Verspreiding van het virus in Nederland is „zeer onwaarschijnlijk”, aldus RIVM-woordvoerder Harald Wychgel vrijdagochtend. Het virus wordt overgedragen door een steekmug die hier niet of nauwelijks voorkomt. Onder de patiënten bevinden zich geen zwangeren.

Het zikavirus heerst op dit moment vooral in Zuid-Amerika. In Brazilië zijn sinds oktober bijna 3900 vermoedelijke gevallen van microcefalie geregistreerd, mogelijk veroorzaakt door het zikavirus.. In Colombia zouden meer dan 11.600 mensen zijn besmet, onder wie 459 zwangere vrouwen.

Het zikavirus, in 1947 ontdekt in Uganda en Tanzania, dook vorig jaar op in Zuid- en Midden-Amerika. De aandoening wordt in (sub)tropische gebieden overgedragen door muggen (Aedes aegypti) die ook knokkelkoorts en gele koorts verspreiden. Zwangere vrouwen moeten vooral proberen muggenbeten te voorkomen. Belangrijk is om bedekkende kleding te dragen en insectwerende middelen te gebruiken, die Deet bevatten.

De symptomen van het virus zijn koorts, huiduitslag, oogontsteking, gewrichtspijn en hoofdpijn. Herstel duurt doorgaans twee tot zeven dagen. Volgens het RIVM is het „niet gemakkelijk” om de juiste diagnose te stellen, omdat het zikavirus erg lijkt op bijvoorbeeld knokkelkoorts. Een vaccin tegen zika bestaat niet.

Voor volwassenen is het virus eerder vervelend dan gevaarlijk. Wetenschappers vermoeden dat het virus de baarmoeder aantast. Bij besmetting van zwangere vrouwen kan het leiden tot geboorteafwijkingen. Het vermoeden bestaat dat baby’s worden geboren met een abnormaal kleine schedel, waardoor hersenbeschadiging (microcefalie) ontstaat.

Landen in Zuid-Amerika nemen op dit moment drastische maatregelen. El Salvador adviseert vrouwen tot 2018 niet zwanger te worden. Vrouwen in Colombia zouden een zwangerschap zeker zes tot acht maanden moeten uitstellen.

Prof. dr. Jaap van Dissel, directeur van het Centrum voor Infectieziektebestrijding van het RIVM, wijst erop dat er nog veel onzekerheden bestaan over het virus. Een verband met de hersenaandoening staat „nog allerminst vast”, aldus Van Dissel. „Bovendien zijn er meer oorzaken voor het ontstaan van kleinere schedels.”

Het advies zwangerschappen uit te stellen is vergaand. „Om risico’s te beperken neemt een aantal landen het zekere voor het onzekere.” Van Dissel kan op afstand moeilijk inschatten of deze maatregelen terecht zijn. Nederland staat „gelukkig” niet voor deze afweging. De RIVM-deskundige benadrukt dat de situatie over enkele maanden totaal anders kan zijn.

Het Amerikaanse volksgezondheidsinstituut CDC raadt zwangere vrouwen af naar Latijns-Amerika of de Caraïbische gebieden te reizen, waaronder Suriname.