wegen behoren daarmee tot de onveiligste wegen.
De ANWB heeft rapporten hierover in het voorjaar van 2014 aangeboden aan de twaalf afzonderlijke provincies in de hoop dat de provinciale wegbeheerders hun wegen de komende jaren veiliger zullen maken. Deze aanpak zal voor meer vermindering van het aantal verkeersslachtoffers zorgen dan het verlagen van de snelheid op autosnelwegen.
Volgens de uitspraak in de Urgenda-klimaatzaak is de overheid verplicht een strikter klimaatbeleid te voeren. Op grond van de genoemde rapporten is het zeer de vraag of de CO2-uitstoot substantieel vermindert als auto’s langzamer rijden. Hoeveel uur per dag rijdt een auto 130 km/u? Vergelijk dat eens met het gemiddeld aantal bedrijfsuren per dag van een cv-ketel. Een veel betere maatregel ligt dan ook voor de hand: verbeter de isolatie van woningen en de CO2 -uitstoot neemt significant af.
De auteur heeft tot zijn pensioen gewerkt bij een onderzoeksorganisatie op het gebied van milieu en energie.